HC Duitsland - LV 3 - les 1 (leerdoel 22-23)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Leidende vraag 3

Wat weet je nog van de vorige les?

Een paar vragen:

1) In welk jaar werd de Berlijnse muur gebouwd?

1. 1945
2. 1949
3. 1961
4. 1989

2) Waar staat die muur precies?

1. Tussen de Russische sector enerzijds en de Eng/Fr/Amerikaanse sectoren van Berlijn anderzijds
2. De muur is gebouwd rondom de Eng/Fr/Amerikaanse sectoren van Berlijn
3. De muur staat op de grens van de BRD en de DDR
4. De muur is gebouwd rondom de Russische sector van Berlijn

3) Waarom werd de Berlijnse muur gebouwd?

1. Om de Engelsen, Fransen en Amerikanen te dwingen Berlijn te verlaten
2. Om te voorkomen dat de DDR burgers massaal het land verlieten
3. Om een invasie van het westen tegen te houden
4. Om te voorkomen dat de BRD burgers massaal het land verlieten

4) Hoe reageerde het westen op de bouw van de muur?

1. Ze deden niets. De muur werd in de Russische invloedssfeer gebouwd.
2. De Amerikanen stuurden extra troepen naar West-Berlijn
3. De Amerikanen bouwden zelf ook een muur in West-Berlijn
4. De BRD werd vanaf nu toegelaten tot de NAVO

5) Kennedy sprak in zijn speech de beroemde woorden: "Ich bin ein Berliner" Wat bedoelde hij daarmee?

1. Dat hij meeleefde met de West-Berlijnse bevolking
2. Dat de vrijheid van West-Berlijn niet bedreigd mocht worden. Hij stond als president van de VS garant voor de vrijheid van West-Berlijn
3. Dat hij vanaf nu elk jaar een officieel bezoek zou brengen aan Berlijn
4. Dat hij er niet alleen was voor de inwoners van West-Berlijn, maar ook voor de inwoners van Oost- Berlijn

Leerdoel

Je kan verklaren waarom, ondanks de Ostpolitik tussen 1970 en 1985, geen stappen worden gezet in de richting van een hereniging van de BRD en de DDR.

Nieuwe fase in de Koude oorlog

Detente: ontspanning

ook een politiek van detente in de BRD

--> ost-politiek

Willy Brandt

• De BRD had lang Konrad Adenauer als leider. Hij erkende de DDR niet.
• Willy Brandt is zijn opvolger.
• Hij is de leider van de BRD 1969-1974) 
• Zijn visie is totaal anders. 

CDU politicus. Is voor WO II burgemeester van Keulen. Hij is tegen de Nazi's en wordt gedwongen om af te treden. Na de oorlog de eerste bondskanselier van de BRD. Dat blijft hij 14 jaar lang.

Willy Brandt. Deze naam is een schuilnaam die hij in de oorlog gebruikte. Heet eigenlijk Herbert Frahm. Zit vanaf 1933 in Noorwegen en tijdens de oorlog in Zweden. Als socialist fel tegenstander van de nazi's. Van1957-1966 burgermeester van (West) Berlijn. (dus burgemeester ten tijde van de bouw van de muur). Wordt in 1966 minister van buitenlandse zaken van de BRD. Van 1969-1974 bondskanselier van de BRD

Willy brandt richt zich op 4 zaken:

1) erkenning van de grenzen

2) erkenning van de DDR als gelijkwaardige staat. (grondslagenverdrag)

3) Erkenning van schuld / slachtoffers van het nazi regime

4) verbetering relatie oost-europa en de SU

Ostpolitik

1969

Nieuwe bondskanselier (SPD) Willy Brandt

Richt zich meer op de SU en Oost-Europa

1972

BRD en DDR erkennen elkaar als gelijkwaardige staten

Maar:

•  Brandt blijft streven naar Duitse eenheid.
• Honecker doet dit niet, hij wil graag gescheiden blijven.

Ostpolitik

Meer eenheid door meer menselijke contacten:

• West-Duitsers mogen naar Oost reizen
• Hereniging kinderen en ouders
• Telefoonverkeer tussen West- en Oost-Berlijn

Percptie Ostpolitik DDR 

-Erich Honecker (opvolger van Walter Ulbricht in 1971 als leider DDR)

- Stond open voor verbetering relatie BRD/DDR

- Maar hij was en bleef tegen de Duitse eenwording.  

