2.4 Verbrandingsreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.4 Verbrandingsreacties

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-Verbrandingsreacties	30 min
-Aantoningsreacties	10 min
-Oefenen	20 min

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Checks voor 2.4 Verbrandingsreacties

De laatste slide sla je voor nu over, deze is voor het einde van de les!

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt uitleggen wat een verbrandingsreactie is.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen een volledige en een onvolledige verbranding en kent de gevaren van onvolledige verbranding.
  
• Je kunt uitleggen hoe je de aanwezigheid van waterstof, zuurstof, koolstofdioxide en water kunt aantonen.
  
• Je kent de drie voorwaarden voor verbranding en brengt deze in verband met blusmethoden.

Benodigdheden verbranding

Als je iets in brand wil steken/wilt verbranden, dan heb je altijd 3 dingen nodig:

• Een brandstof
  
• Zuurstof
  
• Een ontbrandingstemperatuur
  

Als je een brandend kaarsje opsluit in een potje, dan gaat het kaarsje uit. Welke benodigdheid mist hier dan?

1. Brandstof
2. Zuurstof
3. Ontbrandingstemperatuur

Als je bij een gasbrander de gaskraan uitzet, dan gaat het vuur uit. Welke benodigdheid mist hier?

1. Brandstof
2. Zuurstof
3. Ontbrandingstemperatuur

Als je de gaskraan aanzet, dan ontstaat er niet automatisch een vlam, waardoor komt dit?

1. Brandstof
2. Zuurstof
3. Ontbrandingstemperatuur

Wat is een verbrandingsreactie?

Verbrandingsreactie is een speciale soort reactie.

Bij een verbranding is er namelijk altijd zuurstof nodig.

Bij een verbrandingsreactie zijn de beginstoffen altijd:

• een brandstof
  
• zuurstof
  

De brandstof kan van alles zijn: hout, methaan,
benzine, alcohol.

Verbrandingsproducten

Bij een verbranding zijn er ook reactieproducten, deze noemen we verbrandingsproducten.

Bij een verbranding zijn de reactieproducten heel vaak:

• water (l)
  
• koolstofdioxide (g)
  

Voorbeeld:

methaan (g) + zuurstof (g) → water (l) + koolstofdioxide (g)

CH₄ (g) + 2 O₂ (g)→ 2 H₂O (l) + CO₂ (g)

Verbrandingsproducten

Waarom zijn bij een verbrandingsreactie de reactieproducten vaak:

• water (l)
  
• koolstofdioxide (g)
  

Dit komt omdat de brandstof vaak waterstof (H) en koolstof (C) bevat:

Waterstof (H₂) + zuurstof (O₂) = water (H₂O)

Koolstof (C) + zuurstof (O₂) = koolstofdioxide (CO₂)

Geef de kloppende reactievergelijking voor de volledige verbranding van ethanol (C₂H₆O).

Stel, een brandstof bevat geen koolstof (C) maar wel zwavel (S), ontstaat er dan koolstofdioxide (CO₂)?

1. Ja
2. Nee

Verbrandingsproducten

Stel, een brandstof bevat geen koolstof (C) maar wel zwavel (S), ontstaat er dan koolstofdioxide (CO₂)?

Er ontstaat geen CO₂ wel SO₂.

Verbrandingsproducten

Een verbinding met zuurstof noem je een oxide.

Niet alleen zwavel, koolstof en waterstof kunnen reageren met zuurstof.

Metalen en andere elementen ook!

Metalen + zuurstof = metaaloxide

Volledige verbranding

2 soorten verbrandingen:

• Volledige verbranding
  
• Onvolledige verbranding
  

Volledige verbranding

Bij een volledige verbranding is er meer dan genoeg zuurstof aanwezig.

Hierdoor ontstaan de standaard verbrandingsproducten:

• H₂O
  
• CO₂
  
• SO₂
  
• NO₂
  

Onvolledige verbranding

Bij een onvolledige verbranding is er niet genoeg zuurstof aanwezig.

Hierdoor ontstaan andere verbrandingsproducten:

• H₂O
  
• CO
  
• SO
  
• NO
  
• C (soms)
  

Geef de reactievergelijking voor de onvolledige verbranding van ethaan (C₂H₆). Hierbij ontstaat onder andere koolstofmonoxide (CO).

