HP Plus BOL H5 Ziektes les 4

• Helpende plus
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 5 ziekten

• COPD
• Diabetes
• Oedeem, trombose en spataderen
• Dementie
• Depressie en delier
• Reuma
• CVA
• Parkinson

Doelstelling:

Je hebt basiskennis van: 

• COPD, diabetes, oedeem, trombose en spataderen, dementie, depressie
    en delier, reuma, CVA en  Parkinson
  
  
• Omgaan met cliënten en hun ziektebeeld 

Ervaringen?

Op werk?

Prive?

Eigen ervaringen, wil je die delen?

COPD - Chronic Obstructive Pulmonal Disease p. 65

Chronisch

Oorzaak: Roken, chemische dampen 

Welke vormen: Chronische Bronchitis, Longemfyseem, 

Gezonde leefstijl, slapen en hoesten. 

Behandeling: Roken, genoeg bewegen, 

Doel: klachten verminderen & luchtweginfectie voorkomen 

Medicatie: Geïnhaleerd, spieren ontspannen, ontsteking minder, slijm oplossen

Aandachtspunten verzorging P.66

• Tijdsstip ADL
• Onnodige vermoeidheid
• Vaste volgorde
• Doorademen
• Uitademen bij armen omhoog
• Zitten bij handelingen
• Prikkelende middelen: parfum, deodorant uit een spuitbus, haarlak
• Obstipatie door minder beweging
• Melkproducten
• Extreme vermoeidheid
• Sputum
• Juist toediening medicatie: protocollen inhalator
• Juiste houding
• (niet tekort aan zuurstof maar teveel koolzuur in de inspanning)

Diabetes p. 69

Type 1 & Type 2 

Behandeling: Dieet en medicatie

Belangrijk: Na het toedienen van insuline moet de cliënt op tijd eten. Anders begint de insuline al te werken en wordt de glucose uit het bloed opgenomen in de cellen. 

De bloedsuiker kan worden gemeten door een apparaatje dat een druppeltje bloed opzuigt en direct het suikergehalte van het bloed meet.  
Tegenwoordig is er ook de Free Style Libre. Deze wordt gebruikt als er te vaak een vingerprik gedaan moet worden.

De bloedsuikerwaarde wordt uitgedrukt in mmol/l. Als die waarde te hoog is, moet er extra insuline worden toegediend. De grens is voor elke cliënt anders en ook de hoeveelheid extra toe te dienen insuline verschilt per cliënt.

Een gezonde bloedsuikerwaarde ligt tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l, voor zowel volwassenen als kinderen, met of zonder diabetes.

HYPO VS HYPER

Hypo (hypoglykemie)

Een te laag glucosegehalte kan veroorzaakt worden door na het spuiten van insuline niet of onvoldoende te eten. Het kan helpen om iemand een suikerklontje te laten eten of suikerwater te laten drinken. Bij een hypo mag je nooit insuline toedienen. Een hypo kan leiden tot een coma.

Hyper (hyperglykemie)

Een te hoog glucosegehalte ontstaat meestal geleidelijk. De cliënt heeft veel dorst en plast veel. Bij een hyper dien je extra insuline toe volgens een door de arts vastgesteld schema. Een hyper kan leiden tot een coma

welke complicaties weet je bij diabetes

Complicaties (staat niet in het boek)

• Hypo en hyper, wisselende waardes
• Slecht genezende wondjes
• Oogcomplicaties (netvliesbeschadiging)
• Huidproblemen
• Nierziekten, urine-incontinentie en erectiestoornissen
• Complicaties zenuwbanen
• Hart- en vaatziekten

Opdracht 7

Alex werkt als helpende bij kinderdagcentrum (KDC) Liberi. Het kinderdagcentrum biedt opvang voor kinderen van 2 tot 18 jaar met een (ernstige) verstandelijke of meervoudige beperking. Alex is als helpende verantwoordelijk voor de ondersteuning bij de ADL van de kinderen. Op de groep waar Alex werkt, zit Eline. Eline is 17 jaar en heeft een ernstige verstandelijke beperking. Eline heeft als gevolg van diabetes type I regelmatig een hypo of hyper. Als Alex op de groep komt, roept Eline meteen dat ze moet plassen. Alex loopt met haar naar het toilet, hij merkt dat Eline erg sloom reageert. Na het plassen vraagt Eline tijdens het handen wassen of ze wat water mag drinken. Ze drinkt meteen drie volle bekers leeg. Wanneer Alex zegt dat Eline niet nog een vierde beker mag drinken omdat ze anders buikpijn kan krijgen van het vele water, zegt Eline kort: ‘Maak ik zelf uit!’ Alex besluit de bloedsuikerspiegel van Eline te controleren. Hij roept een bevoegde collega, Sophie. Zij maakt het meetapparaat klaar door een strip te plaatsen. Daarna laat zij Eline een vingerprik doen en een druppeltje bloed op de strip doen. Na korte tijd krijgt Alex de bevestiging van zijn vermoeden…

De bloedglucose meter geeft

1. Waarde onder de 4 mmol/l
2. waarde boven de 10 mmol/l

Hoe noemen we dit vermoeden?

Wat kunnen we doen om Eline haar bloedsuiker op een normaalwaarde te krijgen? 

Hyper

Steunkousen
wat weet je al?

Individueel

moeilijk aan, 

oedeem, spataderen, trombose

Moeilijk aandoen 

Hulpmiddelen

Ochtend aan, avond uit

droge benen, 

Geen plooien 

Geen dingen onder de kous 

Hulpmiddelen

www.livit.nl

Steunkousen p. 73

Oedeem = Oedeem is een ander woord voor vochtophoping in het lichaam.

