les 2, Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands

Telefoon in de koffer. Jas aan de kapstok

                        Op tafel:

 Leesboek, lesboek, laptop (dicht)

etui, agenda en schrift.

socialiseren

Geen eten en drinken. Geen kauwgom.

Lezen

Lesdoelen

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN 

• - synoniemen 
• - omschrijving 
• - voorbeeld 
• - tegenstelling 
• - bekend woorddeel

Weet jij nog een manier/manieren om de betekenis van een onbekend woord in een tekst te vinden?

Synoniem

?

SYNONIEM - voorbeelden

zelfstandig - op zichzelf

chaos - puinhoop

neertellen - betalen

uitgave - editie

OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

OMSCHRIJVING - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden kunnen ook te herkennen zijn aan

een dubbele punt (:)

Wij houden van buitensporten: varen, wandelen, bergbeklimmen en mountainbiken.

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

TEGENSTELLING - voorbeeld

goedkoop - duur

begrijpelijk - onbegrijpelijk

koud - warm

bang - dapper

BEKEND WOORDDEEL

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen

- woorden met voorvoegsel

- woorden met achtervoegsel

BEKEND WOORDDEEL - voorbeeld

- samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

- woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

WOORDENBOEK

Wanneer het niet lukt om op één van de genoemde manieren de betekenis van een onbekend woord te vinden,

zoek je (een deel) van het woord op in het woordenboek.

Kies dan wel de betekenis die bij de tekst past!

Ik loop de route in circa een uur.

Synoniem voor circa:

1. precies
2. snel
3. ongeveer
4. kilometers

Het figuur is asymmetrisch.

Tegenovergestelde voor asymmetrisch:

1. rond
2. aan beide kanten gelijk
3. aan beide kanten ongelijk
4. vierkant

Zijn gebit is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor is er slecht aan toe:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

Bedenksel
(woord met achtervoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wat iemand denkt
2. de mening van iemand
3. wat iemand bedacht heeft
4. wat iemand kan

Ongelijk
(woord met voorvoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wel hetzelfde
2. niet hetzelfde
3. niet mogelijk
4. wel mogelijk

Zorgeloos

Geef een omschrijving.

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Ik was te laat op school en had daarvoor een smoes bedacht
Geef een voorbeeld.

1. daarom kreeg ik straf
2. de batterij van mijn wekker is leeg
3. morgen ga ik naar de kapper
4. iets wat je verzint

(Huis)werk in uitvoering

Hoofdstuk 1 -> Woordenschat

Lezen: theorie woordenschat (video-uitleg)

Maken: alle opdrachten Klaar? Lezen of ander vak (je bent aan het werk)

GELEERD

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel

Wat wist je al?

Huiswerk

Hoofdstuk 1 -> Woordenschat 

• Lezen: theorie woordenschat (video-uitleg)
• Maken: alle opdrachten                                                                             Klaar?  Lezen of ander vak (je bent aan het werk)

Wat heb je geleerd?

SYNONIEM

Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenis (ongeveer) gelijk is aan een of meer andere woorden.

Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

Afspraken 

5 algemene afspraken:  

1. Ik ga respectvol om met anderen en andermans spullen 

2. Ik volg de instructie van alle medewerkers op 

3. Ik ruim (mijn) afval op 

4. Ik loop rustig door de school 

5. In school draag ik geen pet en doe ik mijn capuchon af 

 

En 4 afspraken in de klas:  

1. Ik heb mijn schoolspullen in orde 

2. Mijn iPad gebruik ik alleen met toestemming van de docent 

3. Mijn telefoon bewaar ik in mijn kluis. Let op: neem je je telefoon toch mee de klas in, dan doe je deze in de telefoontas. De school is niet aansprakelijk voor schade of diefstal. 

4. Luisteren we naar elkaar (hand opsteken voordat je wat wilt zeggen/vragen) 

Klaas heeft exact hetzelfde boek.

Synoniem voor exact:

1. absoluut
2. precies
3. anders
4. jeans