Thema 5 basisstof 1 en bloedtransfusie

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Leerdoelen paragraaf 3.1

• Je kunt de bestanddelen van bloed noemen
• en hun kenmerken 
• en hun functies

De samenstelling van bloed

• Bloed bestaat voor 55% uit de vloeistof bloedplasma. 
• Voor de rest (45%) bestaat bloed uit rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.

Functie van bloed

• De functie van bloed is vervoer van alles wat nodig is om het lichaam te laten functioneren, zoals voedsel, zuurstof en warmte. 
• Koolstofdioxide en andere afvalstoffen worden door het bloed afgevoerd.

Bloedplasma

• Bloedplasma bestaat voor 7% uit eiwitten (plasma-eiwitten) 
• en voor 91% uit water
• De rest van het bloedplasma bestaat uit stoffen die in het water zijn opgelost, onder andere mineralen (zouten). 

Functie bloedplasma

• Een van de plasma-eiwitten is fibrinogeen. Fibrinogeen vervult een functie bij de bloedstolling. 
• Bloedplasma vervoert vele stoffen, waaronder voedingsstoffen, afvalstoffen (zoals koolstofdioxide) en (een beetje) zuurstof.

Rode bloedcellen

• Rode bloedcellen hebben de vorm van kleine ronde schijfjes. Ze zijn in het midden iets dunner dan aan de rand
• Rode bloedcellen hebben geen celkern
• 
  

Functie rode bloedcellen

• Rode bloedcellen vervoeren vooral zuurstof. 
• Ze bevatten het eiwit hemoglobine dat een rode kleur heeft. 
• Hemoglobine kan zuurstof vasthouden en ook weer loslaten.
• Daardoor kunnen de rode bloedcellen zuurstof vervoeren en afgeven.

Witte bloedcellen

• In tegenstelling tot rode bloedcellen hebben witte bloedcellen wel een celkern
• De cellen hebben geen vaste vorm.
• Daardoor kunnen ze door kleine openingen in de wand van de kleinste bloedvaten heen (zie afbeelding ). 
• In een kubieke millimeter bloed zitten ongeveer zevenduizend witte bloedcellen.

Functie witte bloedcellen

• Witte bloedcellen kunnen ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen, onschadelijk maken.
• Eén type witte bloedcel doet dat door ziekteverwekkers op te nemen en kapot te maken. 
• De witte bloedcel gaat hierbij meestal zelf ook dood.

Bloedplaatjes

• Bloedplaatjes zijn geen cellen, maar delen van uiteengevallen cellen
• Ze hebben dus geen celkern. 
• In een kubieke millimeter bloed zitten ongeveer driehonderdduizend (300 000) bloedplaatjes.

Functie bloedplaatjes

• Bloedplaatjes zijn nodig voor de bloedstolling. 
• Ze bevatten stoffen die ervoor zorgen dat het bloed stolt als het buiten de bloedvaten komt 

Bloedtransfusie

Huiswerk

Opdracht 1 t/m 10!

Volgende les: Praktijk microscopie