Trombose =  Bij trombose zit er een bloedprop in een bloedvat.

Spataderen =  Ze ontstaan omdat de aderen minder goed werken en het bloed niet goed terug naar het hart stroomt. 

Wat is wat?

Een jonge moeder heeft blauwe, kronkelige aderen op haar benen en klaagt over zware benen na een dag staan.

Een cliënt heeft pijn in zijn kuit, een rood en warm been en loopt moeilijk.

Een oudere cliënt heeft opgezwollen enkels en klaagt over een strak gevoel in haar schoenen.

Aders en kleppen

Hoofdstuk 5

Opdrachten 1 t/m 10

Dementie 

Alzheimer, Vasculaire dementie en Lewy-body-dementie

De meest kenmerkende verschijnselen van dementie zijn:

Kenmerken:

• geheugenstoornissen
• desoriëntatie
• oordeels- en kritiekstoornissen
• afasie (problemen met spraak/taal), apraxie (problemen met kleine complexe handelingen), agnosie (problemen met zintuiglijke prikkels)
• gedragsstoornissen
• stemmingsstoornissen.

www.alzheimer-nederland.nl

welke soorten dementie ken je?

Soorten dementie

Ziekte van Alzheimer

Vasculaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

In deze fase is er geen enkel contact meer mogelijk met de cliënt. Hij is bedlegerig of zit op een stoel. De cliënt is motorisch onrustig en herhaalt bepaalde bewegingen en geluiden.

De cliënt leeft vooral in het verleden en het praten en de motoriek worden minder. De cliënt heeft doorlopend zorg nodig.

De cliënt heeft een verstoord kortetermijngeheugen en kan zich slecht oriënteren. De cliënt heeft hulp nodig. 

De cliënt is nog zelfredzaam en voert eenvoudige handelingen zelf uit. De cliënt beseft wel dat er iets aan de hand is.

Stadium 1

Stadium 2

Stadium 3

Stadium 4

Omgaan met Dementie 

Ouderen met een lichte vorm van dementie willen graag geholpen worden met het vasthouden van de werkelijkheid. 

Informatie te geven over tijd, plaats en personen. Verdeel handelingen in kleine haalbare stapjes en beloon de cliënt voor alles wat goed gaat. Correcties en aanwijzingen moet je zo onopvallend mogelijk geven.

Validation betekent dat je meegaat in de belevingswereld van de dementerende cliënt. Het is geschikt voor fase 2 van dementie.

De dementerende cliënt leeft in zijn eigen belevingswereld en kan zich niet meer richten op de realiteit. Je gaat mee met wat de dementerende cliënt zegt, ook al kloppen deze dingen niet. Het geeft rust voor de cliënt als je de gevoelens en de gedachten bevestigt.

Depressie en Delier 

Depressie bij ouderen 

minder kunnen, vrienden en familie overlijden of ze worden eenzaam. 

Een minder goede verzorging van het uiterlijk , ontbreken van belangstelling voor hobby’s.  

Bepaalde depressieve klachten worden vaak gezien als ‘acceptabel’ en als ‘normale ouderdomsklachten’.

Een delier --> lichamelijke aandoeningen en het niet goed kunnen verwerken van allerlei prikkels door de hersenen. 

Acute verwardheid die in korte tijd ontstaat (uren tot dagen). Bij een delier is het bewustzijn wisselend gestoord. 

Daarnaast bestaat onrust of – in geval van een stil delier – juist apathie. Vaak zijn er hallucinaties en/of wanen.

Oorzaken kunnen zijn: longontsteking, koorts, obstipatie, urineretentie, infectie, uitdroging, recente operatie, medicatie of juist door het plotseling stoppen van medicatie. 

www.nursing.nl

Reuma

verzamelnaam

welke vormen van
reuma ken je

Artrose	Ziekte van Bechterew	Fibromyalgie
kwaliteit van het kraakbeen in de gewrichten langzaam achteruit	Ontstekingsreuma. De ontstekingsplekken tasten uiteindelijk het kraakbeen en de botten aan.	'pijn in bindweefsel en spieren’. Deze pijn is vaak op veel plaatsen tegelijkertijd aanwezig, op de pijnpunten.

Oorzaak: Verstoring imuumsysteem, aanleg, virus bacterie, verkeerde belasting, voeding 

Medicatie: Pijnstillende onstekingsremmers (NSAID's) bv. diclofenac

Bewegen --> Soepel houden 

Voeding --> Gezonde voeding gaat verzuring tegen

CVA - Cerebro vasculair accident 

Hersenbloeding, herseninfarct, TIA

Geen of minder bloed 

50% of hoger, 20 % - 50 %,  minder dan 20 %

Gevolgen van een CVA

 

Wat kan een helpende plus doen?

Parkinson 

Prikkelstoornis 

Progressieve ziekte 

Verschijnselen beginnen aan een kant 

Parkinson en dementie 

Behandeling en therapie 

Parkinson

https://www.bing.com/videos/riverview/relatedvideo?q=parkison+filmpje&mid=F6E2BC8F11EC00FC5E6CF6E2BC8F11EC00FC5E6C&FORM=VIRE

Ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew of spondylitis  ('ontsteking van de wervelkolom die kromming veroorzaakt') is een gewrichtsontsteking van de wervelkolom. 

Fibromyalgie

CVA verzamel naam

herseninfarct

hersenbloeding

TIA 

www.lessonup.com

vragen?