Hoofdstuk 6 Regenten en Vorsten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 6 Regenten en Vorsten

Tijd van Regenten en Vorsten

6.1 Over zeeën en oceanen

KA Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie. 

KA De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

6.2 Om de macht

KA Het streven van vorsten naar absolute macht

KA De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

6.3 Kunst en wetenschap

KA De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

KA De wetenschappelijke revolutie.

Moedernegotie:

handel met het oostzeegebied.

Waarom een VOC?

• Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Hoe?

• Uitschakelen van concurrenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

Welke twee voordelen had de oprichting van de VOC (voor de oprichters)

1. Veiligheid, verlies werd gedeeld door de aandelen.
2. Eindelijk kwamen er specerijen naar de Nederlanden.
3. Driehoekshandel en daarmee slavenhandel kon worden gestart
4. Geen nationale concurrentie, later zelfs monopolie.

• Opgericht in 1621
• Na het 12 jarig bestand

1621 De WIC

De WIC (1621)

• Doel: handelsmonopolie en kaapvaart (oorlog tegen Spanje)

• De WIC handelde in slaven en suiker
  

• De WIC had gebieden in West-Afrika, de Nederlandse Antillen en Suriname in handen.

Driehoekshandel

Handel in West-Afrika en Amerika

Mercantilisme: Overheid bemoeid zich actief met de economie van het land.

WIC was geen succes

Oefenen

Maak de volgende vragen van hoofdstuk 6

6.1: Opdracht 1, 4, 5

Paragraaf 2

Om de macht - 

Politiek in de Republiek

Politiek in Frankrijk (absolutisme)

Politiek in de Republiek

Begin met het einde.

Het Rampjaar 1672

Lessonup - Politiek in de Republiek. 

Maak aantekeningen bij de tekst. Kan je de vragen in 1 keer maken?

absolutisme 

Absolutisme

Versailles

Oligarchie

Republiek

Regenten

Lodewijk XIV

Frankrijk

Republiek

Handelskapitalisme

Absolutisme

Oligarchie

Import tegenhouden

Mercantilisme

Vraag-aanbod

Oefenen

Maak in een groepje opdracht 5 (je hoeft niet het betoog van de laatste opdracht te schrijven)

Maak de volgende vragen van hoofdstuk 6

6.2: 1, 2, 6, 8

6.3 Kunst en Wetenschap

De wetenschappelijke revolutie

Oorzaak en gevolg

Cultuur in de Republiek

Verschil kunst in Frankrijk en de Republiek

De Hollandse meesters

De wetenschappelijke revolutie

geloof in verstand; pleidooi voor onderwijs.

geloof in vrijheid; pleidooi voor rechten van de burger.

Oorzaak:

Bestudering klassieke teksten.

Renaissance

Gevolg:

Wetenschappelijke revolutie

verlichting

vrijheid

rationalisme

reformatie

boekdrukkunst

humanisme

Burgerlijke cultuur en hofcultuur

• Burgerlijke cultuur (Republiek): in politiek, kunst en cultuur kun je zien dat de burgers aan de macht zijn
• Bloei economie (veel opdrachten aan schilders), geen katholieke kerk en adel: wel regenten-kooplieden, schilderpersoonlijkheden (Rembrandt, vermeer e.a.) maakten kunst voor mensen die het konden betalen, verdraagzaamheid naar migranten toe, gewetensvrijheid (en tolerantie) > trekt andersgelovigen en andersdenkenden aan
• Hofcultuur (Frankrijk): politiek, kunst en cultuur werd bepaald door de vorst en de adel
• Absolute macht van de vorst (Lodewijk XIV), voornamelijk katholieke kerk en adel, academies voor kunsten > inspiratie voor andere landen
• Rivaliteit in Europa tussen Lodewijk XIV en stadhouder Willem III (burgercultuur vs hofcultuur, republiek vs monarchie)

De Republiek

* Migratie

- Tolerantie -> protestant

- Werk

* Rijk

* Schilderkunst

* Rijken -> Portretten

* Middenklasse -> dagelijks leven of landschappen

Nederlandse schilderkunst

•  In de Republiek was er geen koning of katholieke kerk.
• Het waren de (rijke) burgers die schilderijen kocht en zij wilden: zeegezichten, stillevens, landschappen en alledaagse scènes.

Portretten

Eenvoudige mensen kopen schildrijen

Alleen rijke mensen kopen schilderijen

Dagelijks leven

Schilderkunst Republiek

Schilderkunst andere landen

Juist

Onjuist

Door de welvaart werd er veel geld uitgegeven aan schilderkunst in de Republiek.

