H4 - Les 1: Bevolking en ruimte

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BEVOKING EN RUIMTE

Wat is de stof voor het eerste SE van dit jaar?

Hoofdstuk 4, 5 en 6

Lesdoelen vandaag en vrijdag

1. Je kan aangeven hoe je de natuurlijke bevolkingsgroei en sociale bevolkingsgroei uitrekent.
   
2. Je kan de woorden geboorteoverschot, sterfteoverschot, vestigingsoverschot en vertrekoverschot uitleggen in eigen woorden.
   
3. Je kan 3 oorzaken noemen voor vergrijzing in Nederland.
   
4. Je kan 3 gevolgen noemen van vergrijzing in Nederland.

Je kan aangeven hoe je de natuurlijke bevolkingsgroei en sociale bevolkingsgroei uitrekent.

Natuurlijke bevolkingsgroei - 

Het aantal geboorten min het aantal sterfgevallen.

Je kan aangeven hoe je de natuurlijke bevolkingsgroei en sociale bevolkingsgroei uitrekent.

Sociale bevolkingsgroei - 

Het aantal mensen dat zich ergens verstigt min het aantal dat vertrekt.

(Immigratie &

emigratie)

Je kan de woorden geboorteoverschot, sterfteoverschot, vestigingsoverschot en vertrekoverschot uitleggen in eigen woorden.

Bij Natuurlijke bevolkingsgroei kijk je naar geboortecijfer en het sterftecijfer. 

Als er meer baby's worden geboren dan dat er mensen overlijden heb je een geboorteoverschot; Andersom heb je een sterfteoverschot.

Je kan de woorden geboorteoverschot, sterfteoverschot, vestigingsoverschot en vertrekoverschot uitleggen in eigen woorden.

Bij Sociale bevolkingsgroei kijk je naar immigratie en emigratie. 

Als meer naar Nederland immigreren dan dat er emigreren krijg je een vestigingsoverschot; Andersom heb je een vertrekoverschot.

Bevolkingsgroei in Nederland

Bevolkingsgroei in Nederland

Natuurlijke bevolkingsgroei = geboortecijfer – sterftecijfer

Sociale bevolkingsgroei = immigratie – emigratie

Totale bevolkingsgroei = natuurlijke bevolkingsgroei + sociale bevolkingsgroei

Bevolkings

piramide

Diagram waarin je de verdeling van de bevolking over verschillende leeftijdsklassen ziet.

--

Hoe lees je dit af?

Vergrijzing

1950

Vergrijzing

2019

Vergrijzing

Toename van het aandeel van 65-plussers in de bevolking.

--

Je kan 3 oorzaken noemen voor vergrijzing in Nederland.
Je kan 3 gevolgen noemen voor vergrijzing in Nederland.

Oorzaken van vergrijzing

1. Babyboomgeneratie wordt 65+
   
2. Mensen krijgen minder kinderen (ontgroening)
   
3. Levensverwachting neemt toe
   

Gevolgen van vergrijzing

Toename van de AOW + ziektekosten

Bevolkingsafname na 2030; 

er zijn zo veel ouderen (babyboom) 

dat het sterftecijfer stijgt.

GEOCENTRISCH GROEIMODEL

De groei vanuit het centrum.

--

Hoe verder van het centrum, hoe ruimer de wijk is opgezet.

--

Je kunt deze herkennen op een foto.

Zet deze foto's in goede volgorde

A                                                 B

C                                                 D

Antwoord

1 - D

2 - B

3 - A

4 - C 

Je herkent de 4 onderdelen van het concentrisch groeimodel op foto's.

MEERKERNEN GROEIMODEL

De groei van een stedelijk gebied vanuit meerdere steden.

--

Je kan het verschil tussen het concentrisch- en meerkernen groeimodel beschrijven.

Schaalniveau's 

In- uitzoomen

SCHAALNIVEAU'S

5 Schaalniveau's

- Mondiaal schaalniveau

- Internationaal (continentaal) schaalniveau

- Nationaal schaalniveau

- Regionaal schaalniveau

- Lokaal schaalniveau

- Mondiale schaal

- Continentale schaal
- Nationale schaal
- Regionale schaal
- Lokale schaal

Aantekening

Verzorgingsgebied, reikwijdte en drempelwaarde 

Verzorgingsgebied - "Het gebied waar de klanten van  een voorziening vandaan komen."

Reikwijdte - "De maximale afstand die mensen willen afleggen om van een voorziening gebruik te maken."

Drempelwaarde - "Het minimum aantal klanten dat een voorziening nodig heeft om te kunnen bestaan."

Lesdoelen van deze les

1. Je kunt aangeven wanneer urbanisatie, suburbanisatie en re-urbanisatie in Nederland plaatsvond.
2. Je kunt uitleggen waarom urbanisatie, suburbanisatie en re-urbanisatie  plaatsvond.
3. Je kunt de gevolgen van urbanisatie, suburbanisatie en re-urbanisatie voor stad en platteland benoemen.
4. Je kunt de volgende begrippen in je eigen woorden uitleggen: mobiliteit, agglomeratie, stedelijke zone.

TIJDLIJN

1870 - 1960   |   1960 - 1980   |   1980 tot heden

Urbanisatie | suburbanisatie | re-urbanisatie

URBANISATIE

Stijging van het percentage mensen dat in de stad woont.

1870 --> industrialisatie

URBANISATIE

URBANISATIE

SUB

URBANISATIE

De verstedelijking van het landelijk gebied door migratie vanuit de stad

1960 - 1980

SUBURBANISATIE

Mensen verlaten de stad op zoek naar een betere leefbaarheid.

 Dorpen groeien vast aan steden

                     -- GEVOLG --

     Er ontstaan agglomeraties.

AGGLOMERATIES

Door bevolkingsgroei ontstaat een stedelijke zone.

Bekendste voorbeeld?

RE-URBANISATIE

"Re-" betekent "her"

--

Mensen komen weer terug naar de stad omdat deze mooier zijn geworden door herinrichting.

H4.5: Strijd om ruimte

1. Je kan voor de dimensies milieu, economie en sociaal uitleggen welke gevolgen de uitbreiding van Schiphol heeft.
   
2. Je kunt in eigen woorden de volgende begrippen uitleggen: Ruimtelijke ordening, bestemmingsplan.

Gebruik vaardigheid 10 op bladzijde 138 van je lesboek. Noem bij elke zin de juiste dimensie.

1. De uitbreiding van Schiphol zorgt voor veel extra banen.
   
2. De uitbreiding van Schiphol zorgt ervoor dat omwonenden meer last zullen hebben van geluidsoverlast.
3. De uitbreiding van Schiphol zorgt voor meer CO2 uitstoot, wat bijdraagt aan klimaatverandering.
   

ANTWOORD

1. De uitbreiding van Schiphol zorgt voor veel extra banen.
   
2. De uitbreiding van Schiphol zorgt ervoor dat omwonenden meer last zullen hebben van geluidsoverlast.
   
3. De uitbreiding van Schiphol zorgt voor meer CO2 uitstoot, wat bijdraagt aan klimaatverandering.
   

ANTWOORD

1.  Economie

2. Sociaal

3. Milieu

Welke problemen zal de uitbreiding van Schiphol tegenkomen?

de 5 knelpunten

- Omwonenden Schiphol protesteren tegen uitbreiding

- Milieu steeds belangrijker

- Verplaatsen van vluchten naar Lelystad Airport

- Provincies protesteren over laagvliegroutes

- Ook Europese Commissie ligt dwars