1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Uitbarsting van de vulkaan de Calbuco in het zuiden van Chili.

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
H1	H2 §1 H2 §2	H2 §3 Examen	H3 §1 H3 §2	H3 §3 H3 §4	SO H4	Examen

Lesdoelen

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

(2) de achterliggende bewijzen van platentektoniek uitleggen;

(3) uitleggen hoe en waarom de aardplaten bewegen;

(4) uitleggen hoe vulkanen, aardbevingen, tsunami's en gebergten ontstaan;

Lesdoelen

(5) uitleggen wat exogene krachten zijn en hoe deze het landschap beïnvloeden;

(6) uitleggen hoe de gesteente kringloop werkt;

(7) uitleggen hoe de hydrologische kringloop werkt;

(8) het verband tussen verwering en klimaat beschrijven;

(9) aangeven wat de oorzaken zijn van de transport van verweringsmateriaal;

(10) de gevolgen benoemen van dit transport;

Lesdoelen

(11) uitleggen hoe wind, water en ijs het landschap enerzijds afbreekt en anderzijds opbouwt;

Lesdoelen

(12) mondiale variaties in de stralingsbalans verklaren;

(13) de zee- en windstromen in de wereld verklaren;

Lesdoelen

(14) de kenmerken benoemen van de landschapszones;

(15) de oorzaken, gevolgen en oplossingen benoemen van landdegradatie;

Lesdoelen

(16) beschrijven welke vormen van natuurgeweld in de V.S. voorkomen;

(17) benoemen welke maatregelen genomen worden om het risico op een natuurramp te beperken;

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(3) uitleggen hoe en waarom de aardplaten bewegen;

(4) uitleggen hoe vulkanen, aardbevingen, tsunami's en gebergten ontstaan;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat convectiestromen zijn;
Je weet wat basalt en graniet is;
Je weet dat platen op verschillende manieren bewegen;
Je weet dat platentektoniek zorgt voor bergen, aardbevingen en vulkanen;

Leerdoelen

• Je weet op welke drie manieren platen ten opzichte van elkaar kunnen bewegen.
• je kunt uitleggen wat een divergente breuk is.
• Je kunt uitleggen hoe mid-oceanische ruggen ontstaat.
• Je kunt uitleggen wat een transforme breuk is.

Endogene processen

- Processen die zich afspelen binnen de aardkorst

Aardbevingen

De aardplaten

breuklijn

Breuklijn

Het grote plaatje

Voorkennis test

1. Teken de mid-atlantische rug

2. Teken convectiestromen

3. Teken waar ridge push/slab pull voorkomt

4. Teken een subductie zone

5. Teken waar vulkanisme voorkomt

6. Teken waar gebergtevorming voorkomt

Er zijn 3 soorten breuken:

Divergent

Convergent

Transform

Een convergente zone

De ene plaat is continentaal. De andere is oceanisch. 

Wat gebeurt er?

convergente breuk

1. De zware oceanische plaat duikt onder de lichte continentale plaat
   
2. De oceanische plaat gaat terug de mantel in en smelt langzaam
   

Één plaat is zwaarder dan de ander: subductie

Ontstaan van Himalaya gebergte

De twee platen zijn even zwaar: plooiing

Divergentie

• Warmte is oorzaak 
  
• Druk op aardkorst 
• Aardkorst breekt
• Aardplaten bewegen opzij
• Magma stroomt naar boven
• Magma stolt
• Magma vormt nieuw geberte

Divergentie

De randen van de platen zijn nooit mooi recht. Ze bestaan uit rotsen en stenen.

Divergentie in IJsland

De twee platen zijn even zwaar: plooiing

2.6 transform bewegende platen

Leerdoelen 

• 
  

Transform bewegende platen

Transforme breuk

Gebergtevorming

plooiingsgebergten

breukgebergten (horsten en slenken)

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Aardbeving kaart 2017

Actualiteit

https://nos.nl/artikel/2387770-duizenden-mensen-vluchten-voor-pruttelende-vulkaan-in-filipijnen

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Lesboek met Halo AR
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/geldingadalir-en-soufri%C3%A8re

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Endogene krachten

Mid-oceanische rug

Convectie

Effusief

Explosief

Caldera

Tsunami

Trog

Pyroklastisch materiaal

Magma

Horst/Slenk

Plooi

Werkvorm: Picture prompt

Wat hebben de onderstaande afbeeldingen te maken hebben met het onderwerp: endogene krachten

Afbeelding 1:

blabal

Afbeelding 2:

blabla

Afbeelding 3:

blabla

Afbeelding 4:

blabla

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Plooiing van het gesteente.

Foto is gemaakt in het Alpen gebied

Huiswerk

Artikel	Geldingadalir en Soufrière
Documentaire	Birth of an Island
Quizlet	Hoofdstuk 1
Huiswerk	Voorkennis opdrachten - werkblad "mid-oceanische rug" - werkblad "subductie" Huiswerk opdrachten - H1 §4

Artikel:

https://www.geografie.nl/artikel/geldingadalir-en-soufri%C3%A8re

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=J6lz3hM8FIg

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Kwaliteitsbesef eigen antwoord

1. Laat leerlingen een examenvraag maken

2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen

3. Bespreek de antwoorden;

     - welk antwoord is beter?

     - waarom is dit antwoord beter?

     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Artikel bespreking

Lees het artikel

Verdiepende vragen

https://www.geografie.nl/artikel/geldingadalir-en-soufri%C3%A8re

Quizlet bespreking

Kernbegrippen Quizlet	Verdiepende vragen
Convectiestromen platentektoniek divergent convergent transform mid-oceanische rug subductie trog horst/slenk hotspot	Wat betekent het begrip? Kan je er een zin mee maken? Kan je het begrip tekenen?

Huiswerk bespreking

Kernopgave(n) huiswerk

Verdiepende vragen

Openboek SO 

- Waarom bewegen de platen?

- Welke drie bewegingen maken de platen?

-Welk verband is er tussen de bewegingen van de platen en vulkanisme,
  aardbevingen en gebergtevorming?

-Welke verschijnselen hangen samen met vulkanisme?

- Wat zijn de kenmerken van een aardbeving?

     toets

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/vwo-4-i-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Oud examenopdracht

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Samenvatting

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