Les 5 GGZ

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Leertaak 3.5 (Are you Nuts)

Geestelijke gezondheidszorg (GGZ)​

Omgangskunde

Het lesdoel:​

De student is in staat om seksuele intimidatie en seksueel misbruik te binnen de GGZ beschrijven.

Terugkoppeling vorige les ​

 Theorie: seksuele intimidatie en seksueel misbruik​

 college/internet;​

 nabespreken;​

terugblik van de les;

​afsluiten/huiswerk

Seksuele intimidatie en seksueel misbruik 

Seksuele intimidatie en seksueel misbruik komen veelvuldig voor. Het is schokkend en ingrijpend.

Wanneer spreken we van seksueel misbruik?

Van seksueel misbruik wordt gesproken als je seksuele handelingen of contact tegen je zin hebt moeten ondergaan of hebt moeten uitvoeren.

Wanneer spreken we van Seksuele intimidatie:

Voorbeelden van
Seksuele intimidatie

seksuele intimidatie en seksueel misbruik​

Wanneer er in een zorginstelling seksueel misbruik of seksuele intimidatie voorkomt, is dit een ernstig feit omdat zorgvragers juist om die reden kunnen zijn opgenomen. Daarnaast zijn sommige zorgvragers met een beperking of een psychiatrische aandoening extra kwetsbaar. 

Welke vormen komen het vaakst voor?

• Seksueel misbruik binnen de familie (intrafamiliaal geweld) komt het vaakst voor. Het gaat vooral om (seksueel) partnergeweld en incest.​

• Seksueel grensoverschrijdend gedrag buiten de familie (extrafamiliaal geweld) komt minder vaak voor. Het gaat om aanrandingen, verkrachtingen.

• Seksuele intimidatie op het werk komt ook vaak voor. Volgens onderzoek worden 6 op 100 werknemers er het slachtoffer van.

Welke signalen kunnen een gevolg zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Herkennen van signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag:

Lichamelijke signalen:​

Verwondingen, zwellingen, bloeduitstortingen aan of rond de geslachtorganen, aan borsten, billen, onderbuik of (binnenzijde van) bovenbenen.​

Urineweginfecties​

Ziekte die door seksueel contact (kunnen) worden overgebracht (de zgn SOA)

Herkennen van signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag:

Psychosomatische signalen: ​

Pijn in de onderbuik​

Pijn in de bovenbenen

Herkennen van signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag:

Gedragssignalen:​

Plotseling optredende gedragsveranderingen​

Angst voor aanraken (slachtoffers voelen zich gespannen en zijn bang om de dader opnieuw tegen te komen)​

Schaamte: een gevoel van schaamte komt vaak voor. Men denkt dat iedereen aan je kan zien wat er gebeurd is, vooral als het gaat om ongewenste seks​

Patiënten vertrouwenspersoon

Het is belangrijk dat de zorginstelling een intern meldpunt heeft, waar slachtoffers van seksueel misbruik hun klacht kwijt kunnen. 

Hulpverleners hebben hier een taak, met name het onder de aandacht brengen bij zorgvragers van de mogelijkheden. ​

Als verpleegkundige kun je zelf seksueel geïntimideerd worden door een zorgvrager. Seksuele intimidatie kan bij jou heel wat emoties oproepen.

Hoe om te gaan als er sprake is van seksuele intimidatie op de afdeling?​

• Het is belangrijk om bij seksueel intimiderend of agressief gedrag je eigen gevoelens te herkennen en deze bespreekbaar te maken bij je collega’s of de leidinggevende.​
•  Bepaling van afspraken en het opstellen van richtlijnen zijn dan belangrijke acties. Op de afdeling is het belangrijk dat het duidelijk is wat wel en niet wordt toegestaan in menselijk gedrag. ​
•  ​Vaak zijn er protocollen of richtlijnen aanwezig in een instelling over dit thema.

Registratie van agressie en seksuele intimidatie ​

Gevaarlijke situaties kunnen voorkomen worden als elke situatie waarin sprake was van agressie, seksuele intimidatie of misbruik geregistreerd en geanalyseerd wordt.

Vanuit de registratie 

Wat er is gebeurd;​

Hoe het heeft kunnen gebeuren;​

Wat de gevolgen zijn;​

Hoe het voorkomen had kunnen worden.​

wordt vaak een protocol gevolgd dat de ondersteuning en opvang waarborgt van de betrokken verpleegkundige met als doel een nieuwe gevaarlijke gebeurtenis of een volgend incident te voorkomen.

Wat wil je nog kwijt over deze college?

Wat vonden jullie van de les?