5V 2021 SK H12.4 start reactiemechanismen

5V paragraaf 12.4
reactiemechanismen 
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5,6

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

5V paragraaf 12.4
reactiemechanismen 

Slide 1 - Tekstslide

deze paragraaf (enkele lessen)
Er zijn verschillende types chemische reacties, waaronder:
- additie-reactie (to add) = toevoegingsreactie
- substitutie-reactie (to substitute)  = vervangingsreactie

Beide reacties kunnen op verschillende manier plaatsvinden
via radicaal en ionair mechanisme

Slide 2 - Tekstslide

Substitutiereactie




  propaan        +            broom                1-broompropaan    +     waterstofbromide
    
Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één Br-atoom van Br2. 
Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Slide 3 - Tekstslide

Kenmerken van een substitutie
  • Je start met een verzadigde koolwaterstof 
  • Een H-atoom wordt vervangen door een ander atoom (vaak 'n halogeen)
  • Er ontstaan twee nieuwe stoffen
  • De reactie verloopt alleen onder invloed van UV-straling of licht

Slide 4 - Tekstslide

 Additie reactie




C2H4        +       Br2      →       C2H4Br2
Br-atomen worden toegevoegd aan een alkeen

Slide 5 - Tekstslide

Kenmerken van een additiereactie
  • Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
  • Een stof toegevoegd, bijvoorbeeld Br2, Cl2, H2, I2, HF,  HCl, HBr, H2O etc.
  • De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
  • de dubbele binding verdwijnt
  • De reactie verloopt snel

Slide 6 - Tekstslide

tip
additie =  toevoegen
substitutie = vervangen
herken je een additie of substitutie reactie?
1
2
3
4
additie
additie
substitutie
substitutie
geen v beide

Slide 7 - Sleepvraag

reactie mechanismen
HOE vindt een reactie plaats? 'Wie valt wie aan?'
Dit vraag inzicht in de geometrie van de reagerende stoffen.
We bespreken radicaal-mechnisme en ionair mechanisme.

Slide 8 - Tekstslide

reactie mechanismen
op microniveau kijken en weergeven hoe een reactie 
stap-voor-stap verloopt

Slide 9 - Tekstslide

reactie mechanismen
  • welke atoombindingen worden verbroken?
  • In welke volgorde gebeurt dat?
  • Welke atoombindingen worden er gevormd?
  • In welke volgorde gebeurt dat?
  • Hoe zien de moleculen van de tussenproducten eruit?

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

na vandaag kun je..
  • uitleggen wat een radicaal is
  • uitleggen wat initiatie, propagatie en terminatie is
  • de stappen van het radicaal mechanisme van een additie reactie weergeven in structuurformules

Slide 12 - Tekstslide

additie reactie & radicaal mechanisme

we starten met een voorbeeld in een filmpje:
propeen (C3H6) reageert met chloor (Cl2)

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

neem dit even mee over in je schrift! 

Wat is een radicaal?

Slide 15 - Tekstslide

neem dit even mee over in je schrift! 

Additie reactie van waterstofchloride aan etheen.

Stap 1: geef altijd eerst de totale reactie die optreedt!

Slide 16 - Tekstslide

neem dit even mee over in je schrift! 

Additie reactie van waterstofchloride aan etheen.

Slide 17 - Tekstslide

  • Initiatie: De eerste stap, waarbij een binding breekt o.i.v. (uv)-licht en radicalen (deeltje met ongepaard elektron) ontstaan.

  • Propagatie: De tweede stap, waarbij de ontstane radicalen reageren met moleculen en op deze manier nieuwe radicalen vormen, die weer verder kunnen reageren met andere moleculen. Dit gaat door totdat alle beginstoffen op zijn.

  • Terminatie: De derde stap, waarbij twee radicalen met elkaar reageren en daardoor stopt de reactie: de deeltjes reageren niet verder.
additie reactie via radicaal mechanisme

Slide 18 - Tekstslide

Wat kun je zeggen
over een radicaal?
A
het heeft een + lading
B
het heeft een - lading
C
het heeft een ongepaard elektron
D
het heeft een vrij elektronenpaar

Slide 19 - Quizvraag

aantekening (2/2)
neem de voorbeelden over

Slide 20 - Tekstslide


But-1-een en chloor (Cl₂) reageren met elkaar via radicaal mechanisme. 
Welke structu(u)r(en) kan (kunnen) dan ontstaan (meerdere mogelijk)?
A
B
C
D

Slide 21 - Quizvraag

Initiatie van Cl₂ leidt tot twee Cl∙ radicalen. De C=C binding doneert een elektron aan Cl∙ en er ontstaat een binding.
Er kunnen zo twee verschillende radicaal-moleculen van chloorbutaan ontstaan.

Slide 22 - Tekstslide

HW
lees 12.4 (we hebben nog niet alles behandeld)
maak opg 37 
 teken op dezelfde manier als in de les de additie reactie van propeen met Br₂.
Dus geef in structuurformules: initiatie, propagatie (2 reacties) en terminatie. Uitdaging: welke moleculen kunnen er theoretisch allemaal gevormd worden bij de terminatie?

Slide 23 - Tekstslide