Branden blussen

Een brand kan je op 2 manieren blussen:

• Door de zuurstoftoevoer af te sluiten.
  
• Door de temperatuur te verlagen.
  

Wat is een verbrandingsreactie?

Verbrandingsreactie is een speciale soort reactie.

Bij een verbranding is er namelijk altijd zuurstof nodig.

Bij een verbrandingsreactie zijn de beginstoffen altijd:

• een brandstof
  
• zuurstof
  

De brandstof kan van alles zijn: hout, methaan,
benzine, alcohol.

Verbrandingsproducten

Bij een verbranding zijn er ook reactieproducten, deze noemen we verbrandingsproducten.

Bij een verbranding zijn de reactieproducten heel vaak:

• water (l)
  
• koolstofdioxide (g)
  

Voorbeeld:

methaan (g) + zuurstof (g) → water (l) + koolstofdioxide (g)

CH₄ (g) + 2 O₂ (g)→ 2 H₂O (l) + CO₂ (g)

Verbrandingsproducten

Waarom zijn bij een verbrandingsreactie de reactieproducten vaak:

• water (l)
  
• koolstofdioxide (g)
  

Dit komt omdat de brandstof vaak waterstof (H) en koolstof (C) bevat:

Waterstof (H₂) + zuurstof (O₂) = water (H₂O)

Koolstof (C) + zuurstof (O₂) = koolstofdioxide (CO₂)

Geef de kloppende reactievergelijking voor de volledige verbranding van ethanol (C₂H₆O).

Stel, een brandstof bevat geen koolstof (C) maar wel zwavel (S), ontstaat er dan koolstofdioxide (CO₂)?

1. Ja
2. Nee

Verbrandingsproducten

Stel, een brandstof bevat geen koolstof (C) maar wel zwavel (S), ontstaat er dan koolstofdioxide (CO₂)?

Er ontstaat geen CO₂ wel SO₂.

Verbrandingsproducten

Een verbinding met zuurstof noem je een oxide.

Niet alleen zwavel, koolstof en waterstof kunnen reageren met zuurstof.

Metalen en andere elementen ook!

Metalen + zuurstof = metaaloxide

Aantoningsreactie

Van sommige reacties is het moeilijk te zien of ze gewerkt hebben.

Daarom zijn er aantoningsreacties

Aantoningsreactie = reactie die aantoont dat een bepaalde stof aanwezig is.

Aantoningsreacties

2 goede aantoningsreacties zijn te zien bij het toestel van Hofmann.

Het toestel van Hofmann ontleedt water tot waterstofgas en zuurstof, door middel van elektrolyse.

Waterstofgas en zuurstofgas zijn niet zichtbaar, dus gebruiken we aantoningsreacties.

Uitvoering van het toestel van Hofmann.

Reagentia

Van sommige stoffen is het moeilijk te zien of ze aanwezig zijn, daarom zijn er reagens.

• Reagens = Een stof die zichtbaar reageert met een andere stof, waardoor je de aanwezigheid van die andere stof kunt aantonen.
  
• Een reagens is selectief, oftewel het reageert maar met 1 stof. Waarom?
  
• Wanneer je een reagens gebruikt om een stof aan te tonen, noem je het een aantoningsreactie.

Waterstof kan je aantonen door er een vlam bij te houden.
Je krijgt dan een knal geluid.
Wat is hier de reagens?
Wat neem je waar?

Zuurstof kan je aantonen door er een gloeiende
spaander bij te houden. Deze gaat dan feller branden.
Wat is hier de reagens?
Wat neem je waar?

Water kan je aantonen door het te mengen met wit
kopersulfaat. Komt water in contact met wit kopersulfaat,
dan verandert het naar een blauwe kleur.
Wat is hier de reagens?
Wat neem je waar?

Als koolstofdioxide in contact komt met
helder kalkwater, wordt het kalkwater troebel.
Wat is hier de reagens?
Wat neem je waar?

Samengevat

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 2 Paragraaf 4:

1 t/m 9

Welke leerdoelen beheers je?

Klik op de link, deze opent weer de check. Vul nu de laatste slide in:

Checks voor 2.4 Verbrandingsreacties