1.4 de Nederlandse opstand 16-11

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Pak voor je:

• Gesloten iPad/boeken;
• Schrift

Planning

Deze les:

• Terugblik;
• Laatste lesstof;
• Opdrachten maken.

Wat waren de oorzaken van de Nederlandse Opstand? 

Sleep de oorzaken naar de juiste plek. 

Religieus

economisch

politiek

Raad van Beroerten

Vervolgingen van Calvinisten

Tiende Penning

Centralisatiepolitiek

adel raakt zijn macht kwijt

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse Opstand?

1. Centraal bestuur van Fillips II.
2. Kettervervolgingen.
3. Splitsing christendom.
4. Belastingverhoging door Fillips II.

Filips wilde dat iedereen protestant was

Centralisatie was een oorzaak voor de Nederlandse Opstand

Willem van Oranje was de leider van de opstand.

Het veroveren van den Briel door de opstandelingen was een zwaar gevecht.

Goed

Fout

1.4 De Opstand begint

• Meer plaatsen in Holland en Zeeland sloten zich bij de Opstand aan.
• Ook buiten Holland en Zeeland kwamen nu steden in opstand.
  

Grimmige strijd

• Spanjaarden sloegen hard terug en heroverden in 1572 enkele steden. 
• Uit angst voor wraak gaven veel steden zich zonder strijd over.
• Opstandelingen behaalden ook overwinningen.
  

Verdeeldheid in de Nederlanden

• Spaanse leger was een huurleger. Kregen zij geen geld, dan vochten ze niet.
• Plunderingen zorgden voor veel boosheid en last onder de burgers.
  

De Nederlanden raken verdeeld

• Ook de opstandelingen gebruikten huurlegers.
• Om die te kunnen betalen moest er samengewerkt worden.
• De noordelijke gewesten sloten in 1579 een gezamenlijk verbond tegen de Spaanse koning: Unie van Utrecht. 
  

De Nederlanden raken verdeeld

• In 1588 leek de toestand voor de opstandelingen uitzichtloos:

1. In 1584 was Willem van Oranje vermoord.
2. Antwerpen werd in 1585 heroverd door de Spanjaarden.
3. Er waren nog maar een paar gewesten in handen van de Opstandelingen.
   

Onafhankelijkheidsverklaring

• In 1581 verklaarde de Unie van Utrecht zich onafhankelijk (plakkaat van Verlatinghe).
• Filips II was niet langer hun koning.
• Gingen op zoek naar een nieuwe koning
• In 1588 -->Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uitgeroepen.
• Officieel een land zonder koning: heel bijzonder!
  

 Republiek

• Protestants land;
• Katholieke kerk verboden;
• Er was geen centraal bestuur.
• Hoe was het bestuur dan geregeld?
  

Landelijk:

• Buitenlandse politiek besloten door Staten-Generaal:
• Een stadhouder die de baas was over het leger.
  

Gewest

• Eigen wetten en rechtspraak.
• Elk gewest werd bestuurd door de eigen Gewestelijke Staten.
  

 De weg naar vrede

• Na 1600 veroverden de legers van de Republiek grote delen van Brabant en Limburg: werden nu bestuurd door de Staten-Generaal.
• Spanje en Nederland raakten oorlogsmoe: tussen 1609-1621 wapenstilstand (12 jarig bestand).
• Na 1621 gaat de strijd weer door.
  

De weg naar vrede

• Pas in 1648 werd de Vrede van Munster gesloten:
• zuidelijke Nederlanden bleven bij Spanje.
• Spanje erkende de noordelijke Nederlanden als onafhankelijke staat.
  

Stelling

Welk begrip past beter bij de strijd: 

De Nederlandse opstand of Tachtigjarige oorlog?

Overleg in tweetallen.

Huiswerk

Huiswerk voor 21-11:

Maak vraag 8 en 9.