Taalkundig ontleden - herhaling

• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Taalkundig ontleden

woordsoorten

Welke woordsoorten ken je nog?

redekundig ontleden

1. pv

2. hww / zww / kww

3. zinsdelen

4. wg / ng

5. ow

6. lv

7. mv

vzv

8. bwb

taalkundig ontleden

- blw / olw

- hww / zww / kww

- znw

- bnw

- vz

- bw

Wat is een onbepaald lidwoord?

Welke lidwoorden zijn bepaald?

Wat is een zelfstandig naamwoord?

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Wat zijn de koppelwerkwoorden?

Wat is het verschil tussen een hulpwerkwoord en een zelfstandig werkwoord?

woordsoorten

bepaald lidwoord (blw): 

de, het

onbepaald lidwoord (olw): 

een

zelfstandig naamwoord (znw): 

alles waar je een lw voor kunt zetten & namen

woordsoorten

bijvoeglijk naamwoord (bnw): 

staat voor of achter een znw en geeft een eigenschap aan van het znw.

voorzetsel (vz):

.... de kast

.... het feest

op, door, over, tijdens, sinds, na, met, van etc.

woordsoorten

zelfstandig werkwoord

Het belangrijkste werkwoord van de zin bij een wg. Er is er altijd maar één. Bij meerdere werkwoorden verschuift het zww naar achteren. Het zww is dan het voltooid deelwoord. Is dat er niet, dan is het de infinitief. Soms is het een scheidbaar samengesteld werkwoord.

Ik bel jou vanavond op.                                          Zij zou hem opgebeld hebben.

    zww                           zww                                              hww             zww           hww

woordsoorten

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten

Als het belangrijkste werkwoord van de zin een van deze werkwoorden is --> alarmbellen! Staat er in de zin iets dat het onderwerp is, dan is er een naamwoordelijk gezegde en is het belangrijkste werkwoord een koppelwerkwoord. 

Let op: blijven/zijn op een plaats is altijd wg, dus een zww!

   

woordsoorten

Koppelwerkwoord - voorbeelden

Ik ben gisteren ziek geweest. 

    hww                             kww

Belangrijkste ww --> geweest. Geweest komt van zijn --> alarmbellen!

Het onderwerp (ik) is iets, namelijk 'ziek'. In deze zin is dus sprake van een naamwoordelijk gezegde. 'Geweest' is een kww, 'ben' is een hww. 

   

woordsoorten

Hulpwerkwoord

Helpt een ander werkwoord (zww of kww). Er kunnen er meerdere in één zin staan. 

woordsoorten

Bijwoord

- Kan iets over elke woordsoort zeggen, maar niet over een znw (dan is het een bnw). 

Morgen gaat   Mike    snel een    nieuwe    fiets      halen. 

 bw        hww    znw       bw    olw      bnw       znw         zww

Samen (met) Iris ben ik naar huis gelopen.

1. olw
2. blw
3. vz
4. znw

Samen met (Iris) ben ik naar huis gelopen.

1. olw
2. blw
3. vz
4. znw

Samen met Iris (ben) ik naar huis gelopen.

1. hww
2. zww
3. vz
4. znw

Samen met Iris ben ik (naar) huis gelopen.

1. hww
2. zww
3. vz
4. znw

Samen met Iris ben ik naar (huis) gelopen.

1. hww
2. zww
3. vz
4. znw

Samen met Iris ben ik naar huis (gelopen).

1. hww
2. zww
3. vz
4. znw

(Zouden) Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven ook naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en (Linda) vorig weekend in Eindhoven ook naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig (weekend) in Eindhoven ook naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend (in) Eindhoven ook naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in (Eindhoven) ook naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven (ook) naar Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven ook (naar) Black Panther geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven ook naar (Black Panther) geweest zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven ook naar Black Panther (geweest) zijn?

Zouden Willem en Linda vorig weekend in Eindhoven ook naar Black Panther geweest (zijn)?

(De) kleur van de nieuwe fiets van mijn zusje is rood.

De (kleur) van de nieuwe fiets van mijn zusje is rood.

De kleur (van) de nieuwe fiets van mijn zusje is rood.

De kleur van de (nieuwe) fiets van mijn zusje is rood.

De kleur van de nieuwe (fiets) van mijn zusje is rood.

De kleur van de nieuwe fiets (van) mijn zusje is rood.

De kleur van de nieuwe fiets van mijn (zusje) is rood.

De kleur van de nieuwe fiets van mijn zusje is (rood).

Welke woordsoort vind je nog lastig?

blw / olw

hww / zww

znw

bnw

vz

geen