5Vges_1 Les 10 TV 3 Autarkie, hofstelsel, feodale stelsel & opnieuw Christelijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Welkom in de geschiedenisles!

Telefoon in je zakkie!

Wat gaan we doen vandaag?

• Checkvraag

• Hoe ontstaat er in Europa een nieuw politiek en economisch systeem na de val van het Romeinse rijk? 

• Afsluiting  

Leerdoelen

Tijdvak 2 Grieken en Romeinen

26. Je weet waarom de Grieks-Romeinse Oudheid een agrarisch-urbane maatschappij was

Tijdvak 3 Monniken en Ridders

27. Je kan uitleggen dat het feodale systeem en het hofstelsel een oplossing vormen voor de problemen van de autarkische agrarische Europese samenleving die ontstond na de val van het Romeinse rijk

28. Je kan de onderdelen van de standenmaatschappij benoemen die in de Middeleeuwen ontstond: Eerste Stand (geestelijkheid); Tweede Stand (adel) en Derde Stand (horige boeren)

29. Je weet wat Kerstening is; je begrijpt dat in de Middeleeuwen de Kerstening voorbij de

grenzen van het (verdwenen) West-Romeinse Rijk ging

30. Je begrijpt de rol van missionarissen (religieus) en koningen (politiek) in de kerstening

31. Je begrijpt de hiërarchie van de Katholieke Kerk die vorm kreeg in de middeleeuwen (paus,

bisschop, priester voor Kerken; paus, abt, monnik/non voor Kloosters)

Bronnen Romeinse Tijd

Bronnen Middeleeuwen

Europa rond 600 n. Chr.

	Jagers & verzamelaars	Landbouwsamenlevingen	Grieken & Romeinen	Vroege Middeleeuwen
Nomadisch	X
Agrarisch		X		X
Agrarisch-urbaan			X

Nieuwe indeling samenleving:

De standenmaatschappij

• Vechters & Leiders (van kleine gebieden/koninkrijkjes)

• Bidders  (geestelijkheid) 

• De rest (boeren en horigen) 

West-Europa wordt autarkisch: mensen moeten zelfvoorzienend zijn om te overleven

Europa rond 600 n. Chr.

De nieuwe Germaanse koningen zijn polytheistisch 

De katholieke Kerk blijft bestaan heeft een hiërarchische organisatie

Bisschop = leider van een Bisdom (kerkelijke provincie)

De kerk verdient geld aan land en belasting

Priester

Bisschop

Priester

Paus

Paus = leider van de Katholieke Kerk en vertegenwoordiger van Jezus Christus op aarde

Priester = geestelijke van een lokale gemeenschap zoals domein of dorp 

Oorsprong monniken: Heilige mannen die dicht bij God willen zijn. 

Dat kan niet tussen de 'wereld' en zonden. Zij gaan dus wonen in afgelegen plekken

Mensen kregen bewondering

Ze wilden dicht bij de Heilige Man zijn en gingen hem volgen. 

'Monnik' komt uit het Griekse 'Monachos' en betekent: alleen zijn 

Ze vormden een gemeenschap

Kregen de benoeming 'monniken': leven in eenzaamheid (voor God)

Paus Gregorius de Grote (600)

Hij stelt regels op voor monniken

Niet trouwen, geen bezit, alleen maar studie en bidden tot God

Kerstening

Bevolking tot het christendom bekeren

Kan via:

De 'geestelijke' (religieuze) & vrijwillige manier: Missionarissen (mensen die de boodschap van het geloof verspreiden) gaan naar heidense (niet-Christelijke) gebieden en kerstenen de bevolking als zij dat willen

De 'Wereldlijke' (politieke) geforceerde manier:

Christelijke koningen veroveren een gebied, slachten de heidenen af en sturen dan missionarissen. Ook geven zij gebied aan de Katholieke kerk om mensen (geforceerd) te kerstenen

 

Koning en kerk steunen elkaar via land, geloof en politiek.  

Bisdommen:

leveren belasting aan kerk en koning

Verbetert positie koning als echte Christelijke koning; koning is verbonden met kerk en dus God

Kloosters/abdijen:

Bieden onderwijs, zorg en landbouw.

Verbetert positie koning als echte Christelijke koning & 

verstevigd positie kerk via onderwijs en landbezit

Priesters: 

Sturen de lokale bevolking in geloof en gehoorzaamheid

Kerk , koning, landbezit  

Leerdoelen

Tijdvak 2 Grieken en Romeinen

26. Je weet waarom de Grieks-Romeinse Oudheid een agrarisch-urbane maatschappij was

Tijdvak 3 Monniken en Ridders

27. Je kan uitleggen dat het feodale systeem en het hofstelsel een oplossing vormen voor de problemen van de autarkische agrarische Europese samenleving die ontstond na de val van het Romeinse rijk

28. Je kan de onderdelen van de standenmaatschappij benoemen die in de Middeleeuwen ontstond: Eerste Stand (geestelijkheid); Tweede Stand (adel) en Derde Stand (horige boeren)

29. Je weet wat Kerstening is; je begrijpt dat in de Middeleeuwen de Kerstening voorbij de

grenzen van het (verdwenen) West-Romeinse Rijk ging

30. Je begrijpt de rol van missionarissen (religieus) en koningen (politiek) in de kerstening

31. Je begrijpt de hiërarchie van de Katholieke Kerk die vorm kreeg in de middeleeuwen (paus,

bisschop, priester voor Kerken; paus, abt, monnik/non voor Kloosters)

Welke economische veranderingen zijn er ten opzichte van de Romeinse tijd?

Welke politieke veranderingen zijn er ten opzichte van de Romeinse tijd?

Welke sociale veranderingen zijn er ten opzichte van de Romeinse tijd?

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• 13. Je (her)kent en begrijpt de vijf kenmerkende aspecten van de Oudheid. (R)

Je kent de begrippen filosofie, rationalisme, wetenschap

Je (her)kent kenmerken van Grieks wetenschappelijk denken in bronteksten (T2)

Fijne dag!

historianet.nl

Welke interne en externe oorzaken voor de ondergang van Rome bespreekt het artikel?

Welke veranderingen voert de Keizer Diocletianus in om de problemen op te lossen?

Welke veranderingen blijven bestaan en vinden wij nog terug in de Middeleeuwen?