1. Wat is een rechtsstaat?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat

1. Voorwaarden voor een rechtsstaat

DE VOLGENDE TOETS GRAAG:

Mix open en meerkeuze

Alleen meerkeuze

Begrippen:

• Rechtsnormen 
• Publiekrecht 
• Strafrecht
• Privaatrecht
• Burgerlijk recht
• Rechtspersonen 
• Rechtsstaat 
• Rechtshandhaving
• Geweldsmonopolie
• Rechtsbescherming
• Autoritaire staat 
• Dictaturen 

Wat moet je weten:

• Het ontstaan van de rechtsstaat
• Rechtsgebieden
• Kerntaken overheid
• Landen zonder rechtsstaat

Noem 3 ongeschreven regels

Noem 3 geschreven regels

Noem 3 plichten

Publiekrecht:

Rechtsregels over de relatie tussen overheid en burger (en organisaties/bedrijven). 

O.a. strafrecht 

Zowel kleine overtredingen (door rood rijden) als zware misdrijven (moord).

Altijd een zaak tussen openbaar Ministerie en burger (of bedrijf / organisatie).

Privaatrecht:

Rechtsregels over de relatie tussen burgers (en organisaties/bedrijven) onderling, ook wel rechtspersonen genoemd. 

o.a personen- en familierecht.

Wetsregels met betrekking tot familiaire (of relationele) verhoudingen tussen mensen.

Bijvoorbeeld:

• Huwelijk
• Scheiding
• Erfenis

Veiligheid of vrijheid?

Rechtshandhaving = de overheid moet zorgen voor de veiligheid van burgers. 

Rechtsbescherming = de grondwet beschermt burgers tegen andere burgers en tegen machtsmisbruik van de overheid. 

Taken politie:

1. Handhaven openbare orde: zoals optreden bij demonstratie
2. Hulpverlening: zoals ouders verdwaald kind opsporen
3. Opsporing: strafbare feiten onderzoeken
4. Preventie: maatregelen om criminaliteit voorkomen bijv. surveilleren in de stad met uitgaan
5. Dienstverlening: advies en service bijv. huis beveiligen
6. Opstellen proces verbaal: officieel schriftelijk verslag van het politieonderzoek naar een misdrijf 

Bevoegdheden politie:

Wat mag de politie?

• staande houden: naar identiteit vragen 
• bekeuring geven 
• aanhouden: meenemen naar politiebureau
• vasthouden op het bureau 
• fouilleren: kleding en lichaam van verdachte onderzoeken 
• geweldsmonopolie: politie en leger mogen geweld gebruiken en wapens gebruiken om burgers tot bepaald gedrag te dwingen. Er zijn wel strenge regels voor dit gebruik. 
• Soms toestemming nodig van officier van justitie of rechter-commissaris bijvoorbeeld voor het afluisteren van een telefoon of huiszoeking.

rechtsbescherming vs. rechtshandhaving 

 Via identificatieplicht kunnen agenten controleren of een verdachte de juiste gegevens geeft (rechtshandhaving) maar de politie mag je niet zomaar om je ID vragen. Ze moeten wel een geldige reden hebben (rechtsbescherming) 

Niet tonen van een identificatiebewijs:

1. €75
2. €90
3. €100
4. €120

Valse identiteit opgeven:

1. €100
2. €200
3. €250
4. €400

Wat is duurder wildplassen of wildpoepen:

Wildplassen

Wildpoepen

Dronken op de openbare weg bevinden:

1. €75
2. €100
3. €150
4. €200

Maken:

Opd. 8 t/m 13