2.3/22.4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

kgt 2.3 Het verteringsstelsel

BB 2.4 Het verteringsstelsel

Wat gaan we doen?

Voorkennis

Leerdoelen

Uitleg

Aan het werk

Terugblikken op de leerdoelen

Herhaling BS 1 en 2

Combineer de functies van voedingsstoffen met de juiste omschrijving. 

Brandstoffen

Bouwstoffen

Reservestoffen

Beschermende stoffen

Zorgen ervoor dat je niet ziek wordt

Niet direct nodig, worden opgeslagen in lichaam

Leveren energie, nodig voor verbranding

Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel bij schade, om nieuwe cellen en weefsels te maken

Wat weet je van het verteringsstelsel?

Verteringsstelsel

• Het verteringsstelsel bestaat voor het grootste deel uit een lang kanaal van de mond tot de anus: het darmkanaal.

• ( slokdarm, de twaalfvingerige darm, de dunne darm, de dikke darm en de endeldarm)

• In het verteringsstelsel worden voedingsstoffen uit je voedsel opgenomen in het bloed.

Verteren

• Direct opnemen door wand: glucose, water, vitaminen en mineralen. 

• Niet direct opnemen: eiwitten, koolhydraten en vetten. 
• Dit moet verteerd worden (kauwen of verteringssappen)

Verteren

Verteren is het afbreken van grote voedingsstoffen tot kleinere stoffen: de verteringsproducten. 

Deze stoffen kunnen wel door de darmwand heen en in het bloed worden opgenomen.

De vertering gebeurt in twee stappen:

• voedsel in kleine stukjes verdelen door te kauwen

• voedingsstoffen afbreken met behulp van verteringssappen

kauwen 

•  Je gebit = tanden en kiezen. 
• Met snijtanden en hoektanden bijt je stukken van je voedsel af.  hoektanden iets puntiger dan de snijtanden 
• Kiezen hebben een knobbelige bovenkant. Daardoor kun je het voedsel tussen de kiezen fijnmalen. 
• Kauwen heeft ook een functie bij de vertering. Door het voedsel in kleine stukjes te verdelen, wordt het oppervlak van het voedsel vergroot 

Het nut van kauwen

Door te kauwen ontstaan er nieuwe vlakken (zijden) aan een stuk voedsel. 

Het oppervlak aan voedsel wordt groter.

Wat betekent dat? 

Verteringssappen

De vertering gebeurt met behulp van verteringssappen. Speeksel en maagsap zijn vb van verteringssappen. gemaakt door;Verteringsklieren:

• Speekselklieren 
• Maagsapklieren 
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

De voedingsstoffen worden in kleine 

stukjes geknipt zodat ze door de 

darmwand kunnen

verteringssappen.

verteringssappen breken de stoffen in je voedsel af tot steeds kleinere stoffen (verteringsproducten). 

Deze afbraak van voedingsstoffen is een scheikundige reactie (stoffen worden omgezet in andere stoffen). 

verteringssappen.

verteringssappen helpen bij het proces van het maken van voedingsproducten.

Enzym is onderdeel van een verteringssap.

enzymen versnellen het omzetten/afbreken van voedsel. 

kleiner voedsel --> enzymen kunnen het voedsel beter bereiken en afbreken

De enzymen in verteringssappen zorgen er dus voor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.

Op een andere manier uitgelegd

Verteringssappen moeten het eten goed kunnen verteren

Klein kauwen maakt oppervlak groter 

Kauwen stap 1

Verteringssappen stap 2

Mechanische vertering

Darmperistaltiek

    Schema darmperistaltiek

1. Lengtespieren ontspannen; kringspieren trekken samen.
2. Darmkanaal wordt nauwer en duwt voedsel vooruit.
3. Lengtespieren trekken samen; kringspieren ontspannen..

Voedingsvezels prikkelen de spieren in de darmwand en zorgen daardoor voor een goededarmwerking

0

Welke stof kan zo zonder vertering in het bloed worden opgenomen?

1. Mineralen
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Koolhydraten

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen versnellen het proces
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

Speeksel en maagsap zijn voorbeelden van:

1. Verteringsorganen
2. Verteringssappen
3. Verteringsklieren

Verteringssappen afgegeven door verteringsklieren zorgen voor afbraak van het voedsel

1. Goed
2. Fout

Door het kauwen vindt er bij het voedsel oppervlaktevergroting plaats

1. Juist
2. Onjuist

Waar zijn voedingsvezels belangrijk voor?

1. voor de smaak
2. voor het kauwen
3. voor de darmen
4. voor het slikken

Hoe noemen we het afwisselend samentrekken van de kringspieren en lengtespieren?

1. Vertering
2. Voortstuwing voedsel
3. Darmperistaltiek
4. Alle antwoorden zijn goed

Door voedingsvezels verloopt de darmperistaltiek beter.

1. waar
2. niet waar

Door darmperistaltiek wordt de voedselbrij voortgeduwd

1. Goed
2. Fout

Aan de slag!

Kader= 2.3 opdr 1 t/m 8 

(5 overslaan)

Basis= 2.4 opdr 1 tm 9

(3,5,7 overslaan)

volgende week practicum!