LES 5 DEF Medicatie en medicatieveiligheid

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Medicatie en medicatieveiligheid

Huiswerk  10-3-2025

Maken: Leermodule wet zorg en dwang: 

• onderdeel 3 --> zorg en dwang in jouw praktijk
• E-learning valrisico maken + certificaat uploaden Its learning portfolio

       https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/e-learning/e-learning-   

       opsporen-van-valrisico-bij-ouderen

Toetsing deze periode 

https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/e-learning/e-learning-opsporen-van-valrisico-bij-ouderen

Leerdoelen

Je kunt:

• benoemen welke veilige principes er bestaan binnen het werken met medicatie.
• Benoemen welke toedieningsvormen er zijn
• benoemen welke 5 doelen een medicijn kan hebben

Doel van een medicijn

• Symptoom bestrijders
  
• Causale werking
  
• Te korten aanvullen
  
• Profylactisch of preventief
  
• Placebo
  

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Placebo

Antibiotica

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Preventieve werking

Insuline

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Placebo

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Preventieve werking

Welke organen zijn betrokken bij de afbraak van medicijnen?

1. De lever en de nieren
2. De hersenen en de lever
3. De nieren en de hersenen
4. De huid en de darmen

Welke toedieningswegen
zijn er voor een medicijn?

Toedieningswegen: enterale of parenterale toediening

Via het maag-darmstelsel, buiten het maag-darmstelsel om of direct op de plaats van werking.

pleisters, medicijnen onder de tong of medicijnen die ingeademd worden

Toedieningsvormen

Enteraal: via maag-darmkanaal

Parenteraal: buiten maag-darmkanaal om

•     Injecteren
  
•     Via huid
  
•     Slijmvlies
  
•     Per inhalatie
  
•     Vaginaal
  
•     Sublinguaal
  
•     Narcose
  

Lokale toediening

Snelheid opname

Snelheid afhankelijk van toediening:

Opdracht

Geef van elk punt 2 voorbeelden van medicatie

Via maag/darmstelsel	Via bloedbaan	Langzame opname
Buiten maag/darmstelsel	Snel/rechtstreeks in bloedbaan	Snelle werking
Lokaal	Direct op de plaats	Niet in bloedbaan

via de mond (bijvoorbeeld tabletten, capsules, drankjes of druppels), via de anus (bijvoorbeeld zetpillen of klysma's)

Retard vertraagde afgifte

injecties of andere manieren (bijvoorbeeld pleisters, medicijnen onder de tong of medicijnen die ingeademd worden). 

Noem van elke soort opname een voorbeeld

Risico's medicijngebruik

• Bijwerkingen
• Cumulatie---->
• Interactie
• Verslaving
• Gewenning/tolerantie

Bijwerkingen:

Niet gewenste en schadelijke effecten van een geneesmiddel

waarvan de gebruikelijke dosering is gegeven

Cumulatie: Wanneer het middel te vaak

wordt gegeven is de vorige

dosis nog niet voldoende

uitgescheiden en stijgt de

plasmaconcentratie

vootdurend. Dan ontstaat

ophoping of cumulatie van

het geneesmiddel tot

toxische of zelfs lethale

dosis

interactie:

Een wisselwerking tussen medicijnen die tot verandering in de werking en bijwerkingen kunnen leiden

gewenning: Je lichaam went aan het medicijn en je hebt een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te ervaren.

Risico's van medicijnen

• Bijwerkingen: Neveneffecten als diarree, jeuk en dergelijke
• Cumulatie: Ophoping van medicijnen in het lichaam
• Interactie: Werking van medicatie op elkaar
• Verslaving: Lichamelijke en/of psychische afhankelijkheid
• Gewenning: Steeds meer van een geneesmiddel nodig     hebben om het zelfde effect te bereiken

Contra-indicatie

Een reden om het medicijn NIET te gebruiken omdat het medicijn een aandoening of ziekte verergert.

absoluut = absoluut niet geven

relatief = oppassen bij het geven

Juiste tijd

Juiste persoon

Juiste medicijn

Juiste dosering

Juiste toedieningswijze

Bedenk  6  risico's van medicatiegebruik

Taken verzorgende

1. Afspraken maken met  cliënt --> welke ondersteuning

2. Uitzetten medicijnen

3. Aanreiken en/of toedienen van de medicijnen

4. Aftekenen van de medicijnen

7. Signaleren van knelpunten

8. Evaluatie behandeling samen met arts en cliënt

Medicatie -->  in groepen

• Medicatie tbv bloeddruk 
• Antistollingsmiddelen
  
• Medicatie tbv bloedarmoede 
• Medicatie voor hart- en bloedsomloop
  
• Medicatie voor luchtwegen 
• Maagmedicatie
• Plasmedicatie
• Laxeermiddelen
  
• Medicijnen tegen diarree
  
• Vitaminen

• Kalmerende medatie
• slaapmedicatie
• medicatie tbv hormoonhuishouding
• medicatie tegen suikerziekte
• anti-epileptica
• cytostatica
• parkinsonmedicatie
• pijnstillers
• antibiotica

Opdracht

https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/medicatieveiligheid/scholing/test-je-kennis-over-medicatieveiligheid

Leerdoelen behaald?

Je kunt:

• benoemen welke veilige principes er bestaan binnen het werken met medicatie.
• Benoemen welke toedieningsvormen er zijn
• benoemen welke 5 doelen een medicijn kan hebben

Huiswerk  17-3-2025

Maken: 

• Start ZIL medicatie ITS Learning

 Farmacokinetiek: Wat doet het medicijn met het lichaam?

• opname: snelheid en mate waarin medicijn wordt opgenomen (absorptie) en toedieningswegen.
• verdeling: via maagdarmstelsel en bloedbaan verdeeld, verplaatsen naar weefsels buiten bloedbaan.
• omzetten: in lever waarna uitscheiding kan plaatsvinden.
• uitscheiding: voornamelijk via nieren en lever.

Therapeutische werking

Medicatietermen

• Groepsnaam
• Stofnaam/generieke naam
• Merknaam/handelsnaam

www.zorgvoorbeter.nl