Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld? - 5.4 Van symboolverwerkingssystemen naar neurale netwerken

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld?

5.4 Van symboolverwerkingssystemen naar neurale netwerken

Weerlegging tegenargument: een neuraal netwerk kan ons denkvermogen wel simuleren

Antwoord op Dreyfus?

Productsimulatie:

AI met als doel een bepaald productie na te bootsen

 Processimulatie: AI met als doel de menselijke manier van denken/processen in het brein na te bootsen.

De computermetafoor

het neuraal netwerk

Twee aannames op het niveau van materiaal is de computermetafoor:

- bij beide spelen elektrische processen zich af

- beide zijn op te vatten als een netwerk van binaire verbindingen (twee standen)

Grondslag voor de metafoor van het brein als neuraal netwerk

Naar neurale netwerken

Traditionele computers: herkenning via een lijst van kenmerken, veel rekenkracht.

Geheugen via koppeling opslag, adres (waar het opgeslagen was) en zoekterm.

Neuraal netwerk leert zelf in een proces via grote aantallen input om zelf een 'prototype' te genereren. 

Vermogen om patronen te herkennen en op te delen in algemene categorieën.

Neuraal netwerk

Kenmerken:

- hoeft niet geprogrammeerd te worden

- leert zelf in een proces waarmee het een prototype maakt

- vermogen om op basis van individuele waarnemingen patronen te herkennen en in algemene categorieën in te delen

- waarneming activeert al opgeslagen inhoud zonder omweg via vaste route.

Connectionisten

Neuraal netwerk kan ons denkvermogen simuleren.

Daarmee is de metafoor 'brein is als een neuraal netwerk' terechte metafoor.

Even terug naar Dreyfus

Neurale netwerken zijn tot op zekere hoogte bestand tegen kritiek op artificiële intelligentie.

Maar zullen fouten maken. Er zijn dingen die een computer nooit zal kunnen.

Computer kan nooit de belichaamde ervaring in het menselijke waarneming vervangen.

(Sheets-Johnstone en Plessner)

Dreyfus

Het lichaam is voorwaarde voor het hebben van verwachtingen.

(Vazen & gezichten, oude bekenden, zichtbaarheid van textuur)

Computer kan geprogrammeerd worden maar zal slechts een verwachtingsvolle ervaring beschrijven, niet de ervaring zelf.

Dreyfus

Het lichaam is mogelijkheidsvoorwaarde voor ervaring

(Sheets-Johnstone, Plessner)

Ervaring van zien kan niet overgenomen worden naar een scherm.

(Merleau-Ponty)

<- Vaas van Rubin

Voor- en achtergond

Eindterm 9

De kandidaten kunnen de opvattingen van Lakoff & Johnson, Vroon & Draaisma, Swaab, Dreyfus, Clark & Chalmers en O’Regan, Myin & Noë (hierna; Noë)) over de vraag hoe wetenschap en techniek het mensbeeld veranderen uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:

• dat taal uitdrukt uit hoe we met ons lichaam in de wereld staan (Lakoff & Johnson);
• dat mensbeelden historisch contingent zijn (Vroon & Draaisma);
• dat mensen hun brein zijn en het brein als een computer is (functionalistisch cognitivisme, Swaab) en de evaluatie hiervan (Dreyfus, connectionisme);
• dat mensen niet alleen met hun brein denken, maar ook met hun lichaam in een omgeving (4E-cognitivisme, Clark & Chalmers en Noë).

Eindterm 11

11. De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kunnen zij betrekken:
• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
• de begrippen ‘cognitivisme’, ‘connectionisme’, ‘symboolmanipulatie’, ‘input en output’, ‘mentale representatie’, ‘kunstmatige intelligentie’, ‘productsimulatie’, ‘processimulatie’ en ‘neuraal netwerk’;
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

Neurale netwerken

Door de computer gesimuleerd netwerk dat het menselijk denkvermogen simuleert.

----

Connectionisme

Zij vinden de metafoor 'brein is als een neuraal netwerk' een terechte metafoor. Een neuraal netwerk kan ons denkvermogen simuleren.

Wat is het belangrijkste verschil tussen een traditioneel computersysteem en een neuraal netwerk in de manier waarop ze informatie verwerken?

Hoe zou een neuraal netwerk kunnen worden ingezet om medische diagnoses te stellen, en waarom zou dit beter kunnen werken dan een traditioneel expertensysteem?

In hoeverre ondermijnt het succes van neurale netwerken de kritiek van Dreyfus dat computers geen menselijke cognitie kunnen nabootsen?