Thema 2 B4 Zwanger

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 2 

Voortplanting en seksualiteit

  

B4

Zwanger

Lesprogramma

• Leerdoelen Basisstof 2 Geslachtelijke voortplanting (2min)
• Uitleg B4 deel 1 Bevruchting, innesteling, embryonale ontwikkeling en geboorte (15m)
• Zelfstandig opdracht 38 en 39 maken (5min)
• Uitleg B4 deel 2 Stamcellen (5min)
• Opdracht 16 t/m 22 maken (10min)
• Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf als laatste

Eerder klaar? 

• Neem context Leefwereld 'Verloskundige' en maak de opdrachten 23 t/m 25

• Lesafsluiter B1 (5 minuten)
  

Korte herhaling 

Hormonale regeling man

Hormonen vrouw (1)

• In maandelijkse cyclus in eerste twaalf dagen productie van FSH en LH. FSH stimuleert rijping van ca 20 eicellen in beide eierstokken, meerdere eicellen starten zich te ontwikkelen. Bij voldoende grootte van de follikels: minder FSH, dit zorgt voor afsterven van meeste follikels, alleen de verste gaat vrijkomen.
• Door LH-piek veel vocht in follikel, waardoor deze barst en eicel vrijkomt (ovulatie).
• Door FSH en LH ook oestrogeen geproduceerd, waardoor baarmoederslijmvlies dikker wordt. Het lege omhulsel van de vrijgekomen eicel wordt gele lichaam genoemd. Dit wordt groter door LH en gaat progesteron produceren, dat ook het baarmoederslijmvlies laat groeien.
• Progesteron remt afgifte FSH en LH (negatieve terugkoppeling/feedback), waardoor gele lichaam niet in stand wordt gehouden.

Hormonen vrouw (2)

• Hierdoor wordt minder progesteron gemaakt, waardoor baarmoederslijmvlies afgebroken wordt: menstruatie. Wordt de eicel niet bevrucht, dan sterft deze bovenin de eileider. Hij wordt afgebroken en je vindt niets terug.

Wordt de eicel wel bevrucht, dan gebeurt dit in de eileider.

•  De eicel bevat veel reservevoedsel. Dit is nodig voor de reis naar de baarmoeder. Daar krijgt de eicel pas weer voeding en kan dus groeien, tijdens de eerste delingen groeit de eicel dus niet.
• Eicel maakt wel een eigen hormoon: HCG. Dit hormoon wordt aangetoond met zwangerschapstest.

Alles bij elkaar in overzicht:

Eventueel nog een filmpje

over menstruatiecyclus?

Leerdoelen B4

2.4.1 Je kunt de ontwikkeling van een zygote tot volgroeide baby beschrijven.

2.4.2 Je kunt beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen.

2.4.3 Je kunt de fasen van de geboorte beschrijven.

Zwangerschap (hormonaal)

• De bevruchte eicel gaat HCG maken, wat wordt aangetoond met een zwanger-schapstest.
• HCG heeft dezelfde taak als LH:                 gele lichaam in stand houden en zodoende progesteron laten produceren, zodat baarmoederslijmvlies niet afgebroken wordt. 
• Voordeel van de progesteronproductie: nog steeds remming FSH, dus geen nieuwe eicel gerijpt.

Reis door de eileider...

• Na 5-7 dagen komt bevruchte eicel aan in baarmoeder, die klaar is voor deze eicel en deze kan innestelen.

• De eicel krijgt dan voeding uit het bloed via de placenta en kan groeien. Eicel heet vanaf nu embryo.

• Na drie maanden gaat gele lichaam weg, placenta neemt progesteron productie over. Deze overgang gaat soms mis, waardoor menstruatie doorbreekt (miskraam).

In de volgende powerpoint wordt de embryonale ontwikkeling uitgelegd en de fasen van geboorte

https:

Nageboorte

Start ontwikkeling jongen (extra)

• Na bevruchting start bij iedereen de ontwikkeling als meisje
• Na 8 weken testosteron: verandering naar penis
• Na 12 à 13 weken testosteron: hersenen mannelijk
• Na geboorte zijn de basis-geslachtsverschillen zichtbaar: primaire geslachtskenmerken (o.a. penis, balzak, vagina),

Oefeningen

- Bevruchting eierstok

- Hormonen voortplanting (ken je ze echt?)

https:

Wat was je score?

https:

Wat was je score?

Maak opdracht 38 en 39

Stamcellen en celdifferentiatie

• Stamcellen: cellen die nog niet (volledig) gespecialiseerd zijn
• Na de bevruchting en klievingsdelingen bestaat embryo uit alleen stamcellen
  
• De vorm van cellen verandert, sommige cellen verplaatsen zich, er komen veel nieuwe cellen bij en er sterven cellen af. Alle cellen krijgen een eigen functie en specialiseren zich --> celdifferentiatie
  
• Adulte stamcellen: cellen die al ontwikkeld zijn in een bepaalde richting

Maak nu opdracht 40 t/m 44

Klaar?

• Oefen de Flitskaarten en Test Jezelf van B4

Klaar?

• Neem de Context leefwereld 'Verloskundige' door en maak de opdrachten 45 en 46

Lesafsluiter B4

2.4.1 Je kunt de ontwikkeling van een zygote tot volgroeide baby beschrijven.

  

2.4.2 Je kunt beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen.

2.4.3 Je kunt de fasen van de geboorte beschrijven.

2 oefeningen

- Embryo en placenta

- Fasen van de bevalling

https:

Wat was je score?

https:

Wat was je score?

https:

Wat was je score?

https:

Wat was je score?

Extra animatie over embryonale ontwikkeling

(niet verplicht om door te nemen)

https:

En nog een film...

Het videomateriaal bevat aan het eind van de video 'gevoelige' beelden van een bevalling!

https: