Havo 5 nectar 9.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2

Deze periode (SE1)

• Hoofdstuk 9: Erfelijkheid 
• Hoofdstuk 10: Evolutie 

• Hoofdstuk 2: Cellen
• Hoofdstuk 4: Voortplanting
• Hoofdstuk 7: Soorten en relaties
• Hoofdstuk 8: Ecosysteem en evenwicht

Deze periode (SE1)

Deze periode (SE1)

Mathilde laat haar haren blonderen bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype?
En haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Dit karyogram is
van een...

1. Man
2. Vrouw

Dit is een karyogram van een....

1. zaadcel
2. eicel
3. lichaamscel
4. is niet te zeggen

Wat zijn autosomen?

1. de Y-chromosomen
2. de geslachts-chromosomen
3. de X-chromosomen
4. alle andere chromosomen

Hoeveel autosomen zitten er in een menselijke cel

1. 22
2. 44
3. 46
4. 23

Met 'autosomale overerving' wordt bedoeld:

1. ..dat het kenmerk niet op het X- of Y- chromosoom ligt
2. ..dat het kenmerk wél op het X- of y-chromosoom ligt
3. ..dat de eigenschap dominant is
4. ..dat de eigenschap recessief is

Mensen hebben 44 autosomen (22 paar). Daarnaast hebben vrouwen en mannen nog geslachtschromosomen:

1. vrouw: XX man: YY
2. vrouw: YY man: XX
3. vrouw: XY man: XX
4. vrouw: XX man: XY

Het genoom is opgebouwd uit...

1. kern DNA
2. mitochondriaal DNA
3. chloroplast DNA
4. alle drie

De genexpressie verschilt per cel. In levercellen zijn bijvoorbeeld genen met een verhoogde genexpressie voor het produceren van gal. Wat betekent een verhoogde genexpressie?

1. Genen zijn meer actief
2. Genen worden niet aangemaakt
3. Genotype verandert
4. Genen zijn minder actief

Leerdoelen 9.1

Leerdoelen 9.2

Genotype en fenotype

  Genotype                 Milieufactoren                 Fenotype        

Tweelingen

Tweelingonderzoek

Genexpressie

Epigenetica

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Bij een een-eiige tweeling is het...

1. ... genotype en fenotype hetzelfde
2. ... genotype hetzelfde, fenotype verschillend
3. ... genotype en fenotype verschillend
4. ... fenotype hetzelfde, genotype verschillend

Isa is een eeneiige tweeling.
Heeft zij een tweelingbroer of een tweelingzus?

1. Tweelingbroer
2. Tweelingzus
3. Kan allebei

Op de afbeelding zie je een tweeling.
Wat is waar?

1. één-eiïge tweeling hetzelfde genotype
2. één-eiïge tweeling verschillend genotype
3. twee-eiïge tweeling hetzelfde genotype
4. twee-eiïge tweeling verschillend genotype

Een twee-eiige tweeling is een tweeling die ontstaan is uit?

1. één eicel en één zaadcel
2. twee eicellen en twee zaadcellen
3. één eicel en twee zaadcellen
4. twee eicellen en 1 zaadcel

Wat is genexpressie?

1. het tot uiting komen van een gen
2. het afgelezen worden van een gen
3. het maken van eiwitten op ribosomen
4. het maken van verschillende celtypen

Genexpressie is het tot uiting komen van genen. Hiervoor moet het gen afgelezen worden, en worden vertaald naar een eiwit. Genexpressie zorgt ervoor dat er verschillende celtypen (kunnen) bestaan. 

Kinderen die in de hongerwinter van '44 verwekt zijn, hebben een verhoogde kans op overgewicht, diabetes en hartziekten . Dit is een voorbeeld van:

1. genregulatie
2. epigenetica
3. genexpressie
4. transcriptie

Wat wordt er bestudeerd bij epigenetica?

1. Mutaties in genen
2. Erfelijke eigenschappen
3. Activiteit van genen
4. Nucleotide volgorde van DNA

Je gaat onderzoek doen naar de invloed van het milieu op het fenotype van ratten. Wat is de beste methode om de invloed van het milieu op het fenotype te
bepalen?

1. Werken met ratten met hetzelfde genotype in dezelfde milieuomstandigheden
2. Werken met ratten met hetzelfde genotype in verschillende milieuomstandigheden.
3. Werken met ratten met verschillende genotypen in dezelfde milieuomstandigheden.
4. Werken met ratten met verschillende genotypen in verschillende milieuomstandigheden.

Leerdoelen 9.2

• Lezen paragraaf 9.2 (5 min!)
• Maken 1.2: opdracht 19, 22, 25, 26, 27, 29, 31

Huiswerk