Module A: AFP Spijsvertering 1

• AFP
• MBO
• Studiejaar 2

module A deel 1

voedingsstoffen

Grote voedingsstoffen moeten met  een bewerking (verteerd) worden opgenomen in de darmen.

• koolhydraten (suikers)
• vetten
• eiwitten

koolhydraten (suikers)

• koolhydraten zijn brandstoffen
• zetmeel is suiker wat in de voedingsmiddelen zit
• glycogeen is het opslagsuiker wat de lever bewaart
• cellulose is het onverteerbare suiker, nodig voor de peristaltiek
• bouwsteen van suiker is glucose 

glucose

zetmeel

glycogeen

cellulose

vetten (lipiden)

• natuurlijke vetten zijn lange ketens bouwstenen van vetzuren, gebonden aan glycerol
• vetten lossen niet op in water
• het lichaam gebruikt vetten als brandstof

glycerol

keten vetzuur

eiwitten (proteïnen)

• eiwitten zijn lange ketens aminozuren (bouwstenen)
• door de ketens een aantal keren te draaien ontstaan specifieke eigenschappen
• eiwitten zijn bouwstoffen en initiëren taken

het verteringsproces

• verteren betekent het klein maken van voedingsstoffen
• voedingsstoffen vallen heel traag uit elkaar; het lichaam heeft stoffen om dit te versnellen
• zo'n stof heet enzym
• elke stof heeft zijn eigen enzym

voedingsstof	enzym	bouwsteen
koolhydraten	amylase	glucose
vetten	lipase	glycerol + vetzuren
eiwitten	pepsine	aminozuur

algemeen

• het verteren van voedsel gebeurt in één lange buis: het maagdarmkanaal
• van begin tot eind heeft het kanaal dezelfde bouw...

algemeen

1 slijmvlies (dekweefsel)...

• het ligt vaak in plooien
• naast slijm maken sommige delen enzymen en bijkomende stoffen
• sommige delen maken hormonen om het brein en andere delen van het kanaal te informeren

1

algemeen

2 bindweefsel...

• hier liggen de spiertjes die de klieren doen samenknijpen
• hier liggen bloedvaten en zenuwen

2

algemeen

3 dubbele spierlaag...

• kringspieren
• lengtespieren

3

algemeen

4 buikvlies

• hier liggen zenuwen en bloedvaten
• heeft als taak: bescherming bieden en de spieren van 3 voeden

4

mond

In de mond zit het gebit, die het voedsel kleiner maken...

• daarnaast maakt het speeksel
• in het speeksel zit amylase

maag

In de maag zitten maagplooien, die maken...

• maagzuur (bacteriën doden, eiwitten verbuigen)
• het enzym pepsine
• intrinsic factor, dit eiwit begeleidt de vitamine-B12 resorptie
• het hormoon ghreline, dat honger stimuleert

dunne darm

12v-darm

De 12-vingerige darm heeft geen klieren, maar ontvangt stoffen van de galblaas en de alvleesklier...

dunne darm

12v-darm

De galblaas bewaart gal...

• cholesterol
• bilirubine
• zouten
• water
• de galblaas knijpt samen, hierdoor komt gal in de 12v-darm
• gal emulgeert vet

dunne darm

12v-darm

De alvleesklier maakt alvleessap. Dit sap bestaat uit...

• lipase (splitst vetten)
• amylase (splitst koolhydraten)
• meerdere enzymen die eiwitten splitsen
• bicarbonaat om het zuur op te heffen

dunne darm

nuchtere- en kronkeldarm

De nuchtere darm en kronkeldarm maken dezelfde enzymen als de alvleesklier...

• amylase, lipase en eiwitsplitsers
• de darmvlokken resorberen alle bouwstenen: vettige stoffen gaan naar lymfe, waterige stoffen gaan naar het bloed

dunne darm

de poortader

De poortader is een bloedvat met een begin en een eind...

• het verzamelt bouwstoffen (oplosbaar in water) van het hele darmkanaal
• het bloedvat is zuurstofarm
• het bloedvat levert alle stoffen af aan de lever

dikke darm

De dikke darm resorbeert al het water. Zo dikt het restant in...

• de darmen duwen de resten door
• darmflora verteren de cellulose
• darmflora maken vitamine K (stolling)
• de anus heeft twee sluitspieren