H4.3 Massamoord

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Opdracht 1 t/m 4

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en wat de rassenleer inhield.
   
2. Je kunt beschrijven hoe de vervolging van Joden door de nazi’s verliep.
3. Je kunt beschrijven hoe de vervolging van Joden in Nederland verliep.

Opdracht-1a

Van wie waren de schoenen die je hier ziet?

• Van Joden die zijn omgebracht in het vernietigingskamp Auschwitz (II) Birkenau.

Opdracht-1b

Jaarlijks gaan veel scholieren naar Auschwitz-Birkenau. Vind jij het zinvol dat zij ook deze enorme berg schoenen te zien krijgen? Leg je antwoord uit.

• Ja, je weet dat deze schoenen zijn afgenomen van mensen voordat ze werden vermoord. Hierdoor kun je je beter voorstellen wat hier is gebeurd.

Opdracht-2a

Wat is een ander woord voor Jodenhaat?

• Antisemitisme.
  

 

Opdracht-2b

Je leest ergens ‘Adolf Hitler was een antisemiet’. Wat zou ‘antisemiet’ betekenen?

• Iemand die Joden haat.

Opdracht-3a

Welk begrip past bij bron 2?

• Rassenleer.

Opdracht-3b

Leg uit dat de bron past bij een totalitaire samenleving. Doe het zo:

In een totalitaire samenleving 

• controleren bestuurders het denken van burgers.

Dat past bij de bron, want 

• daar zie je hoe kinderen op school leren over de ideeën van de nazi’s.

Opdracht-3c

Vanaf 1935 verbood Hitler huwelijken tussen Joodse Duitsers en andere Duitsers. Leg uit dat dat besluit past bij de rassenleer.

• Volgens de rassenleer waren er sterke en zwakke mensenrassen. Als het sterke ‘ras’ vermengd zou raken met het zwakke ‘ras’, zou het sterke ‘ras’ verzwakken.

Opdracht-4

Deze paragraaf gaat over de Jodenvervolging. Wat betekent ‘vervolgen’ hier?

A Het met geweld onderdrukken van een bepaalde groep.

B Verdergaan met het werk waaraan begonnen is.

C Voor de rechter brengen vanwege een misdaad

• Antwoord: A

Opdracht-5a

Geef twee voorbeelden van discriminatie van Joden in nazi-Duitsland.

– Bijvoorbeeld: 

• ze mochten niet in parken en zwembaden komen.

• Joden en niet-Joden mochten niet met elkaar trouwen.

Opdracht-5b

Wat veranderde er in 1942 in de Jodenvervolging?

• Vóór 1942 schoten de nazi’s Joden dood. Vanaf 1942
  

bouwden zij vernietigingskampen waar veel mensen tegelijk gedood konden worden.

In het voorjaar van 1942 ging Aktion Reinhard van start, waarmee de systematische vernietiging werd ingezet. De Endlösung der Judenfrage (eind- of definitieve oplossing van het Joodse vraagstuk.

Opdracht-5c

Wat is de Holocaust?

• De moord op zes miljoen Joden door de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Holocaust betekent 'brandoffer' (Oud-Grieks)

Opdracht-6a

Welke grote verandering is te zien in deze bron?

• Het aantal Joden in het getto is tussen juli 1942 en 1943 enorm afgenomen.

 

Opdracht-6b

Geef een verklaring voor deze verandering.

• Vanaf 1942 werden Joodse mensen naar vernietigingskampen afgevoerd.
  

Opdracht-7

Gebruik bron 1, 3, 4 en 5.

Deze bronnen passen bij verschillende fases in de Jodenvervolging. Zet de bronnummers op de juiste plek.

Auschwitz (de Poolse stad Oświęcim)

Birkenau was het grootste van de meer dan 40 kampen en subkampen die deel uitmaakten van het Auschwitz-complex. Toen de bouw in oktober 1941 begon, moest het een kamp worden voor 125 duizend krijgsgevangenen. Het werd in maart 1942 geopend als een filiaal van Auschwitz en diende tegelijkertijd als centrum voor de uitroeiing van de Joden. In de laatste fase, vanaf 1944, werd het ook een plaats waar gevangenen werden geconcentreerd voordat ze werden overgeplaatst naar Duitse fabrieken in het Derde Rijk.

Auschwitz

De meerderheid - ongeveer 90% - van de slachtoffers van het concentratiekamp Auschwitz stierf in Birkenau. Dit betekent ongeveer een miljoen mensen. De meerderheid, meer dan negen op de tien, waren Joden. Ruim 70 duizend Polen zijn in Auschwitz omgekomen of vermoord, m.n. Birkenau. Dat gold ook voor ongeveer 20 duizend Roma en Sinti (zigeuners),  Sovjet-krijgsgevangenen en gevangenen van andere nationaliteiten. 

Auschwitz is een Duits vernietigingskamp op Pools grondgebied.

Agenda

H4.3 | Massamoord

- Jodenvervolging, blz. 35

- Maken Opdr. 8 t/m 12

www.hartvannederland.nl

Opdracht-8

Bedenk een reden waarom Joden een Jodenster moesten dragen.

Zo waren Joodse mensen makkelijker te herkennen en konden

ze later makkelijker opgepakt en afgevoerd worden. 

Opdracht-9

Een aantal anti-Joodse maatregelen had als doel om het bezit van Joden af te pakken.

Bedenk waarom die maatregelen er ook voor zorgden dat Joden minder makkelijk konden onderduiken.

Als je geen geld had, was het moeilijker om te ontsnappen.

Dan kon je bijvoorbeeld je helpers niet betalen voor voedsel en

onderdak.

Opdracht 10

Stel, je bent een Joods kind in 1942 en je bent jarig. Op welke manier vier je je verjaardag?

Opdracht-11

a.

Bedenk waarom Otto Frank in 1933 besloot om naar Nederland te verhuizen.

Opdracht-11

a.

Bedenk waarom Otto Frank in 1933 besloot om naar Nederland te verhuizen.

In 1933 was Hitler aan de macht gekomen. Otto Frank vreesde dat het leven voor Joden in Duitsland heel moeilijk zou worden en verhuisde naar Nederland.

Opdracht-11

b.

Is het verhaal van Anne Frank een goed voorbeeld van wat de meeste Joodse

Nederlanders meemaakten tijdens de oorlog? Leg je antwoord uit.

Bijvoorbeeld: 

ja, want.....

 

Nee, ......

Opdracht-11

b.

Is het verhaal van Anne Frank een goed voorbeeld van wat de meeste Joodse

Nederlanders meemaakten tijdens de oorlog? Leg je antwoord uit.

Bijvoorbeeld: 

ja, want de meeste Joden in Nederland (73%)

werden weggevoerd naar de vernietigingskampen en stierven daar, net als Anne Frank. 

Nee, maar een klein deel van de Joden lukte het om onder te duiken.

Opdracht-12a

Opdracht-12b

Opdracht-12c

Huiswerk

H4.4 | Nederland bezet

lezen blz. 40 t/m 42

maken opdrachten 1 t/m 8

Maken 9 t/m 14