Cursus RTV Drèents

• Taal
• Beroepsopleiding

Cursus RTV Drèents

Veur Drenten & nei-Drenten

Dinsdag 23 jannewari 2024

Wat gaow doen?

• Veurstelrondtie
• Vraogenrondtie
• Achtergronden bij de taol
• Mini-LOOS

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Wel bin ik?

Renate Snoeijing - directeur Huus van de Taol

Wat doej bij RTV Drenthe?

Drèentse taol

Bi'j met het Drèents opgruid?

Ja

Nee

Is het Drèents je moedertaol?

Ja

Nee

Hoe vaak spreek ie het Drèents nog?

Dagelijk

Wekelijks

Maondelijks

Jaorlijks

Nooit

Streektaol hef een positief imago in Nederland

😒🙁😐🙂😃

Over 100 jaor wordt er nog aal Drèents praot in oeze previncie

😒🙁😐🙂😃

Tegen mij kuj gerust Drèents praoten

Ja

Nee

Feit:

Volgens underzuuk van de Commissie van Onderzoek van de previncie Drenthe kan slechts 6% van de inwoners van Drenthe het Drèents niet of met muite verstaon.

Taolpsychologie

6. Iene vrag je um te wisseln van taol

5. Iene zeg dat e je taol niet verstiet
4. Iene zeg dat e je taol niet prat

3. Gien moedertaolspreker

2. Idee dat ien je niet goed verstiet

1. Eerste indruk

Wat is der older: het Nederlands of het Nedersaksisch?

Nederlands

Nedersaksisch

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Geschiedenis van het Nedersaksisch

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Geschiedenis van het Nedersaksisch

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Undergang van de Hanzetaol

• opkomst en undergang Antwerpen
• neie spreektaol deur immigranten
• boekdrukkunst: Statenvertaling

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

De Nederlandse taol ontstund en.....

• weur oeze landstaol
• was een geconstrueerde taol
• weur de taol van schoel en kark
• kreeg veul Hollandse kenmarken
• en kreeg ok nog ies de toevoeging 'beschaafd'

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Het Nedersaksisch bleef

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

De leste 60 jaor....

• mobiliteit
• tillevisie/internet
• imago
• advies an older: praot Nederlands

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Hans Heyting:

"Vanzölf bin ik derveur dat kinder Drents moet leren. Behalve die van mij. Die gaot studeren."

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Het Klokhuis

Welke stelling is juust?

1. Het Drèents is een dialect, het Fries is een echte taol
2. Het Drèents is een echte taol, het Fries is een dialect
3. Het Drèents en het Fries bint echte taolen
4. Het Drèents en het Fries bint beide gien echte taolen

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Erkende taol

1996: Nedersaksisch erkend as officiële minderheidstaol in Europa (diel II)

2018: convenant Nedersaksisch: bekrachtiging van de eerdere erkenning

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Pluspunten streektaol

• Meertaoligheid bevördert het analytische denkvermogen
• Vrogge meertaoligheid vergemakkelijkt het leren van neie taolen in latere fases van het leven
• Meertaoligheid gef je meer kaans op herstel nao een beroerte
• Meertaoligheid gef je 4 tot 5 jaor extra kwaliteit van leven
• Meertaoligheid zörgt daj langer van dementie verschoond blieft

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Drèents in 't kört

Hoeveul varianten kent het Drèents?

1. 1
2. 4
3. 7
4. 12

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Is er 1 Drèents?

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Kenmarken van het Drèents

• inslikken van de 'e'
• AO-klaank
• der is gien woord veur 'u'
• -ij- wordt -ie- (maor niet altied)
• woorden hebt mangs een hiel aandere betiekenis dan in het Nederlaands
• de Drents zet je mangs op het verkeerde bien

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Inslikken van de 'e'

loeren	loer-n
Assen	As-n
hebben	heb-m
pakken	pak-ng
geven	gee-m
even	ee-m

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

AO-klaank

En de AA-klaank en de AE-klaank!

Noord-Drenthe	AO
Zuud-Drenthe	AA
West-Drenthe	AE

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

AO-klaank

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

AO-klaank

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

AO-klaank

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

AO-klaank

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Zien of heur?

• Renate zien plekkie
• Hie hef een schiere jurk an

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Verkleinwoordties

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

ij of ie?

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Spraakverwarring

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Op het verkeerde bien zetten?

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Belangriek um te weten over de Drent

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Begroeten

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Een gesprek voeren

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Bint er programma's, programmatitels of rubrieken op de website waor meer Drèents in gebruukt worden kan?

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Waor kuj naoslagwark vinden?

www.huusvandetaol.nl

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Drèents waor het kan, Nederlands als het moet

Wel bin ik?

Renate Snoeijing
Directeur Huus van de Taol

Körte pauze

Mini-LOOS

Bi'j der klaor veur?

Mini-LOOS

Het Drèents stamt of van het

1. Hollands
2. West-Germaans
3. Nederlands
4. Scandinavisch

Deur wat veur zaand fietste Daniël Lohues in het liedtie 'Op fietse'?

Wat is het Drèentse woord veur 'meisje'?

1. Main
2. Maagie
3. Wichie
4. Meisie

Wat betiekent 'bossem'?

1. Bezem
2. Boezem
3. Schoorsteenmantel
4. Bospad

'Ik gao de sik verzetten'

1. Ik ga mijn baard scheren
2. Ik ga plassen
3. Ik ga de geit op stal zetten
4. Ik ga de geit in een andere wei zetten

Wat is een 'iepertie'?

1. Jong vogeltje
2. Dun boompje
3. Veldmuisje
4. Klein, tenger meisje

'Gien poes meer hebben'

1. Buiten adem zijn
2. Je kat is overleden
3. Je puist is uitgeknepen
4. De poesta-saus is op

Dit lek een Nederlands woord te weden, maor wat is de Drèentse betiekenis van 'stoet'

Dit lek een Nederlands woord te weden, maor wat is de Drèentse betiekenis van 'botter'

Wat is de Nederlandse betiekenis van 'tweilocht'?

Hoe schrief ie 'Hoogeveen' in het Drèents?

1. Hogevien
2. Hoogeven
3. 't Oveine
4. 't Hogeveine

Wat is de marketingterm veur 'een toertie hiel hard schrouwen um andacht'?

Wat is de marketingterm veur 'websitebezukers doet wat aj hoopt hadden'?

Ofkörting veur 'wat een bezuker je kosten giet'

Hoe nuumt jullie 'volk op de website'?

Hoe het oeze gedippeteerde van cultuur?

Wat is een 'drietbuul'?

1. Vuilniszak
2. Bangerik
3. Kruidenbuiltje
4. Drijfhout

Wat is een 'nakend wiefie'?

1. Een blote vrouw
2. Een krokus
3. Een vrouw zonder make-up
4. Een sneeuwklokje

Hoe het de Drèentstaolige podcast van het Huus van de Taol & RTV Drenthe?

Wat ziew hier?

1. Hondtong
2. Doezendschoon
3. Brummels
4. Toezebolle

Wat is een 'zunnehondtien'?

1. Golden Retriever
2. Zeehond
3. Hyena
4. Lieveheersbeestje