Hoofdstuk 3 paragraaf 3

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

• Even kort herhalen
• huiswerk bespreken
• lesdoelen van vandaag
  
• instructie paragraaf 3.3
• aan het werk met 3.3
• hebben we onze lesdoelen gehaald?

Wat bedoelen we met de arbeidsproductiviteit?

Hoe kan die verbeteren?

Wat bedoelen we met de productiecapaciteit?

Hoe kan die verbeteren?

Inhoud:

• 3.1 Wat zijn de kosten?
• 3.2 Wat levert het op?
• 3.3 Vraag en aanbod
• 3.4 Macht op de markt?
  

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik kan in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
2. Ik kan uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolg daarvan is.
3. Ik weet wat het gevolg is als de overheid een maximum- of minimumprijs vaststelt.
4. Ik kan uitleggen wat een transparante markt is.

1. Wat kost de nieuwste iphone?
2. Waarom kost de nieuwe iphone zoveel geld?

Lees de leertekst op blz. 82.

De markt

De supermarkt

Concrete Markt

De huizenmarkt

De oliemarkt

Abstracte markt

Welke markt bedoelen wij economie vaak als we het hebben over "de markt"?

Een abstracte markt

Een overzichtelijke markt

In een transparante markt kun je aangeboden producten en prijzen goed vergelijken.

In zo’n markt, met veel vragers en aanbieders, geldt: 

Als de prijs                                  de vraag

Als de prijs                                 de vraag

Transparante markt

Op de markt

• Vraag van consumenten en aanbod van producenten bepalen de evenwichtsprijs                                                                          (= de prijs waarbij de vraag gelijk is aan het aanbod).
• Evenwichtshoeveelheid = aantal gevraagde en aangeboden producten bij evenwichtsprijs.
  
• Hoe ziet dat er dan uit....

Verandering van aanbod

Het aanbod kan veranderen.

Tekort aan grondstoffen

aanbod daalt.

De aanbodlijn verschuift naar links

Er ontstaat een nieuwe 

evenwichtsprijs en 

evenwichtshoeveelheid.

Verandering van aanbod

Het aanbod kan veranderen.

Meer producenten, aanbod stijgt

De aanbodlijn verschuift 

naar rechts

Er ontstaat een nieuwe 

evenwichtsprijs 

en evenwichtshoeveelheid.

Verandering van vraag

De vraag kan veranderen.

Bijvoorbeeld:

Inkomen consumenten stijgt, vraag 

stijgt.

De vraaglijn verschuift naar rechts.

Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs 

en evenwichtshoeveelheid.

Verandering van vraag

De vraag kan veranderen.

Bijvoorbeeld:

Consumenten kiezen voor 

ander product, vraag daalt

De vraaglijn verschuift naar links

Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs 

en evenwichtshoeveelheid.

Concreet of abstract?

Concreet of abstract?

Wat betekent vrije marktwerking?

• Prijs wordt volledig door vraag en aanbod bepaald.
• Overheid bemoeit zich er dan niet mee!!!
•  
  
• Nadeel;
• Te hoge prijs soms onwenselijk bij basisbehoeften (bijv. sociale huur en medicijnen)

Wat kan de overheid doen?

• Maximumprijs vaststellen, zoals bijvoorbeeld subsidie of toeslag geven. Bescherming consument.
• Minimumprijs instellen. 
• Bescherming producent tegen te lage prijs.

Hebben wij dit in Nederland?

Waar grijpt de overheid op dit moment in?

Ga zelf aan de slag!

Gebruik de rest van de les om 3.3 af te maken 

Ben je eerder klaar? Ga dan verder met het voorbereiden voor het SE-economie. Maak bijvoorbeeld een mindmap of samenvatting per paragraaf.

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik kan in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
2. Ik kan uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolg daarvan is.
3. Ik weet wat het gevolg is als de overheid een maximum- of minimumprijs vaststelt.
4. Ik kan uitleggen wat een transparante markt is.