KERN 26: perspectief.

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom klas!

Startklaar maken

• Spullen: KERN boek, leesboek, map/pennen, laptop
• Telefoon in ZAKKIE
• Begin met stil lezen. 

Binnen = beginnen. Nakijken + lezen.

Wat gaan we doen?

1. Uitleg KERN 26 (aantekeningen maken)

2. Quiz: test jezelf!

3. Zelfstandig werken.

PTO-2 lesstof

Lesdoel KERN 26

Je leert hoe je een verhaal vanuit verschillende perspectieven kunt schrijven.

Aantekeningen maken

Benodigdheden:

- Schrift of map (Cornell)

- Pennen, markeerstiften. 

Wat is het?

- Het standpunt van waaruit je als lezer alle gebeurtenissen ziet. 

- Bepaalt hoe jij het verhaal ervaart.

3 perspectieven:

• ik-perspectief
• personaal perspectief
• alwetend perspectief

1. Ik-perspectief

• Je ziet alles door de ogen van de verteller;
• Geschreven in de ik-vorm;
• Je leert de ik-persoon heel goed kennen;
• Je komt niet te weten wat andere personages voelen of denken.

Ook wel 'ik-verteller' genoemd. 

Voorbeeld: Ik-perspectief

Een ijskoude rilling was langs mijn ruggengraat omhoog gekropen. Op de gastenlijst komen voor het Feest is moeilijker dan geblinddoekt je rijexamen halen. Het verhaal gaat dat ze je van tevoren screenen, al heeft niemand een idee wie die ‘ze’ zijn en hoe dat screenen in zijn werk gaat. Hadden ze me de afgelopen weken in de gaten gehouden? Was ik al die tijd zonder dat ik het doorhad bekeken en afgeluisterd?
                                                (Uit: Zes seconden – Daniëlle Bakhuis)

2. Personaal perspectief

• Je ziet alles door de ogen van één persoon;
• Het is geschreven in de hij- of zij-vorm;
• Je leert de hoofdpersoon goed kennen.

Ook wel 'personale verteller' genoemd. 

Voorbeeld Personaal perspectief

Gieles probeerde zich een schuddende aarde voor te stellen. Een schuddend dak was hem niet vreemd. Als ‘s nachts zware vrachtkisten opstegen, bonkte het dak als een oude centrifuge. Gieles zapte weg van de aardbeving naar Animal Planet. Een vlooiende bonobo en haar jong zaten onder een boom. Zijn vriend Toon vertoonde overeenkomsten met apen.
                                           (Uit: Glijvlucht – Anne-Gine Goemans)

3. Alwetend perspectief

• De verteller is iemand die alles weet van alle personages;
• Geschreven in de hij- en zij-vorm;
• Deze verteller is geen personage in het verhaal. 

Ook wel 'alwetende verteller' genoemd. 

Tot hier gekomen. 

Voorbeeld: Alwetend perspectief

Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.
                                                       (Uit: De avonden – Gerard Reve)

Quiz: test jezelf!

>> Log in bij LessonUp.

>>6 vragen. 

'Ik liep naar het lokaal toe. Ik wist toen al dat ik een 8 voor de toets zou gaan halen, zo goed had ik geleerd.'

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. alwetend perspectief

Welke is fout?
Een personaal perspectief

1. is onbetrouwbaar
2. heeft een verteller die afwezig is in het verhaal
3. vertelt vanuit hij/zij
4. staat in de ik-vorm

Welke 3 perspectieven bestaan er in verhalen?

Gieles probeerde zich een schuddende aarde voor te stellen. Een schuddend dak was hem niet vreemd. Als ‘s nachts zware vrachtkisten opstegen, bonkte het dak als een oude centrifuge. Gieles zapte weg van de aardbeving naar Animal Planet. Een vlooiende bonobo en haar jong zaten onder een boom. Zijn vriend Toon vertoonde overeenkomsten met apen.
(Uit: Glijvlucht – Anne-Gine Goemans)

1. Ik-perspectief
2. Personale verteller (hij)
3. Alwetende verteller

Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.
(Uit: De avonden – Gerard Reve)

1. Ik-perspectief
2. Personale verteller (hij)
3. Alwetende verteller

Een ijskoude rilling was langs mijn ruggengraat omhoog gekropen. Op de gastenlijst komen voor het Feest is moeilijker dan geblinddoekt je rijexamen halen. Het verhaal gaat dat ze je van tevoren screenen, al heeft niemand een idee wie die ‘ze’ zijn en hoe dat screenen in zijn werk gaat. Hadden ze me de afgelopen weken in de gaten gehouden? Was ik al die tijd zonder dat ik het doorhad bekeken en afgeluisterd?
(Uit: Zes seconden – Daniëlle Bakhuis)

1. Ik-perspectief
2. Personale verteller (hij)
3. Alwetende verteller

3. Zelfstandig werken

Wat?	Maak van KERN 26: Vraag 1, 2, 6a, 7. = Huiswerk volgende les.
Tijd?	Tot einde van de les.