Examentraining les 1: signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

TOETS en Examenvoorbereiding

Tekstsoorten 

Feiten, meningen

Signaalwoorden

Zelfstandig werken

Je ziet steeds een dia met een korte herhaling van de theorie, dan één of enkele vragen. 

Het is geen wedstrijd, lees rustig wat er staat en ga daarna pas naar de dia met de vraag. 

Weet je iets niet?

Kom je begrippen tegen die je nog niet goed genoeg kent, schrijf ze even op.

Je kunt ze later opzoeken in je examenbundel. Handig om die theorie nog even door te nemen voor het SE. 

Tekstdoelen

De 'gewone' teksten, vaak:

• informeren;
• overtuigen / betogen;

De advertentieteksten, vaak: 

• activeren / aansporen tot handelen
• instrueren,
• adviseren
• waarschuwen

Als ik het doel van een tekst wil weten, kijk ik eerst naar

1. de plaatjes
2. de bron
3. de titel
4. de kernzin

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. waarschuwen

Wat is het tekstdoel?

1. Instrueren
2. Informeren
3. Overtuigen
4. Activeren

Moeilijke woorden

Achter de betekenis van moeilijke woorden kun je komen door:

• te vragen;     X
• informatie uit de rest van de tekst te halen;     V
• het woordenboek te
  raadplegen.     V

Maar...

Woorden die je vaak in de vragen tegenkomt, moet je gewoon kennen.

Denk aan de begrippen: 

aanleiding, deelonderwerp, hoofdgedachte, subjectief... enzovoort. 

Een aanleiding is een

1. reden
2. oorzaak
3. gevolg
4. moment

deelonderwerpen vind je in de

1. inleiding
2. kern
3. slot
4. hele tekst

Een zin die vertelt waar de tekst over gaat, noem je

1. hoofdgedachte
2. onderwerp
3. slagzin
4. onzin

Een korte samenvatting van de tekst vind je soms in

1. de titel
2. de kern
3. de inleiding en het slot
4. de krant

Feiten en meningen

Feit: 

echt gebeurd/echt waar/controleerbaar

Mening: 

wat iemand vindt/denkt/niet controleerbaar

Wat past waar? Feit of mening?

Wie rijk wil zijn, moet niet zijn vermogen vermeerderen maar zijn hebzucht verminderen. Epicurus, Grieks filosoof c.341-270 BC

Feit

Mening

Feit

Mening

Feit

Mening

Tekstrelaties en signaalwoorden

Tekstverbanden = tekstrelaties

--> te herkennen aan: signaalwoorden!

• oorzaak - gevolg;
• doel - middel;
• algemene uitspraak of bewering - voorbeeld;
• tegenstelling
• opsomming;
• voorwaarde;
• argumenten;
• conclusie.

Tekstrelaties en signaalwoorden

Tekstverbanden = wat heeft het ene stukje tekst met het andere te maken?

• oorzaak - gevolg --> het gevolg ontstaat automatisch door de oorzaak. 
  Voorbeeld: door de storm, viel de boom om. Oorzaak: storm, gevolg: boom viel om.
• doel - middel --> het middel is nodig om het doel te bereiken
  Voorbeeld: dankzij de uitleg op deze LessonUp, weet ik precies wat signaalwoorden zijn.
  Doel = weten wat signaalwoorden zijn, middel = LessonUp
• algemene uitspraak of bewering - voorbeeld;
  Voorbeeld: Het zou echt beter zijn als iedereen meer wist van signaalwoorden, zoals dus en ten slotte.
• voorwaarde --> Om deel te nemen aan het examen, moet je op tijd aanwezig zijn.

Signaalwoorden

Welk verband is er tussen alinea 2 en alinea 3?

1. Alinea 2 en 3 vormen een opsomming.
2. Alinea 3 bevat een samenvatting van de inhoud van alinea 2.
3. Alinea 3 geeft de oorzaak van alinea 2.
4. Alinea 3 geeft een voorbeeld bij wat in alinea 2 wordt verteld.

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden maar, toch en echter?

 Vraag 2 van 5

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. conclusie

 Op welk tekstverband wijzen de  

 signaalwoorden daardoor en zodat?

 Vraag 1 van 5

1. oorzaak-gevolg
2. opsomming
3. conclusie
4. tegenstelling

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden want en omdat?

 Vraag 3 van 5

1. opsomming
2. conclusie
3. tegenstelling
4. reden

 Om welk tekstverband gaat het hier?

 Ik kreeg een potlood en een gum. 

 Vraag 4 van 5

1. reden
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. tegenstelling

 In welke zin wijzen de signaalwoorden  

 op een volgorde in tijd?

 Vraag 5 van 5

1. Ik wil langskomen. Ik heb echter geen tijd.
2. Eerst ga ik sporten, daarna kom ik langs.
3. Ik heb tijd om langs te komen en ook veel zin.
4. Ik kom langs, omdat ik daar veel zin in heb.

 Opdracht 1: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

  Om welk tekstverband gaat het in zin 2?

1. volgorde in tijd
2. opsomming
3. reden
4. conclusie

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Tekstverband = uitleg

Tekstverband = opsomming

Tekstverband = tegenstelling

 

   ook

  bijvoorbeeld

    zo

    maar

Hoofdonderwerp en hoofdgedachte

Hoofdonderwerp: waar gaat deze tekst over?

Hoofdgedachte: wat zegt de schrijver in één zin over het onderwerp van de tekst?

Hoofdzaken

De belangrijkste punten uit de tekst.

In een samenvatting: geen voorbeelden!

hoofdgedachte

1. een goede kernzin
2. samenvatting in een zin
3. de laatste zin van de tekst
4. in één goede zin waar de hele tekst over gaat

toetsweek

ga naar je kopie en noteer elk woord dat je niet kent

deze woorden moet je kennen voor je toets