H15 De late volwassenheid

• Psychologie/sociologie
• Secundair onderwijs

H15 De late volwassenheid

Waaraan denken jullie als je denkt aan oudere mensen?

Inleiding (doorspoelen tot 1')

Inleiding

• Welke boodschap heeft dit filmpje?
• Welke stereotypen zitten erin verwerkt?
• Welke stereotypen worden weerlegd? 

Kijk naar de volgende fragmenten.

Komt dit overeen met hetgeen jullie dachten?

Lees daarna de inleiding  p. 251 (bij punt 1. Oud worden)

Benidorm Bastards

En? Komt jullie antwoord overeen met wat je gezien hebt in het fragment? Waarom (niet)?

Waarom zouden mensen dit fragment grappig vinden, denk je?

Opdracht 1 p. 251-252: in groepjes van 4

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opdracht 1 p. 251-253:

1. Emiel Pauwels:

• Vooroordeel: ouderen kunnen niet goed meer bewegen, zijn niet meer fit.
• Tegenargument: als je traint, kun je tot op hoge leeftijd blijven sporten.

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opdracht 1 p. 251-253:

2. ‘Ouderen hebben nog altijd zin in seks’

• Vooroordeel: ouderen hebben geen interesse meer in seks.
• Tegenargument: intimiteit en seks daalt niet omdat je ouder wordt, ze veranderen wel, ze evolueren.

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opdracht 1 p. 251-253:

3. Levenslang leren

• Vooroordeel: ouderen kunnen niet meer leren. Ze zijn niet geïnteresseerd in activiteiten van jongeren. Er is een kloof tussen jong en oud.
• Tegenargument: er zijn ouderen die blijven studeren.
  Charles heeft vriendschap gesloten met jongeren en
  doet mee aan hun activiteiten.

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opdracht 1 p. 251-253:

4. Het geluk van België: ouderen zijn gelukkiger

• Vooroordeel: ouderen zijn ongelukkig, eenzaam,
  humeurig en ontevreden.
• Tegenargument: de meeste ouderen zijn wel gelukkig, ze voelen zich mentaal gezonder en hebben hun financiële situatie beter onder controle. Ze zijn meer tevreden met hun relatie en hun hoofdactiviteit (pensioen: zelf kiezen).
  

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opdracht 2 p. 253:

• Ouderen zijn gelukkig.
• Ouderen hebben veel vrije tijd. Ze kunnen zich wijden aan hobby’s of familie.
• Ouderen hoeven niet meer te werken, hoeven niet meer dagelijks voor kinderen te zorgen.

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

• Stereotype beeld? Daarom zijn veel mensen er bang voor.
  
• Niet allemaal hetzelfde, elke oudere is anders.

Late volwassenheid wordt opgesplitst:

• Vroege ouderdom: 60 à 65 - 75 à 80j, meestal zijn deze mensen nog zelfstandig en actief
  
• Hoge ouderdom: vanaf 75 à 80j, de zorgbehoefte wordt meestal groter
  

!!! Veroudering = individueel verschillend, verbeterde gezondheidszorg zorgt voor minder achteruitgang en hulpbehoevendheid.

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

1. Oud worden

Opgelet!

Wij focussen in onze cursus op normale veroudering. Er zijn veel individuele verschillen en dus ook de meer uitgesproken beelden van achteruitgang (o.a. dementie).

Het druist in tegen het stereotiepe beeld dat mensen van ouderen hebben (oud, kunnen niet veel meer, vergeten veel, grijs, kaal...) Dat zie je hier niet!

