§6.3 Eerlijk zullen we alles delen?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H6 Iedereen betaalt belasting

§ 6.3 Eerlijk zullen we alles delen?

Leerdoelen

• Aan het einde van de les weet ik hoe de overheid zorgt voor herverdeling van de inkomens.
• Aan het einde van de les weet ik welke gevolgen vergrijzing heeft voor de AOW.
• Aan het einde van de les weet ik wanneer er sprake is van nivellering of denivellering.

Wat is het verschil tussen bruto, netto en besteedbaar inkomen?

1. Bruto is het afgesproken loon, netto is voor vaste lasten, besteedbaar is wat je kunt sparen.
2. Bruto is na belastingen, netto is het afgesproken loon, besteedbaar is wat je kunt sparen.
3. Bruto is het afgesproken loon, netto is na belastingen, besteedbaar is wat je kunt uitgeven.
4. Bruto is na belastingen, netto is het afgesproken loon, besteedbaar is wat je moet uitgeven.

Waaruit bestaat loonheffing?

1. Loonbelasting + BTW
2. BTW+ premie volksverzekeringen
3. Loonbelasting+ premie volksverzekeringen

Herverdeling van inkomens

Brutoloon

Premies volksverzekeringen (gebruikt  voor betalen van uitkeringen)

Loonbelasting

Nettoloon (krijg je op je rekening gestort)

Brutoloon is het loon dat je met je werkgever hebt afgesproken en dat in je arbeidscontract staat. 

Nettoloon is het loon dat je uiteindelijk gestort ktijgt op je bankrekening, nadat de loonbelasting en premie volksverzekering eraf zijn. 

Loonbelasting is belasting die je betaald over je loo. Die gebruikt wordt door de overheid voor collectieve voorzieningen, zoals onderwijs & politie en weggenbouw. 

Premie volksverzekering (sociale premies) is een premie (bedrag) die die van je loon afgaat voor de sociale uitkeringen, zoals AOW en Anw enz.  

Ouderen in de meerderheid?

Probleem!

- (+) Inactieven

- (-) Actieven

Wat is nivellering? En wat is denevillering?

Groter of kleiner verschil

Het gelijk worden van inkomensverschillen noemen we nivelleren. Het verschil tussen arm en rijk wordt IN VERHOUDING kleiner 

Wanneer de inkomens verder van elkaar liggen noemen we het denivelleren. Het verschil tussen arm en rijk word 

Het principe van nivelleren en denivelleren is alleen te bepalen als je de inkomens in verhouding (= %) zet!

Als iedereen 1% erbij krijgt blijven de verhoudingen gelijk. Hier is dus geen sprake van nivellering of denivellering. 

Als iedereen €100 erbij krijgt veranderen de verhoudingen. Hier is dus mogelijk sprake van nivellering of denivellering. 

Nivelleren en Denivelleren

Vraag

Voorbeeld van nivellering of denivellering: 

Mohamed heeft een hoog inkomen, van € 55.000 per jaar. Roos heeft een laag inkomen, van € 15.000 per jaar. Beide krijgen een loonsverhoging van € 200 per jaar. Hoeveel verdienen ze extra in procenten? 

Antwoord

Roos: 200 : 15.000 x 100 = 1,3%

Mohamed: 200 : 55.000 x 100 = 0,36%. 

Het lage inkomen stijgt meer dan het hoge inkomen dus hier is sprake van nivellering

De primaire inkomensverdeling gaat over de verdeling van de primaire inkomens, dit zijn de inkomens uit arbeid en vermogen. 

Bij de secundaire inkomensverdeling wordt de primaire inkomensverdeling gecorrigeerd door belastingen en sociale uitkeringen.

De overheid kan maatregelen nemen die leiden tot nivelleren of 
denivelleren van inkomen. Hieronder staan drie maatregelen genoemd. Sleep ze naar de juiste kolom.

Nivellering

Denivellering

Over de eerste
€ 10.000 van het inkomen hoeft niemand belasting te betalen. 

Een kok en een bankdirecteur krijgen beide € 100,- loonsverhoging

Het belastingpercentage in de hoogste schijf gaat omlaag van 52% naar 50%.

Met welk belastingstelsel kun je inkomensverschillen nivelleren?

1. Proportioneel
2. Progressief
3. Primaire
4. Degressief

Nivellering

Denivellering

Het percentage van de hoogste schijf in box 1 wordt verhoogd

Door bezuinigingen besluit de regering tot verlaging van de huurtoeslag

Aan de slag! 

• maken 6.3 + rekentrainer  6 t/m 11