H1 §4: Wie heeft de macht?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1: Parlementaire democratie

§4: Wie heeft de macht?

Planning

1. Leerdoel(en)
   
2. Instructie
3. Aan de slag
4. Volgende les

Next up?

1. Leerdoel(en)
   
2. Instructie
3. Aan de slag
4. Volgende les

10 min.

Leerdoel(en)

• Je kunt beschrijven hoe in Nederland de politieke macht verdeeld is tussen het parlement en het kabinet. Je kunt hierbij de rechten en taken van het kabinet en het parlement benoemen.
  

• Je kunt uitleggen hoe het kabinet tot stand komt en welke rol de coalitie en de oppositie spelen in het parlement.
  

• Je kunt aan de hand van de rechten van het parlement en de rol van de coalitie en de oppositie afwegen wie de meeste macht heeft: het parlement of het kabinet.

Kernbegrippen:

• scheiding der machten
• wetgevende & uitvoerende macht
• minister
• ministeriële verantwoordelijkheid
• coalitie & oppositie

Next up?

1. Leerdoel(en)
   
2. Instructie
3. Aan de slag
4. Volgende les

10 min.

Vul het schema in met onderstaande begrippen

HERHALING 1, 2+3 

kiezers

75

Eerste Kamer

parlement

controleert

legt verant-woording af aan

regering

staats-secretarissen

150

ministers

ministers

Tweede Kamer

Provinciale Staten

Welke taak van het parlement komt naar voren in deze bron?

1. Controlerende taak
2. Uitvoerende taak

Waarom zijn zoveel Kamerleden

zo boos op de premier dat ze

een spoeddebat aanvragen?

Werking van het parlement

Welke bevoegdheden heeft ons parlement?

Welke bevoegdheden heeft ons parlement? Let op, er blijft er één over!

Een Kamerlid stemt tegen een wet voor de belastingverhoging voor bedrijven.
Een Kamerlid is het eens met een wetsvoorstel over taakstraffen voor jongeren, maar hij stelt een kleine verandering voor.
Een Kamerlid wil weten wat de regering vindt van de rellen tijdens een belangrijke voetbalwedstrijd.
Een Kamerlid doet een voorstel voor een wet om werkloze jongeren sneller aan een baan te helpen.
De minister van Economische Zaken moet voor een debat naar de Tweede Kamer komen.
Een Kamerlid vraagt ze de regering te bekijken of er meer geld naar scholen kan om de leesachterstand bij jongeren aan te pakken.

enquêterecht

motierecht

recht van amendament

recht van

initiatief

recht van interpellatie

stemrecht

vragenrecht

GroenLinks, PvdA en DENK hadden

veel kritiek, maar niet de VVD.

Waarom denk je? Leg je antwoord uit!

Coalitie en Oppositie

Wat is het verschil tussen coalitie en oppositie?

De partijen in de volksvertegenwoordiging buiten de regering.

De samenwerkende regeringspartijen in de volksvertegenwoordiging.

De uitvoerende macht in Nederland, bestaat uit de Koning en de ministers.

De regering

Oppositie

Coalitie

GroenLinks/PvdA

is op dit moment een .... partij

1. Coalitie
2. Oppositie

De PVV

is op dit moment een .... partij

1. Coalitie
2. Oppositie

De VVD

is op dit moment een .... partij

1. Coalitie
2. Oppositie

Het CDA

is op dit moment een .... partij

1. Coalitie
2. Oppositie

Sleep de definitie naar de juiste term 

Parlement

Kabinet

Regering

koning en ministers

ministers en staatssecretarissen

De Eerste en Tweede Kamer

Kabinet

Parlement

Wat zijn de kerntaken van onze volksvertegenwoordiging?

Controleert 

kwaliteit van

Legt verantwoording

af aan

Maakt- en voert wetten uit

Keurt wetten 

goed- of af

Regering:

• Koning
  
• Kabinet

Constitutionele Monarchie

Kabinet:

• Ministers
  
• Staatsecretarissen

Parlementaire Democratie

Regering, kabinet en koning: wie is wie?

Grondwet: ‘De Koning is onschendbaar; 

de ministers zijn verantwoordelijk.’

Kabinet of Parlement?

Wie heeft in Nederland de meeste macht?

Wie heeft de meeste macht, kabinet of parlement? 

Leg je antwoord uit en gebruik hierbij het begrip 'vertrouwen'.

Leerdoel(en)

• Je kunt beschrijven hoe in Nederland de politieke macht verdeeld is tussen het parlement en het kabinet. Je kunt hierbij de rechten en taken van het kabinet en het parlement benoemen.
  

• Je kunt uitleggen hoe het kabinet tot stand komt en welke rol de coalitie en de oppositie spelen in het parlement.
  

• Je kunt aan de hand van de rechten van het parlement en de rol van de coalitie en de oppositie afwegen wie de meeste macht heeft: het parlement of het kabinet.

Kernbegrippen:

• scheiding der machten
• wetgevende & uitvoerende macht
• minister
• ministeriële verantwoordelijkheid
• coalitie & oppositie

Next up?

1. Leerdoel(en)
   
2. Instructie
3. Aan de slag
4. Volgende les

10 min.

Aan de slag

1. Lees de leertekst op pagina 34 t/m 37.
   
2. Maak opdracht 1 t/m 12 op pagina 38 t/m 40.
3. Optioneel: Lees de leertekst van §6.

Next up?

1. Leerdoel(en)
   
2. Instructie
3. Aan de slag
4. Volgende les (§6, SOM)

05 min.