Fysiologie 2

• Seksualiteit
• HBO
• Studiejaar 1

Fysiologie 2

H41

Chemische signalen in dieren

Endocriene signalering

- hormonen bereiken doelcellen via bloedbaan (hemolymfe)

-> handhaven homeostase (bloeddruk, metabolisme, etc.)

- rol in lichamelijke en gedragsverandering

Paracrien en autocrien

Moleculen die:

• Over kleine afstand werken
• Alleen door diffusie cellen bereiken
• Extreem snel inwerken op doelcellen

Voorbeelden

• prostaglandine

bevorderen ontstekingen/gevoel pijn -> aspirine/ibuprofen

• cytokinen

immuun celcommunicatie: groeifactoren celdeling

• stikstofoxide

zuurstofniveau daalt: endotheelcellen synthetiseren NO -> afgifte activeert enzym dat bloedvaten verwijdt (Viagra)

Synaptische signalering

Moleculen die:

• uitgescheiden worden door neuronen (kleine afstand)
• diffunderen over de synaptische kloof
• binden aan een postsynaptische cel

-> respons

Neuroendocriene signalering

Moleculen die:

• uitgescheiden worden door neuronen (kleine afstand)
  
• verplaatsen over lichaamsvloeistoffen
• op specifieke cellen reageren

Feromonen

Moleculen die:

• uitgescheiden worden aan de externe omgeving
• communicatie bevorderen binnen dezelfde soort
  

Soorten hormonen

• Polypeptiden 
• Steroïden
• Aminen

Hormonen variëren in oplosbaarheid

Wateroplosbaar

(polypeptide/aminen)

Lipideoplosbaar

(steroïden)

Exocytose

Diffusie

Opgelost

in bloed

Gebonden aan wateroplosbaar eiwit in bloed

Receptor celmebraan

Receptor cytoplasma/nucleus

1. Afbeelding 1
2. Afbeelding 2
3. Geen van beiden
4. Allebei

Verschillende reacties op 1 hormoon

endocriene klieren: scheiden hormonen uit in directe omgeving

negatieve en positieve feedback

hypofyse en hypothalamus

Achterkwab hypofyse

Voorkwab hypofyse

Hypothalamus

Pijnappelklier/epifyse

Voorkwab

-> hormonen

schildklier

Hormoon	Onderdeel	Doel
ADH	Achterkwab	Nieren
Oxytocine	Achterkwab	Borstklieren en baarmoeder spieren
FSH/LH	Voorkwab	Teelballen en eierstokken
TSH	Voorkwab (TRH hypothalamus)	Schildklier
ACTH	Voorkwab	Bijnierschors
Prolactine	Voorkwab	Borstklieren
MSH	Voorkwam	Melanocyten
GH	Voorkwab	Lever, botten, ander weefsel

Achterkwab

-> neurohormonen

voorbeelden endocriene klieren

• PTH -> bijschildklieren -> calcium
•  adrenaline (epinefrine) -> bijnieren -> stress

seksssssss

• seksuele reproductie
• 2 haploïden -> zygoot
• gameten: sperma en ei
•  aseksuele reproductie
• geen fusie 2 gameten

aseksuele voortplanting

• budding ->  koraal aan elkaar
• fission -> splijting 1 organismen
• fragmentatie -> breken in meerdere delen -> regeneratie = aangroeien
• parthenogenese -> ontwikkeling ei zonder bevruchting
• hermafroditisme -> man/vrouw reproductieorganen -> zelfbevruchting, aanpassing vinden van paar

bevruchting

• extern: vrouwtjes laat eitjes vrij in omgeving: vocht nodig

meer gameten: meer kans bevruchting

• intern: spermacel bereikt eicel: vochtige omgeving niet nodig

minder gameten: meer overlevingskans -> ouderlijke verzorging

gonaden

• gonaden: vrouwelijke of mannelijke organen die gameten produceren -> testes/eierstokken
• cloaca: opening in veel niet-zoogdieren en een paar zoogdieren voor bijvoorbeeld sperma
• spermatheca: zakje waar sperma wordt opgeslagen (fruitvliegjes)