De katholieke kerk was een van de belangrijkste opdrachtgevers voor schilders in de Republiek.

De bloei van de schilderkunst heeft de wetenschappelijke revolutie gestimuleerd.

In de Republiek was sprake van geloofsvrijheid.

Onderzoek wetenschap, filosofie en kunst

groep 1: stelling 1 opdracht 2

groep 2: stelling 2 opdracht 2

groep 3: opdracht 3

groep 4: groep A opdracht 5

groep 5: groep B opdracht 5

Over 20 minuten presenteren. 

Oefenen

Maak de volgende vragen van hoofdstuk 6

6.3: Opdracht 1, 4, 6

groep 1

stelling 1 is juist, vanwege de volgende feiten over Galileo Galilei, Jan Swammerdam, Antoni van Leeuwenhoek, Jan Adriaansz. Leeghwater en Christiaan Huygens.

Galileo Galilei was een uitvinder van natuurkundige, wiskundige en astronomische dingen. Hij experimenteerde met verschillende onderwerpen.

heeft contextmenu

 

Jan Swammerdam was ontdekte de rode bloedcellen en beschreef de structuur van de hersenen, longen en het ruggenmerg van de mens. Hij deed dat door middel van de mens van binnen uit te bestuderen.

 

Antoni van Leeuwenhoek vooral bekend door zijn zelf gefabriceerde microscoop en zijn pionierswerk voor de celbiologie en de microbiologie. ontdekker van de bacterie en de zaadcel en ontrafelde op haarvaatjes-niveau de bloedsomloop

 

Jan Adriaansoon Leeghwater was molenmaker en waterbouwkundige, hij bedacht de houten achterkant en de bovenkruiende oliemolen. Hij was ook betrokken bij meerdere droogmakkerijen.

groep 2

De Kerk had hiertegen geen bezwaar, zolang kerkelijke standpunten niet onder druk kwamen te staan. Overigens was wetenschappelijk onderzoek niet bedoeld om het ongelijk van de Kerk aan te tonen, of om het geloof in twijfel te trekken. Veel wetenschappers wilden met behulp van waarnemingen, experimenten en verstandelijk redeneren juist de grootsheid van Gods schepping aantonen. Ze hadden alleen bezwaar tegen Galileo Galilei, want hij ging tegen het wereldbeeld van de Kerk in.

 

groep 3

Vrije internationale wateren zijn oceanen buiten een staat die door iedereen bevaren mogen worden, waardoor alle staten met elkaar kunnen handelen. mensenrechten en menselijkheid zijn belangrijker dan de macht en onafhankelijkheid van een staat. (opstaan tegen onrecht en dergelijken valt daaronder). Dit zijn allebei opvattingen van Hugo de Groot. De hoorn van Afrika bevat Somalië, daar was er een onstabiele overheid en er was illegale visserij. Piraten plunderden daar schepen en namen bemanningsleden gevangen om losgeld te eisen of tot slaaf te maken. Onder andere de VOC probeerde om de piraten te stoppen door middel van militaire campagnes. Sommige Europese machten verklaarden piraten als ‘vijanden van de mensheid’. Dit hield ook in dat staten, zonder toestemming van lokale staten, mochten ingrijpen. Europese vloten mochten bijvoorbeeld zomaar piraten vervolgen, ook al bevonden ze zich in een gebied in Afrika. Vaak werden de ideeën van Hugo de Groot alleen maar toegepast als het Europese staten uit kwam, bijvoorbeeld om hun invloed in het buitenland te vergroten.

opdracht 5

Jan Steen: 

Jan Steen stond bekend om het schilderen van het dagelijks leven, ze werden vaak gevuld met bijvoorbeeld: menselijk inzicht, chaos en humor. De huishoudens die hij schilderde waren vaak rommelige huishoudens, waar je bijvoorbeeld dronken mensen, speelse dieren en ondeugende kinderen kon zien. De schilderijen lijken vaak grappig bedoelt, maar er zit meestal ook een diepere betekenis. 

Johannes Vermeer: 

Zijn stijl werd vooral gekenmerkt door lichte en zachte kleuren met veel helderheid. 

Het werk van Vermeer is verspreid over zeven landen: Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Ierland en de Verenigde Staten. 

Hij is onder andere bekend geworden door schilderijen zoals het meisje met de parel en het melkmeisje.