24/24 MOYEN AGE

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

24/25      MOYEN AGE

Le Moyen Age

dossier littérature libre service

Leerdoelen 

• Ik weet hoe de Middeleeuwse maatschappij is opgebouwd
• Ik kan uitleggen wat een feodaal stelsel is
• Ik weet wat troubadours zijn en kan hun rol bij het vertellen van verhalen uitleggen. 
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van les romans de chevalerie. 
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van l'amour courtois.
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van la satire sociale.
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van la poésie lyrique

Langue d'oc et Langue d'oil

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

OPDRACHT : 

Bekijk op de volgende dia het filmpje over la langue d'oc.

let daarbij op :

=> waar komt het woord troubadour vandaan?

=> welke indeling heeft DANTE gemaakt en waarom is dat relevant?

=> waarom wordt het langue d'oc later slechts als dialect beschouwd?

Langue d'oc et Langue d'oil

In Frankrijk waren er twee taalgebieden. Ze worden  aangeduid met het woord ‘ja’ zoals dat in de twee  gebieden gezegd werd. 

NOORD F :  de langue d’oil gesproken (oil = oui) 

ZUID F :  de langue d’oc.

De langue d’oil ontwikkelde zich tot het huidige Frans.

In beide taalgebieden waren er rondtrekkende verhalenvertellers en liedzangers. In het noorden werden zij trouvères genoemd en in het zuiden troubadours

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

Tekst

La Féodalité

500-1100

  belangrijke rol. 

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

De feiten

Moyen-âge : het tijdperk tussen 453 (de val van het West-Romeinse Rijk) en 1453 (de val van ) noemen we de middeleeuwen

We onderscheiden 3 periodes :

1) de vroege middeleeuwen (453 – 950), volksverhuizingen en de verspreiding van het christendom

2) de hoge middeleeuwen (950 – 1270), een stabiele feodale maatschappij waarin kunst, wetenschap en literatuur tot ontwikkeling kwamen.

3)de late middeleeuwen (1270 – 1500), afbrokkeling van de feodale maatschappij door de opkomst van de steden en de burgerij.

Belangrijke gebeurtenissen:

– 747 – 814: Heerschappij van  Charlemagne, Karel de Grote.

 – 9e en 10e eeuw: invasies Noormannen.

 – 1066: Guillaume le Conquérant viel Engeland binnen.

 – 1096 – 1271: Kruistochten.

 – 1347 – 1351: De grootste pestepidemie van de late middeleeuwen. Ongeveer een derde van de Europese bevolking stierf aan de Zwarte Dood.

 – 1337 – 1453: De honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Jeanne d’Arc speelde hierin een belangrijke rol. 

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

La littérature

• In het zuiden van Frankrijk sprak men la langue d’oc. Hier ontstond l’amour courtois, de hoofse liefde, die door troubadours bezongen werd.

• In het noorden van Frankrijk sprak men la langue d’oil. Daar werden de chansons de geste geschreven en rondverteld.

Vanuit het zuiden kwamen de ideeën over de hoofse liefde naar het noorden. Zo ontstond le roman courtois, de hoofse roman, rondverteld door les trouvères.

• Chrétien de Troyes schreef in de tweede helft van de 12e eeuw de Arthurverhalen.

• Vanaf de 12e eeuw ontstond de burgerlijke literatuur: korte, 

grappige verhalen over het leven van alledag.

• In de late middeleeuwen schreef François Villon

 persoonlijke en vaak bittere gedichten over zijn leven.

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

En savoir plus : https://www.1jour1actu.com/info-animee/comment-est-nee-la-langue-francaise

les troubadours

les premiers manuscrits

serments de Strasbourg

Cantilène Sainte Eulalie

Chanson de Roland

Les deux petits-fils de Charlemagne ont rédigé les serments de Strassbourg, les serments sont considérés comme la naissance de la langue française

Literaire werken

• Chrétien de Troyes, Perceval ou de le Conte du Graal
  
• Anonyme : Tristan et Iseut
• Anonyme, Le Roman de Renart
• Anonyme, le chansond de Roland
• François Villon, La Ballade des pendus 

Qui est l'auteur de la chanson de Roland?