Erich Honecker

1971-1989

Walter

Ulbricht

R. 1949-1971)

Na de dood van Stalin in 1953 had Nikita Chroesjtsjov de macht in de SU overgenomen. Zoals je gelezen hebt in paragraaf 3 wilde hij een politiek van vreedzame co-existentie, oftewel op vreedzame wijze samenleven met de VS. Dit werkte enigszins, maar het boek noemt ook drie gebeurtenissen die deze politiek danig onder druk zette. 

Allereerst de Hongaarse Opstand in 1956 waarbij door het ingrijpen van de SU meer dan 2000 Hongaren omkwamen. Een van de gevolgen was de bestorming van Felix Meritis (het hoofdkantoor van de communistische partij in Amsterdam). Dit is ook een verplicht voorbeeld (zie blz 99)

De tweede gebeurtenis die voor spanning zorgde was de bouw van de Berlijnse Muur in 1961.

De derde grote gebeurtenis is zoals in het vorige hoorcollege al verteld werd, de Cubacrisis.

De Cubacrisis kun je wel zien als de climax van alle spanningen in die tijd. Men realiseerde zich meer dan ooit dat de wereld op het nippertje ontsnapt was aan een verschrikkelijke kernoorlog.

Het gevolg was dat er een periode van ontspanning ontstond, ook wel detente (spreek je uit als: deetante) genoemd. Maar van echte ontspanning was nu ook weer geen sprake…

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Perceptie Ostpolitik BRD

De opvolgers van Brandt,

- Helmut Schmidt (SPD) en

- Helmut Kohl (CDU),

blijven Ostpolitik trouw

- beiden voor eenwording

samenvatting

Samenvatting

Vanaf de jaren 1960 verbeterden de relaties tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Tijdens deze detente probeerde Brandt met zijn Ostpolitik de relatie met de DDR en andere OostEuropese landen te verbeteren. In 1972 erkenden de BRD en de DDR elkaar als gelijkwaardige staten in de internationale politiek. Toch hield de Bondsrepubliek vast aan het streven naar Duitse eenheid. Om de goede verhouding met het Westen te waarborgen zette Brandt zich actief in voor Europese integratie. DDR-leider Honecker stond open voor de Ostpolitik maar zag de Duitse deling als definitief.

Ostpolitik

Willy Brandt was president van West - Duitsland.
Hij zocht contact met het Oosten.
Men noemt dit nu "Ostpolitik"

1) De Ostpolitik van Willy Brandt was ...

1. een voortzetting van de buitenlandse politiek van zijn voorganger Konrad Adenauer
2. een poging om de West-Duitse grens naar het oosten te verleggen
3. een West-Duits streven om de relatie met het Oostblok en de DDR te verbeteren, waarna misschien een Duitse hereniging dichterbij kwam
4. een beleid dat erop gericht was het oosten van Duitsland te ontwikkelen.

2) Wat was het gevolg van de Ostpolitik op de lange termijn?

1. Een snellere hereniging van Duitsland na 1989
2. Het Oost-Duitse bestuur werd steeds onpopulairder
3. Er kwamen grote demonstraties in Berlijn
4. Willy Brandt werd 'de kanselier van de eenheid'

3) Welke bewering over de Ostpolitik is onjuist?

1. Ondanks tegenwerking van de Sovjet-Unie slaagden Willy Brandt en Erich Honecker erin om de relatie tussen West- en Oost-Duitsland enigszins te verbeteren.
2. In de Ostverträge werd vastgelegd dat de Duitse oostgrens op termijn opnieuw moest worden vastgesteld.
3. De meeste politici in de BRD waren positief over de Ostpolitik, maar vonden de relatie tussen West-Duitsland en andere West-Europese landen toch belangrijker.
4. De Ostpolitik leverde Willy Brandt een Nobelprijs voor de Vrede op.

4) In welk jaar komt de nieuwe
dictator Erich Honecker aan de
macht in Oost-Duitsland?

1. 1970
2. 1971
3. 1972
4. 1973

verdieping voor VWO

leerdoel VWO

Je kan voorbeelden en redenen geven van links terrorisme in West-Duitsland aan de hand van de Baader Meinhof Gruppe.

Instap

They'll kill us all. You know what kind of pigs we're up against. This is the Auschwitz generation. You can't argue with people who made Auschwitz. They have weapons and we haven't. We must arm ourselves!

Wat roept deze uitspraak bij je op? Maak een woordweb met jouw groepje.