3. Fysieke ontwikkeling p. 257

• Vertraging/achteruitgang van verschillende systemen in het lichaam met gevolgen op verschillende gebieden (bv. zicht/gehoor, bemoeilijkte stoelgang... -> tragere ademhaling, spijsvertering en bloeddoorstroming + zie boek)
• uitdroging huid
  
• ontkalking (osteoporoso) -> meer kans op botbreuken
  
• veranderingen in de motoriek (minder kracht/lenigheid, pijnlijke gewrichten, minder evenwicht -> meer vallen, vertraagde reactiesnelheid

3. Fysieke ontwikkeling p. 257

Dagelijks leven -> veranderingen op motorisch gebied:

spieren: minder krachtig, minder elastisch (dus minder lenig)

artrose (slijtage van gewrichten)

evenwichtszin vermindert (sneller vallen)

reactiesnelheid wordt trager

 Grove motoriek: gaat achteruit

-> bewegen wordt moeilijker en pijnlijker + meer bang om te vallen -> oudere gaat minder spontaan bewegen en activiteiten verminderen

Negatieve vicieuze cirkel mogelijk (use it or lose it-principe, zowel fysiek als cognitief!)

4. Cognitieve veroudering p. 257

• vertraging in het denken 
• verminderd geheugen (vooral opslaan van nieuwe info + snelheid verwerken van info)
•  geen heel uitgesproken verschil -> < concentratie + motivatie
• verschil ouderdomsvergeetachtigheid en dementie!
• voordelen: feitenkennis, verbanden leggen, probleemoplossend denken en beoordelingsvermogen - WIJSHEID

4. Cognitieve veroudering p. 257

Voordelen: 

• feitenkennis: grote algemene kennis
• verbanden leggen: sneller nieuwe feiten een plaats geven
• probleemoplossend denken en beoordelingsvermogen: beter in oplossen problemen (vooral conflicten tussen  mensen) + nemen beslissingen 

                                                                       WIJSHEID

4. Cognitieve veroudering p. 257

Voordelen: 

• feitenkennis: grote algemene kennis
• verbanden leggen: sneller nieuwe feiten een plaats geven
• probleemoplossend denken en beoordelingsvermogen: beter in oplossen problemen (vooral conflicten tussen  mensen) + nemen beslissingen 

                                                                       WIJSHEID

4. Cognitieve veroudering p. 257

Dementie: lees de casus van Marie-Louise p. 258

= een ziekte van de hersenen (die slechter gaan werken) waarbij iemand steeds meer moeite krijgt met onthouden, denken en het uitvoeren van dagelijkse taken. Mensen met dementie kunnen bijvoorbeeld vaak dingen vergeten, in de war raken of niet meer weten hoe ze eenvoudige dingen moeten doen. Het dagelijks handelen raakt verstoord en de persoon wordt steeds afhankelijker.
Het komt meestal voor bij oudere mensen en de bekendste vorm is de ziekte van Alzheimer.

5. Socio-emotionele ontwikkeling
p. 261

• Positiviteitseffect: 
  - beter beheren emoties
  - minder snel van stuk gebracht
  - focus op positieve zaken
  -> hierdoor zijn de meeste ouderen gelukkig (minder snel boos/zorgen/ruzie)

5. Socio-emotionele ontwikkeling
p. 261

• Toch ook vaak negatieve emoties... wanneer iemand hulpbehoevend wordt, een overlijden moet verwerken...

•  Oef. 7 p. 261-262: per 2/in groep lezen en voorbereiden

5. Socio-emotionele ontwikkeling
p. 261

Door bovenvermelde zaken kan de persoon zich somber voelen. Een vaak voorkomend probleem is depressie.

5. Socio-emotionele ontwikkeling
p. 261

• Erikson: integriteit <-> wanhoop: Kan de oudere tevreden terugblikken op het leven?
  

     - integriteit = ongeschondenheid = voldoening + genieten -> oudere                  voelt zich  integer + geslaagd in vorige levensfasen (betekenis, zichzelf           kunnen blijven, leven de moeite waard) -> wijsheid + mildheid

     - wanhoop = gevoel dat leven mislukt is; dat eigen identiteit niet heeft               kunnen behouden -> angst voor achteruitgang/dood

• Oef. 8 p. 263