Week 3 - Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Lezen

Hoofdstuk 3

Week 3

Grammatica

Weekplanning voor week 3

• We gaan deze week niet aan de slag met nieuwe stof, maar je gaat herhalen en oefenen met de zinsdelen die je al kent. 
• Bekijk de filmpjes over de pv, ow, wg en lv. 
• Oefen minimaal een half uur per dag met de zinsdelen op verschillende websites. Links naar de pagina's vind je verderop in deze les. 
  

Theorie - Grammatica

Persoonsvorm

Verander de zin van tijd of getal. De persoonsvorm in de zin verandert. 

De persoonsvorm is altijd een werkwoord en staat meestal op de eerste of tweede plaats in de zin. Zet een streep onder de persoonsvorm.

De nieuwe leerling zegt zijn naam. 

De nieuwe leerlingen zeggen ...

De nieuwe leerling zei ...

Theorie - Grammatica

Zinsdelen

Om te bepalen uit hoeveel zinsdelen een zin bestaat, doe je de zinsdeelproef. In stappen: de persoonsvorm is altijd één zinsdeel, alles voor de persoonsvorm is één zinsdeel en daarna ga je husselen.

Voorbeeld: 

| De kat | krabt | de krullen van de trap. De krullen krabt de kat van de trap. Van de trap krabt de kat de krullen. Dus: 

| De kat | krabt | de krullen | van de trap.|

Theorie - Grammatica

Onderwerp

Het onderwerp zegt wie of wat de handeling uitvoert in de zin. Het is de hoofdrolspeler. Het onderwerp staat meestal naast de persoonsvorm. 

Je vindt  de onderwerp op de volgende twee manieren:

1. Wie / wat + pv? 

2. Verander de zin van getal. Persoonsvorm en onderwerp veranderen.

Theorie - Grammatica

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in de zin. 

Let op bij splitsbare werkwoorden: beide delen horen bij het werkwoordelijk gezegde. Hij belt zijn moeder op. 

Let ook op bij de woorden te en aan het. Deze woordjes horen ook bij het werkwoordelijk gezegde als ze voor het hele werkwoord (infinitief) staan. 

Hij is zijn huiswerk aan het maken. Hij zit zijn huiswerk te maken. 

Theorie - Grammatica

Lijdend voorwerp

Het onderwerp doet iets met het lijdend voorwerp. Het lijdend voorwerp heeft de bijrol in de zin. Je vindt het lijdend voorwerp door de volgende vraag te stellen: wat/wie + pv + ow + wg? 

Hij zit zijn huiswerk te maken. 

Wat zit hij te maken?

Antwoord: zijn huiswerk. Dit is dus het lijdend voorwerp. 

Theorie - Grammatica

Bekijk op de volgende pagina's filmpjes over de zinsdelen. 

Theorie

Naamwoordelijk gezegde

Stap 1: zoek alle werkwoorden in de zin

Stap 2: is het belangrijkste werkwoord (het ww achteraan) een koppelwerkwoord (zijn, worden of blijven)? Dan heb je een naamwoordelijk gezegde. 

Stap 3: het naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen: alle werkwoorden en een naamwoord (dat iets zegt over het onderwerp). Alle werkwoorden zijn ng. 

Je stelt de vraag: wat + ow + ww? Dan vind je het naamwoord. Ook dat is ng. 

Theorie

Naamwoordelijk gezegde

Voorbeeld: 

Hij blijft een rare jongen. 

Blijft is het werkwoord en dit is een koppelwerkwoord. Dus naamwoordelijk gezegde. Het onderwerp is 'hij'. Wat blijft hij? Een rare jongen. Je ontleedt de zin zo:

 o      ng                ng

Hij | blijft | een rare jongen.

Hieronder vind je verschillende links naar sites waar je kunt oefenen. Oefen zo vaak mogelijk, maar minimaal een half uurtje per dag!

www.jufmelis.nl

www.junioreinstein.nl

www.cambiumned.nl

www.berktekst.nl