Protestgeneratie

Jongeren  waren kritisch op bv kapitalisme en consumptiemaatschappij.

Dat was in het hele westen zo maar in Duitsland nog een stuk heftiger.

Veel onvrede over bestuurders uit nazi-verleden die nog steeds op hoge posities zaten. 

Doel: schoon schip te maken met de kapitalistische orde van de Duitse maatschappij.

Politici en ondernemers met banden uit het Nazistisch verleden

Schematische weergave van machtsverhoudingen volgens RAF-lid

Rechterlijke macht die corruptie niet vervolgd

Politie en het leger die de 'status-quo' beschermt en 

Burgers

Baader-Meinhoff gruppe/Rote Armee fraktion (RAF)

De groep werd in 1970 opgericht door onder meer Horst Mahler, Gudrun Ensslin en Andreas Baader, die later gezelschap kregen van Ulrike Meinhof. 

De groep was verantwoordelijk voor 34 moorden en talrijke bankovervallen en bomaanslagen. 

In 1998 meldde de RAF dat ze zichzelf had opgeheven.

Terrorisme

Synoniemen:

• Terreur
• Schrikbewind

Terrorisme is afgeleid van van het Latijnse 'terror' dat paniek betekend.

ter·ro·ris·me (het; o)

het onder druk zetten van een regering of bevolking door daden van terreur voornamelijk met een sociaal maatschappelijke of politieke bedoeling

Doelen kunnen onder andere zijn:

• onafhankelijkheid van een volk op zijn grondgebied binnen een staat;
  
• verzet tegen bestaande maatschappelijke en/of politieke en/of religieuze structuren;
  
• handhaving van de macht van een bepaalde organisatie of ondergrondse beweging binnen een staat.

Het doel van terrorisme is politieke veranderingen af te dwingen door middel van gewelddadige acties die het maatschappelijk leven ontwrichten.

Terrorisme

De Twin Towers van het World Trade Center in New York stortten in bij de terroristische aanslagen op 11 september 2001

plegen van ernstig geweld, of ernstige dreiging daarmee, met een politiek of religieus doel.

Terrorisme

Terreur ernstig geweld, of ernstige dreiging daarmee, met een politiek of religieus doel.

Terroristen

Geweld als middel

Bereiken politieke doelen door gebruik van

gevolg voor de samenleving

de daadwerkelijke daad

Begrippen

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Terrorisme van toen

Wie waren de

Rote Armee Fraktion(RAF)?

Maak een tabel en orden de gebeurtenissen behandeld in het filmfragment van kleine gevolgen naar grote gevolgen voor de jonge Duitse democratie

Bespreek jullie schema in duo's zijn er verschillen en overeenkomsten in jullie redenering?

De gevolgen 

Samenvatting

Kritiek van jongeren op de consumptiecultuur en de beperkt gebleven denazificatie ontaardde in de BRD in deze tijd in links terrorisme. Groepen die hiervoor verantwoordelijk waren, zoals de Baader-Meinhof Gruppe, ontvingen steun vanuit de DDR.

1) De Ostpolitik van Willy Brandt was ...

1. een voortzetting van de buitenlandse politiek van zijn voorganger Konrad Adenauer
2. een poging om de West-Duitse grens naar het oosten te verleggen
3. een West-Duits streven om de relatie met het Oostblok en de DDR te verbeteren, waarna misschien een Duitse hereniging dichterbij kwam
4. een beleid dat erop gericht was het oosten van Duitsland te ontwikkelen.

2) Wat was het gevolg van de Ostpolitik op de lange termijn?

1. Een snellere hereniging van Duitsland na 1989
2. Het Oost-Duitse bestuur werd steeds onpopulairder
3. Er kwamen grote demonstraties in Berlijn
4. Willy Brandt werd 'de kanselier van de eenheid'

3) Welke bewering over de Ostpolitik is onjuist?

1. Ondanks tegenwerking van de Sovjet-Unie slaagden Willy Brandt en Erich Honecker erin om de relatie tussen West- en Oost-Duitsland enigszins te verbeteren.
2. In de Ostverträge werd vastgelegd dat de Duitse oostgrens op termijn opnieuw moest worden vastgesteld.
3. De meeste politici in de BRD waren positief over de Ostpolitik, maar vonden de relatie tussen West-Duitsland en andere West-Europese landen toch belangrijker.
4. De Ostpolitik leverde Willy Brandt een Nobelprijs voor de Vrede op.

Wanneer was de RAF actief? Jaren ... (alleen getal)