steunles vwo 3

• Middelbare school

Functies van tekstgedeelten

• Alinea's of groepjes alinea's hebben bepaalde bedoelingen (= functie tekstgedeelte).
  
• Hierbij kun je denken aan bewijs,  gevolgen,  oorzaak, opsomming en toelichting.
  

Tip: bekijk goed de kernzin en signaalwoorden, die kunnen je hierbij helpen.

Tekststructuren

Teksten kunnen op verschillende manieren worden opgebouwd.

De manier waarop een tekst wordt opgebouwd
noem je de tekststructuur. 

De tekststructuur kun je bepalen door te bekijken wat de schrijver doet in de inleiding, het middenstuk en het slot.

Tekststructuren

Er zijn verschillende tekststructuren. Op de volgende slides worden tekststructuren toegelicht.

• Voordelen- en nadelenstructuur
• Verschijnsel- en verklaringstructuur
• Verschijnsel- en besprekingstructuur
• Probleem- oplossingstructuur
• Bewering- en argumentatiestructuur

Voordelen- en nadelenstructuur

Inleiding

De schrijver noemt een probleem of verschijnsel.

Middenstuk

De schrijver noemt voor- en nadelen van het probleem of het verschijnsel.

Slot

De schrijver trekt een conclusie of vat de tekst samen.

Verschijnsel- en verklaringstructuur

Inleiding

De schrijver noemt een verschijnsel.

Middenstuk

De schrijver geeft verschillende verklaringen voor het verschijnsel

Slot

De schrijver doet een aanbeveling (geeft een advies) en/of vat de tekst samen.

Verschijnsel-en-besprekingstructuur

Inleiding

De schrijver noemt een verschijnsel.

Middenstuk

De schrijver bespreekt verschillende kanten van het verschijnsel.

Slot

De schrijver vat de tekst samen. 

Probleem-en-oplossingstructuur

Inleiding

De schrijver geeft een beschrijving van een probleem.

Middenstuk

De schrijver noemt verschillende oplossingen voor het probleem.

Slot

De schrijver maakt een afweging of doet een aanbeveling.

Bewering-en-argumentatiestructuur

Inleiding

De schrijver doet een bewering.

Middenstuk

De schrijver geeft argumenten bij zijn bewering.

Slot

De schrijver trekt een conclusie.

Argumenteren

Een schrijver gebruikt argumenten om zijn mening te onderbouwen of aannemelijk te maken.
Met een argument geeft hij aan waarom hij iets vindt.
voorbeeld
Ik vind dat de overheid maatregelen moet nemen tegen obesitas, want 25% van de jeugd heeft al verschijnselen van obesitas.

Argumenteren

Argumenten zijn te verdelen in objectieve en subjectieve argumenten.

Objectieve argumenten zijn gebaseerd op controleerbare feiten als onderzoeksresultaten of uitspraken.

Subjectieve argumenten zijn gebaseerd op geloof, gevoel of vermoedens.

Feitelijk argument

Uitleg
Een feit kun je controleren. Onderzoeksgegevens zijn altijd feitelijke argumenten.

voorbeeld

Het is goed dat de politie appende fietsers beboet, want er gebeuren te veel ongelukken. Van je talent ontdekken word je gelukkig. Dit blijkt uit een groot onderzoek onder jongeren van 12t/m 18jaardoor onderzoeksbureau Motivaction.

Ervaringsargument

uitleg
De schrijver gebruikt een voorval dat hij zelf écht heeft beleefd.
De ervaring is niet eenmalig.
voorbeeld

Tijdens het reizen is een e-reader een uitkomst, want je hebt in een klein apparaat al je boeken tot je beschikking.

Gezagsargument

uitleg

Iemand die een autoriteit is op een bepaald gebied als argument gebruiken.
Het moet dan wel gaan om feiten.

voorbeeld

De verfilming van het boek Tonio is een meesterlijk stukje werk, want de beste recensenten schrijven lovend over de film.

Nut of (on)gewenst
gevolg

uitleg

Met het argument legt de schrijver het nut of (on)gewenste gevolg uit.
Het argument moet wel een gevolg zijn van wat in de stelling staat.
De inhoud is gebaseerd op feiten.

voorbeeld

Nederland moet meer windmolenparken bouwen, omdat we volgens het Europees akkoord meer hernieuwbare energie moeten produceren.

Veronderstelling/ vermoeden

uitleg

Het argument is gebaseerd op algemeen aanvaarde opvattingen of onderzoeken.

voorbeeld

We moeten massaal overstappen op herbruikbare energie, want de fossiele brandstoffen raken op en zijn zeer vervuilend.

Vergelijkingsargument

uitleg

Het argument is een vergelijking. De vergelijking moet wel opgaan, dus twee gelijke zaken moeten zijn vergeleken.Wat wordt vergeleken moet gebaseerd zijn op feiten en niet op gevoelens, geloof of meningen.

voorbeeld

Het is belachelijk dat ik een te-laatbriefje moet halen.Vorige week was Clement ook 5 minuten te laat bij u en hij mocht zonder briefje binnenkomen.

Emotioneel argument

uitleg

Het argument is gebaseerd op een gevoel of een intuïtie.
Dit soort argumenten is heel persoonlijk en dus subjectief.

voorbeeld

Het interview met de schrijver van het verfilmde boek was zeer emotioneel, want tijdens het luisteren stroomden de tranen over mijn wangen.

Moreel argument

uitleg

Het argument is gebaseerd op
persoonlijke (levens)overtuiging
of idealen. Dit is een subjectief argument.

voorbeeld

Jongeren moeten geen vlees eten, want dan doe je mee aan dierenmishandeling.

Aan de slag!

Lees tekst 6 'adoptie-advies RSJ is slecht onderbouwd' (boek Op niveau blz.184)

Maak daarna de vragen op slide 22 t/m

1. Schrijf in je eigen woorden op wat bedoeld wordt met een stellig advies. (r. 3)

2. Schrijf in je eigen woorden op wat bedoeld wordt met een rabiaat advies. (r. 3)