5.2 Chromosomen en genen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Welkom 

Denk om…

• pak een ipad en login
• Zitten op je eigen plek
• Boek B (dicht) + pen op tafel. 
• Tas op de grond.

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

5.2 Chromosomen en genen

wat gaan we vandaag doen?

• herhalen 5.1 Genotype en fenotype
• leerdoelen vandaag
• nieuwe theorie: 5.2 Chromosomen en genen
  
• zelf aan de slag
• herhalen leerdoelen

Wat zijn erfelijke eigenschappen?

1. Alles wat je leert van je ouders
2. Erfenis die jou wordt nagelaten door je ouders
3. Eigenschappen die je hebt geerfd van je ouders

Hoe noemen we alle uiterlijke eigenschappen van een organisme?

1. Fenotype
2. Genotype

Wat is genotype

1. Alles wat jou aangeleerd is
2. Alle informatie in je DNA

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Steil haar vanaf de geboorte

Piercings 

Sproeten

Een litteken

gespierd lichaam

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Hoeveel chromosomen heeft de mens?

1. 23
2. 46
3. 12
4. 40

Leerdoelen:

Aan het einde van de les:

• kan je beschrijven hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.
• kan je benoemen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen.

Inleiding

Ieder mens heeft duizenden erfelijke eigenschappen.

De informatie hiervoor is opgeslagen in 46 chromosomen.

Van elk chromosoom heb je er twee.

Terugblik 

Wat zijn erfelijke eigenschappen?

1. Alles wat je leert van je ouders
2. Erfenis die jou wordt nagelaten door je ouders
3. Eigenschappen die je hebt geerfd van je ouders

Hoe noemen we alle uiterlijke eigenschappen van een organisme?

1. Fenotype
2. Genotype

Wat is genotype

1. Alles wat jou aangeleerd is
2. Alle informatie in je DNA

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Sproeten

Een litteken

gespierd lichaam

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Hoeveel chromosomen heeft de mens?

1. 23
2. 46
3. 12
4. 40

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je beschrijven hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.

- kan je benoemen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen.

Inleiding

Ieder mens heeft duizenden erfelijke eigenschappen.

De informatie hiervoor is opgeslagen in 46 chromosomen.

Van elk chromosoom heb je er twee.

Chromosomen en genen

• Eicellen en zaadcellen zijn geslachtscellen. 
• In de kernen van geslachtscellen komen de chromosomen niet in paren voor maar enkelvoudig.

Een geslachtscel van een mens bevat dus 23 chromosomen, 

Chromosomen en genen

• Geslachtscellen ontstaan door een speciale celdeling.
• Elke geslachtscel krijgt 1 chromosoom van elk paar.

Kijk maar naar de volgende afbeelding.

Chromosomen en genen

• Bij bevruchting versmelten de kern van een eicel met de kern van een zaadcel.
• De chromosomen uit de cellen komen dan bij elkaar.
• Samen komen ze in de celkern van de bevruchte eicel terecht.

Chromosomen en genen

• De kern van de zaadcel bevat 23 chromosomen van de vader.
• De kern van de eicel bevat 23 chromosomen van de moeder.
• De kern van de bevruchte eicel bevat weer 46 chromosomen.

Van elk chromosomenpaar is 1 chromosoom afkomstig van de moeder en 1 van de vader.

Chromosomen en genen

• Het geslachtschromosoom in een eicel is altijd een X.
• Het geslachtschromosoom in een zaadcel kan een X zijn of een Y.

• Bij bevruchting ontstaat dus een chromosomenpaar XX of XY.

• De baby wordt dan een meisje (XX) of een jongetje (XY).

Aan het werk

Hoofdstuk 5 erfelijkheid en evolutie

 bs 5.2 chromosomen en genen

• maak opdracht 1 t/m 10 blz 114
• werk op fluistertoon

Klaar?

Maak de test jezelf online van bs 5.1 en 5.2

Aan de slag

Lezen §5.2 + maken opdracht 1 t/m 9 blz. 119 KGT

Morgen: Begrippenlijst maken + nakijken.

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je beschrijven hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.

- kan je benoemen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen.