Les 11 ZH4 28-09-23 SO en paragraaf 3.1 en 3.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Startklaar:

- Telefoon in Zakkie

- Op tafel:

        - Pen

Welkom bij de Geschiedenisles ZH4!

SO

Tot 13:55

Klaar? Maak topografie-opdracht Oudheid/Middeleeuwen

Plan rest van de les:

1. Herhaling vorige les: hofstelsel en leenstelsel
2. Uitleg: Verspreiding Christendom
3. Opdracht feodalisme, hofstelsel en Christendom

Hofstelsel

Economisch systeem waarbij het ene deel van een domein direct door de heer wordt gebruikt en het andere deel wordt verpacht aan horige boeren. Komt op vanaf de 5e eeuw. Het hofstelsel is een manier om vorm te geven aan de autarkie die ontstond na de val van het West-Romeinse Rijk.

Herhaling:

Leenstelsel

(feodalisme)

Politiek systeem, gebaseerd op de band die ontstaat wanneer iemand een persoonlijke eed van trouw aflegt aan een ander in ruil voor een leen, vaak een stuk land. Dit stelsel wordt een wijdverspreid systeem vanaf de 9e eeuw.  

Herhaling:

Leerdoelen

Tijdvak 3 Monniken en Ridders

21. Je weet wat Kerstening is; je begrijpt dat in de Middeleeuwen de Kerstening voorbij de grenzen van het (verdwenen) West-Romeinse Rijk ging

22. Je begrijpt de rol van missionarissen (religieus) en koningen (politiek) in de kerstening

23. Je begrijpt de hiërarchie van de Katholieke Kerk die vorm kreeg in de middeleeuwen (paus, bisschop, priester voor Kerken; paus, abt, monnik/non voor Kloosters)

E. Volgelingen van Jezus Christus stichten het Christendom.

D. Keizer Constantijn geeft de Christenen godsdienstvrijheid.

C. Het Christendom verspreidt zich tot in Rome.

B. Het Christendom wordt Romeins staatsgodsdienst; andere geloven werden verboden.

A. De Romeinen verbieden het Christendom

Theodosius (394)

Christendom wordt staatsgodsdienst. Uiteindelijk verbiedt hij andere godsdiensten en alles wat te maken heeft met deze godsdiensten, waaronder de Olympische spelen

Hij verzamelt verhalen over Jezus in één boek in het Latijn. 

De Bijbel van Theodosius heet het Vulgaat

De katholieke Kerk blijft bestaan heeft een hiërarchische organisatie

Bisschop = leider van een Bisdom (kerkelijke provincie)

De kerk verdient geld aan land en belasting

Priester

Bisschop

Priester

Paus

Paus = leider van de Katholieke Kerk en vertegenwoordiger van Jezus Christus op aarde

Priester = geestelijke van een lokale gemeenschap zoals domein of dorp 

Europa rond 600 n. Chr.

De nieuwe Germaanse koningen zijn polytheistisch 

Hoe werd Europa opnieuw Christelijk? 

Kerstening

Bevolking tot het christendom bekeren

Kan via:

De 'geestelijke' (religieuze) & vrijwillige manier: Missionarissen (mensen die de boodschap van het geloof verspreiden) gaan naar heidense (niet-Christelijke) gebieden en kerstenen de bevolking als zij dat willen

De 'Wereldlijke' (politieke) geforceerde manier:

Christelijke koningen veroveren een gebied, slachten de heidenen af en sturen dan missionarissen. Ook geven zij gebied aan de Katholieke kerk om mensen (geforceerd) te kerstenen

 

Hoe gaan Missonarissen de bevolking overtuigen?

Missionarissen gaan op weg met de Bijbel 

Heidenen geloven in bomen en bloedoffers

Monnik Bonifatius hakte de heilige bomen om!

Wat betekent martelaar ook al weer? 

Wereldlijke kerstening

Kerk en koning werken samen

Koning verovert gebied; forceert kerstening

Kerk kerstent de bevolking en krijgt land voor kloosters van de koning

Oorsprong monniken: Heilige mannen die dicht bij God willen zijn. 

Dat kan niet tussen de 'wereld' en zonden. Zij gaan dus wonen in afgelegen plekken

Mensen kregen bewondering

Ze wilden dicht bij de Heilige Man zijn en gingen hem volgen. 

'Monnik' komt uit het Griekse 'Monachos' en betekent: alleen zijn 

Ze vormden een gemeenschap

Kregen de benoeming 'monniken': leven in eenzaamheid (voor God)

Paus Gregorius de Grote (600)

Hij stelt regels op voor monniken

Niet trouwen, geen bezit, alleen maar studie en bidden tot God

Koning en kerk steunen elkaar via land, geloof en politiek.  

Bisdommen:

leveren belasting aan kerk en koning

Verbetert positie koning als echte Christelijke koning; koning is verbonden met kerk en dus God

Kloosters/abdijen:

Bieden onderwijs, zorg en landbouw.

Verbetert positie koning als echte Christelijke koning & 

verstevigd positie kerk via onderwijs en landbezit

Priesters: 

Sturen de lokale bevolking in geloof en gehoorzaamheid

Kerk , koning, landbezit  

Nieuwe indeling samenleving:

De standenmaatschappij

• Vechters & Leiders (van kleine gebieden/koninkrijkjes)

• Bidders  (geestelijkheid) 

• De rest (boeren en horigen) 

A. Uit de bron blijkt dat het feodale stelsel is gebaseerd op een wederzijdse afspraak, want...
B. Uit de bron blijkt ook dat het feodale stelsel NIET is gebaseerd op gelijkwaardigheid, want...