dementie HZW

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

DOELEN

Student kan vertellen welke vormen van dementie er zijn en het beloop van dementie.

Student kent de begrippen: Belevingsgerichte zorg en onbegrepen gedrag.

Lesprogramma

1. belevingsgerichte zorg
2. eigen ervaringen 
3. wat is dementie?
4.  4 fasen van dementie
5. symptomen
6. specifiek gedrag
7. meest voorkomende vormen van dementie
8. benaderingswijzen
9. onbegrepen gedrag
10. free learning
11. verdieping Korsakov

Belevingsgerichte zorg

Het is belangrijk om (zeker bij mensen met dementie) belevingsgerichte zorg te geven.

Maar wat is eigenlijk belevingsgerichte zorg?

Wie van jullie heeft er op het werk te maken met dementerende cliënten?

wat was jouw leukste ervaring met een cliënt tijdens je werk tot nu toe?

wat was je minst leuke ervaring met een cliënt tijdens je werk tot nu toe?

Wat trof je in deze korte film?

Welk beeld komt bij jou tevoorschijn als je denkt aan dementie?

Wat is dementie?

Dementiesyndroom: informatie wordt niet goed verwerkt

50 hersenziektes

1 op de 5, meer vrouwen

Cognitieve stoornissen (stoornissen bij het verwerken van informatie) zoals:

• Geheugenstoornissen
• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
• Apraxie:  verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
• Agnosie:  onvermogen om objecten te herkennen
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Er zijn verschillende soorten taalstoornissen. Bij een van deze stoornissen begrijpt de zorgvrager woorden niet goed, en kan hij gedachten niet goed onder woorden brengen.

Stelling: Deze taalstoornis wordt ook wel ..... genoemd.

1. Agnosie
2. Apraxie
3. Afasie

Mevrouw de Boer heeft dementie. Zij heeft steeds meer moeite om zelfs de simpelste dingen te onthouden. Sinds enkele dagen heeft zij ook moeite met het zetten van koffie. Met haar spieren is echter niets mis. Zij kan aangeleerde handelingen niet langer goed uitvoeren.

Vraag: Hoe wordt deze stoornis in het uitvoeren van aangeleerde handelingen genoemd?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Amusculi

Er zijn vier fasen van dementie

welke zijn dat?

welke kenmerken horen hierbij?

Fasen van dementie

Ziekteverloop 4 fasen

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Ziekteverloop en symptomen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 'verdwaaldgevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- orientatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementei
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

Verloop van dementie

• Niet pluis
  
• Diagnose
  
• Leven met dementie en ondersteuning
  
• Leven met dementie zorg
  
• Stervensfase en nazorg
  

0

Symptomen en signalen

• Achterdochtig zijn (vroeger niet)
  
• Bedorven voedsel in koelkast
  
• Niet goed meer kunnen bedienen van apparaten
• Er onverzorgd uitzien (vroeger niet)
  
• Telkens vergeten welke dag het is
  
• Mensen niet herkennen
• Telkens herhalen van dezelfde vragen of verhalen
  
• Verdwalen op bekend terrein
  
• Vergeten van afspraken (vroeger niet)
  
• Voortdurend zoeken naar spullen (vroeger niet)

Opdracht: Hoe herken ik dementie?

• Welke signalen herken je in het filmpje? 
• Ga op de site van SamenDementievriendelijk.nl
• Start de gratis training Herken Dementie! om te kijken of jij de signalen en symptomen van dementie kunt herkennen (vul hierbij je schoolmail in) . 

Specifiek gedrag

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies
• Agressie

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Gedrag en stemmingen die soms voorkomen bij zorgvragers met dementie:

• persevereren; steeds hetzelfde vertellen, vragen
• confabuleren;  de draad van zijn verhaal kwijtraakt zijn en dit aanvullen met verzinsels
• verzamelzucht; spullen verzamelen om controle te houden
• achterdocht; niet meer weten waar iets ligt en denken dat een ander het heeft weggepakt
• decorumverlies; verlies van normen en waarden/ omgangsvormen
• agressie; fysiek, verbaal, destructief gedrag

Hoe wordt het genoemd als iemand zich niet meer netjes gedraagt en zijn manieren verliest door dementie?

1. Manierenverlies
2. Decorumverlies
3. Waardenverlies
4. Formatieverlies

Welke hersenfunctie gaat bij dementie als eerst achteruit?

1. Het korte termijngeheugen
2. Het lange termijn geheugen

 alzheimer-nederland.nl

dementieinbeweging.nl en zorgvoorbeter.nl

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy Body

Frontotemporale dementie

komt op jongere leeftijd voor. is erfelijk

trillen, gebogen houding, stijve spieren

Langzaam denken, spreken en handelen

De meest voorkomende vorm van dementie. 

Elke fase kent zijn eigen kenmerken en een eigen van manier benaderen

ROT-ROB

realiteit oriëntatie benadering

 =een methode om het denkvermogen van oudere mensen te prikkelen.

realiteit oriëntatie training

=training met als doel het dementeringsproces te vertragen door verwarde personen te stimuleren en te activeren om het verloren contact met de werkelijkheid terug te vinden

ROT-ROB

Vragen over video Omgaan met vergeetachtigheid 

• De echtgenoot van Mary Ann verbetert haar een aantal keren. Wat is het effect op Mary Ann denk je?
• Wat zou een oorzaak kunnen zijn van het gegeven dat meneer zijn echtgenote regelmatig verbetert?
  
• Waarom is het beter om mee te gaan in de werkelijkheid van de zorgvrager?
  

Reminiscentie

Ophalen van herinneringen:

door middel van: muziek, geur, foto's van vroeger

Snoezelen

Snoezelen biedt een ingang om via aangename zintuiglijke prikkels contact te maken met de belevingswereld van de zorgvrager.

 Dit heeft een positief effect op hun stemming en gedrag waardoor het bijdraagt aan kwaliteit van leven.

Onbegrepen gedrag 

Wat versta jij onder onbegrepen gedrag?

Wat kunnen volgens jou oorzaken zijn van onbegrepen gedrag?

https://www.free-learning.nl/modules/probleemgedrag/start.html

verdieping: Korsakov

https://korsakovkenniscentrum.nl/over-korsakov