Les 3 Leesvaardigheid H1 t/m H4 herhalen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

 Leesvaardigheid

H1 t/m H4

Uiteenzetting

• tekstvorm: informatieve tekst
• schrijver geeft informatie over het onderwerp
• doel: informeren
• objectief, schrijver geeft geen mening!
  

       

       
        
         
          
  
   

uiteenzetting kan:

• verklaring geven van verschijnsel
• antwoord geven op een vraag
• oorzaak en gevolg behandelen van een probleem
• uitleg geven over inhoud en resultaten van een onderzoek

Wat is het tekstdoel bij een uiteenzetting?

1. Overtuigen
2. Informeren
3. Opiniëren
4. Activeren

nieuwsbericht

• in papieren kranten, websites van kranten en online dagbladen

• Bestaat vaak uit 2 delen:

1. inleiding (samenvatting belangrijkste informatie)
2. kern (bijzonderheden)

Wat zijn de kenmerken van een nieuwsbericht?

Kenmerken:

• gaat over actuele gebeurtenis
• informatief
• neutraal geformuleerd: geen mening van de schrijver
• plaatsnaam wordt vermeld
• onder de kop-> naam persbureau of 'door onze correspondent'

Doel van een betoog?

1. Informeren
2. Activeren
3. Overtuigen
4. Amuseren

Betoog

• de schrijver geeft zijn mening en licht die toe met argumenten
• de schrijver wil de lezer overtuigen van zijn mening
  

vb: Alle leerlingen mogen spiekbriefjes gebruiken bij toetsen. 

Argumenten:

1. mening  - Het is fijn als je je antwoord nog even kunt checken.
2. feit - De cijfers zullen hoger zijn. 

De argumenten staan in de kern van het betoog.

1. Juist
2. Onjuist

Betoog

Meestal een driedeling:

1. Inleiding - de schrijver geeft zijn mening over het onderwerp
2. Middenstuk - mening onderbouwen met argumenten
3. Slot - conclusie of samenvatting

Tekstvorm: beoordeling

Tweedeling in kern:

- beschrijving (van bv een film)

- beoordeling

Kan ook afgewisseld worden

Een betoog bestaat alleen uit subjectieve informatie.

1. Juist
2. Onjuist

Argumenten kunnen zowel objectief als subjectief zijn.

1. waar
2. niet waar

Soorten reclame:

• commerciële reclame

• ideële reclame

Ideële reclame

Heeft als doel de mentaliteit en het gedrag van mensen te veranderen.
Ideële reclame gaat vaak over maatschappelijke problemen.

Commerciële reclame:

Is bedoeld om je te verleiden tot een aankoop.

Ideële reclame:

Wil de mentaliteit en het gedrag van mensen beïnvloeden. ​

Reclame code commissie.

Was deze reclame een commerciële of ideële reclame?

1. Commerciële
2. Ideële

opbouw alinea

In een alinea staat meestal een kernzin -> geeft aan waar de alinea over gaat/ belangrijke informatie

rest van de alinea: uitleg of uitwerking

functies inleiding

• aandacht trekken
• onderwerp benoemen
• aanleiding geven, waarom tekst is geschreven
• centrale vraag stellen
• mening schrijver geven
• samenvatting geven
• persoon introduceren
  

De aanleiding noemen

Een vraag stellen

Een samenvatting geven

De mening geven

een nieuwsbericht

een uiteenzetting

een interviewverslag

Een betoog

functies slot

• conclusie/samenvatting geven
• advies/waarschuwing geven
• toekomstverwachting uitspreken

Kritisch lezen, hoe dan?

• Deskundige auteur?
• Onpartijdigheid/ belang auteur (staat er iets over zijn opleiding/ beroep?)
• Waar en wanneer is de tekst gepubliceerd?
• Informatie verouderd?
• Zijn de geïnterviewden betrouwbaar en deskundig? Komen er voor- én tegenstanders aan het woord?
• Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?
• Zijn de argumenten van de auteur sterk of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

Wel of niet betrouwbaar?
Een artikel over een afslankmiddel in een folder van een drogist

1. Wel
2. Niet
3. Twijfel

Wel of niet betrouwbaar?
Een wetenschappelijk artikel in de Volkskrant

1. Wel
2. Niet
3. Twijfel