Uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga rustig zitten op je plek en leg al je boeken op tafel. 

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel (opdracht 1, 2, 3 en 4 - uitdrukkingen)

10 minuten stil lezen

Uitdrukkingen

Wat gaan we vandaag doen?

• Huiswerk bespreken
• Wat weet je al?
• Theorie
• Oefenen
• Werken aan de opdracht

Aan het einde van de les heb je geleerd wat uitdrukkingen zijn en in welke variaties ze voorkomen.

Huiswerk bespreken

opdracht 1, 2, 3 en 4

Wat weet je al?

Wat weet je al?

- Wat is een gezegde, kan je een voorbeeld geven?

- Wat is een zegswijze, kan je een voorbeeld geven?
- Wat is een spreekwoord, kan je een voorbeeld geven?

Geef antwoord op de bovenstaande vragen. 

Drie minuten, in stilte 

Theorie

Theorie

Uitdrukking: Een overkoepelende term voor alle vaste woordcombinaties met een figuurlijke betekenis.

• Wat is het verschil tussen figuurlijk en letterlijk?

• Spreekwoorden, zegwijzen en gezegden 

Theorie

Spreekwoorden

• Korte uitspraak die een bepaalde wijsheid uitdrukt en gebruikt wordt als een soort samenvatting van een situatie waarin raad of advies nodig lijkt. 
• In veel spreekwoorden zit een tegengesteld advies. 
• Is onveranderlijk, de woorden hebben altijd dezelfde volgorde. 
• Er is een werkwoord aanwezig. 

Theorie

Voorbeelden spreekwoorden

Voor de wind is het gunstig zeilen -> Onder de juiste omstandigheden gaan dingen gemakkelijk.

Als het kalf verdronken is, dempt men de put -> Men treft pas maatregelen na het ongeluk. 

Theorie

Zegswijzen

• Figuurlijk taalgebruik waarin een situatie beelden omschreven wordt. 
• Is een zin met een werkwoord. 
• Je kan het werkwoord aanpassen (t.t. -> v.t.)

Voorbeelden zegswijzen 

Te veel hooi op de vork nemen -> te veel tegelijk doen

Met de gebakken peren zitten -> Met onaangename gevolgen blijven zitten

Het loopt de spuigaten uit -> Het lawaai liep de spuigaten uit 

Theorie

Gezegde

• Is geen volledige zin, het kan worden toegevoegd aan een zin.
• Bevat geen werkwoord.

Voorbeelden gezegden 

zo dood als een pier -> zonder twijfel dood 

met hart en ziel -> met volledige inzet 

lelijk als de nacht -> erg lelijk

Oefenen

Oefenen

Ze gaf hem een koekje van eigen deeg door precies hetzelfde terug te doen.

Ze is voorzichtig met nieuwe projecten, want een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen

Hij werkte op z'n dooie akkertje aan het rapport, terwijl de deadline snel naderde

Hij was zo zenuwachtig dat hij van de hak op de tak sprong tijdens zijn presentatie.

Zij is haar hele leven al een nieuwsgierig aagje geweest. 

Werken aan de opdracht 

Wat? Maak opdracht 7 en 8 

Hoe? Zelfstandig en stil

Tijd? Tot het einde van de les (het is huiswerk voor 24/09)

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder in je leesboek of maak ander huiswerk

Huiswerk

Voor volgende week dinsdag 24/09 moet opdracht 7 en 8 af zijn.