1. Il y en a plusieurs; comte Christo, Molière et Eulalie
2. C'est monsieur de Roland
3. On ne le connaît pas
4. C'est Roland Dubois

Quels caractéristiques doit avoir un chevalier?

1. du courage et de la force
2. de la joie et de l'humour
3. de la patience et de la tranquilité
4. de la violence et de l'agressivité

L'Amour Courtois        1100-1200

 De belangrijkste hiervan zijn de verhalen van Chrétien de Troyes over de ridders van koning Arthur, zoals Yvain, Lancelot en Perceval. Deze ridders verrichten hun heldendaden om bij de vrouw van hun keuze in de smaak te vallen.  Een enorm succes had Le Roman de la Rose, rond 1240 begonnen door Guillaume de Lorris en veertig jaar later afgemaakt door Jean de Meung. Le Roman de la Rose is een allegorie.

vanaf de 12e eeuw: In het zuiden ontstaat l’amour courtois, de hoofse liefde: in liederen wordt de onbereikbare vrouw bezongen. De troubadour stelt zich op als haar vazal.Die nieuwe ideeën over liefde bereiken ook het noorden en daar ontstaan de romans courtois, ofwel hoofse romans.

à vous maintenant

à vous mainenant!

Maak één van de volgende opdrachten. 

Je mag kiezen uit Tristan et Isolde en François VIllon.

Werk de opdrachten uit in je (literatuur)schrift.  Laat volgende week de odpracht even aftekeken door je docent! Maak de overige opdrachten van lessonup af in de klassenomgeving.

TRISTAN et ISEUT : bekijk het verhaal in het Frans en schrijf een samenvatting van  ongeveer 10 regels van het verhaal.

Tristan et Iseut

De volgende slide is het verhaal van Tristan en Isolde, version française. Het verhaal is ondertiteld. Bekijk de video aandachtig - kijk gerust even terug als je iets niet begrijpt-  en maak een korte samenvatting (een regel of 10 max) over het verhaal.

Ik ben François, hetgeen me zwaar valt,

geboren te Parijs bij Pontoise;

Eenmaal hangend aan een touw van een el lang

zal mijn hals weten wat mijn achterste weegt.

François Villon (1431 – 1463). Hij verwerkte veel van zijn levenservaringen als student en vagebond in aangrijpende en vaak ironische gedichten. La Ballade des pendus, de ballade van de gehangenen, is zijn bekendste gedicht. Deze lange ballade schreef hij in 1462 in de gevangenis, toen hij ter dood veroordeeld was. 

François Villon (1431-1463)

1. was een rijke schijver van adel
2. was een legendarische dief en vagebond
3. was een dichter uit de late middeleeuwen.

• Literaruurtoets is deels in het Frans / deels in het Nederlands. Leer dus ook de Franse begrippen.  

vragen bij 'La ballade des pendus'. Klik op het gedicht om te vergroten.

satire sociale et la poésie lyrique  1200-1500

De quoi parlent les histoires dans la littérature courtoise?

1. de l'amour
2. des contes de fées
3. des batailles

Wat is een satire?

1. een tragedie
2. een kritisch theaterstuk
3. een humoristische maatschappij kritiek
4. een novelle

le Roman de Renard

LYRISCHE POËZIE

1. zijn gedichten met een moraal over een legendarische held
2. zijn gedichten die over hoofse liefde gaan.
3. zijn korte gedichten in de ik-vorm, over persoonlijke ervaringen.
4. zijn korte gedichten in de hij/zij vorm.

Amour Courtois

féodalité

satire sociale et poésie lyrique

dévouement pour la dame

croissades

actions héroiques

littérature plus réaliste, satirique

amour respectueux

courtes histoires avec fin moraliste

chanson de geste

chevalier est serviteur de son seigneur

artisans et bourgeois deviennent plus riches

Een verhalend gedicht of lied.

Een spottende nabootsing van een persoon/

kunstwerk.

De onderliggende grondgedachte 

van het verhaal, zoals liefde

ouderdom, vriendschap.

Een ballade

Een Parodie

thema