H5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H5.2 Europa gaat de wereld overheersen

H5: Tijd van Burgers en Stoommachines

Herhaling §1

Nationalisme

Nationalisme

Noem één besluit van het Congres van Wenen

Wat is géén gevolg van nationalisme?

1. Oorlogen tussen landen, omdat elk land het sterkste wil zijn
2. Europese landen gaan steeds meer met elkaar samenwerken
3. Er ontstaan nieuwe landen waarvan het volk zich al met elkaar verbonden voelde
4. Onafhankelijkheidsstrijden in landen waar veel volkeren samen wonen

Leg uit hoe de Belgische Revolutie (1830) een gevolg was van nationalisme

Wat weet je al over imperialisme en kolonialisme?

Overleg in je duo (2 min.)

imperialisme/kolonialisme

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot een imperium.
  
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
  
• Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Leerdoelen

Opdracht

Lees nu paragraaf 2 en markeer de antwoorden op de  leerdoelen in de tekst

Van handelspost naar imperium 

• 16e/17e eeuw: wereldeconomie ontstaat en koloniën worden gesticht 

            Midden-/Zuid Amerika: plantages, slavernij, bevolking verdreven
            Afrika/Azië: handelsposten aan de kust, binnenland bleef onbekend

• 19e eeuw: binnenlanden Afrika/Azië worden ook veroverd 

Economisch nut van koloniën

• Bevolking moet  produceren voor Europese markt

            koffie, katoen, tabak, etc.

• Europeanen halen grondstoffen uit de koloniën voor hun industrie 

            tin, aardolie, rubber, etc.

Modern Imperialisme

• = Periode van 1800 - 1940 
• Waarin Europese landen zoveel mogelijk koloniën veroveren
• Om een imperium (=wereldrijk) te vormen

Waarom was een groot imperium in de 19e eeuw voordelig voor een Europees land? Sleep naar het plaatje.

Europese fabriekseigenaren hadden eenvoudig toegang tot afzetmarkt en grondstoffen

Europese werkgevers konden goedkoop arbeiders uit de koloniën halen

Het Europese land kreeg betere wapens en snellere verbindingen

Het gaf Europeanen het gevoel dat zij tot een belangrijk land behoorden

Opdracht

Maak nu opdracht 2 t/m 4 

Paragraaf 5.2

Oorzaken modern imperialisme 1

1.  Een kolonie was economisch voordelig: 

        - grondstoffen voor de Europese fabrieken

        - koloniën waren goed afzetgebied

2.   Door de industriële revolutie konden koloniën makkelijker               veroverd en bestuurd worden

Oorzaken modern imperialisme 2

3.  Nationalisme -> Een imperium zorgde voor macht en aanzien

4.  Superioriteitsdenken:

      Europeanen dachten beter te zijn dan Afrikanen/Aziaten

      va. 16e eeuw: Christelijk geloof verspreiden

      va. 19e eeuw: koloniale volkeren moesten 'opgevoed' worden

      

Racisme

• Europeanen geloofden dat hun superioriteit biologisch was
• 'Witte mensen zou beter ras zijn dan andere huidskleuren'
• = racisme

Opdracht

Maak nu opdracht 6 en 7 

Paragraaf 5.2

Brits-Indië

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar

± 250 miljoen mensen

Brits-Indië

• Werd bestuurd door een indirect bestuur

        Indiase vorsten moesten doen wat Britten opdroegen

• Belangrijk voor de Britse economie 

        Grondstoffen + afzetgebied voor Britse industrie

Brits-Indië

• Britten wilden van India een modern land maken
    Moderne infrastructuur
    Scholen om Indiase onderdanen 'op te voeden'

Brits-Indië had 250 miljoen inwoners. Waarom was dat belangrijk voor de Britse economie?

Welk politiek-bestuurlijk gevolg had dit grote aantal inwoners?

1. De Britten bouwden scholen om de bevolking te beschaven
2. De Britten konden niet alle gebieden van India besturen
3. De Britten maakten gebruik van de Indiase vorsten om dit grote aantal inwoners te besturen
4. De Britten hadden weinig te zeggen, want de Indiase vorsten waren feitelijk de baas

‘Prins Mirza Babar Sahib mag prins blijven, als hij maar luistert’:

‘Niets is mooier dan een krachtig leger’

‘Nooit meer democratie: dat brengt alleen maar ellende’

‘Om sterk te zijn heeft ons land zoveel mogelijk koloniën nodig’

‘Onze westerse ideeën zijn beter dan de oosterse’

‘Van nature kunnen zwarte mensen erg goed dansen

‘Wij Schotten horen niet thuis in Groot-Brittannië’

Indirect bestuur

militarisme

restauratie

modern imperialisme

superioriteitsdenken

racisme

nationalisme

Opdracht

Maak nu opdracht 8, 10 en 11 Paragraaf 5.2

Kan je nu uitleggen wat nationalisme en imperialisme met elkaar te maken hebben?

Begrippen uit deze les

• Imperium
• Modern imperialisme
• Afzetgebied
• Superioriteitsdenken
• Racisme
• Indirect bestuur

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Hoe goed begreep je deze les?

😒🙁😐🙂😃