HPP: Ziektebeelden; CVA en diabetes

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

HPP: Ziekten

Hoofdstuk 5 ziekten

• COPD
• Diabetes
• Oedeem, trombose en spataderen
• Dementie
• Depressie en delier
• Reuma
• CVA
• Parkinson

Doelstelling:

Je hebt basiskennis van: 

• Diabetes 
  
• Omgaan met cliënten en hun ziektebeeld 

Ervaringen?

Op werk?

Prive?

Eigen ervaringen, wil je die delen?

Diabetes - Suikerziekte

Type 1 & Type 2 

Behandeling: Dieet en medicatie

Belangrijk: Na het toedienen van insuline moet de cliënt op tijd eten. Anders begint de insuline al te werken en wordt de glucose uit het bloed opgenomen in de cellen. 

De bloedsuiker kan worden gemeten door een apparaatje dat een druppeltje bloed opzuigt en direct het suikergehalte van het bloed meet.  

De bloedsuikerwaarde wordt uitgedrukt in mmol/l. Als die waarde te hoog is, moet er extra insuline worden toegediend. De grens is voor elke cliënt anders en ook de hoeveelheid extra toe te dienen insuline verschilt per cliënt.

Een gezonde bloedsuikerwaarde ligt tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l, voor zowel volwassenen als kinderen, met of zonder diabetes.

HYPO VS HYPER

Hypo (hypoglykemie)

Een te laag glucosegehalte kan veroorzaakt worden door na het spuiten van insuline niet of onvoldoende te eten. Het kan helpen om iemand een suikerklontje te laten eten of suikerwater te laten drinken. Bij een hypo mag je nooit insuline toedienen. Een hypo kan leiden tot een coma.

Hyper (hyperglykemie)

Een te hoog glucosegehalte ontstaat meestal geleidelijk. De cliënt heeft veel dorst en plast veel. Bij een hyper dien je extra insuline toe volgens een door de arts vastgesteld schema. Een hyper kan leiden tot een coma

Complicaties

• Een verhoogde kans op hartinfarct, beroerte en vaatlijden in de benen
• Aantasting van kleine vaatjes in ogen, nieren en zenuwen.
  
  De aantasting van kleine vaatjes is specifiek voor diabetes, en kan leiden tot de volgende ziektebeelden:
• Diabetische retinopathie: schade aan het netvlies van het oog
• Diabetische nefropathie: schade aan de nieren
• Diabetische neuropathie: tast de zenuwen aan
• Voet zweren zijn een gevolg van vaat- en/of zenuwschade; deze wonden kunnen gemakkelijk ontsteken.

Complicaties kunnen bij diabetes type 2 al aanwezig zijn wanneer de diabetes wordt vastgesteld. Dat komt omdat de glucosewaarden vaak al jaren ongemerkt verhoogd zijn geweest en de bloedvaten beschadigd hebben. Hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterol en roken versterken het schadelijk effect van hoge glucosewaarden op de bloedvaten.

Complicaties kunt u uitstellen, voorkomen of beperken door een goede regulatie van glucose, bloeddruk en bloedvetten, en door een goed gewicht, voldoende beweging en niet roken.

 Langdurige hyperglycemie verhardt de bloedvaten.

- glucose (net als suiker in de suikerpot) de eigenschap heeft om hard te worden in contact met vloeistof.

Opdracht 7

Alex werkt als helpende bij kinderdagcentrum (KDC) Liberi. Het kinderdagcentrum biedt opvang voor kinderen van 2 tot 18 jaar met een (ernstige) verstandelijke of meervoudige beperking. Alex is als helpende verantwoordelijk voor de ondersteuning bij de ADL van de kinderen. Op de groep waar Alex werkt, zit Eline. Eline is 17 jaar en heeft een ernstige verstandelijke beperking. Eline heeft als gevolg van diabetes type I regelmatig een hypo of hyper. Als Alex op de groep komt, roept Eline meteen dat ze moet plassen. Alex loopt met haar naar het toilet, hij merkt dat Eline erg sloom reageert. Na het plassen vraagt Eline tijdens het handen wassen of ze wat water mag drinken. Ze drinkt meteen drie volle bekers leeg. Wanneer Alex zegt dat Eline niet nog een vierde beker mag drinken omdat ze anders buikpijn kan krijgen van het vele water, zegt Eline kort: ‘Maak ik zelf uit!’ Alex besluit de bloedsuikerspiegel van Eline te controleren. Hij roept een bevoegde collega, Sophie. Zij maakt het meetapparaat klaar door een strip te plaatsen. Daarna laat zij Eline een vingerprik doen en een druppeltje bloed op de strip doen. Na korte tijd krijgt Alex de bevestiging van zijn vermoeden…

De bloedglucose meter geeft

1. Waarde onder de 4 mmol/l
2. waarde boven de 10 mmol/l

Hoe noemen we dit vermoeden?

Wat kunnen we doen om Eline haar bloedsuiker op een normaalwaarde te krijgen? 

Hyper

CVA - Cerebro vasculair accident 

Cerebrovascular accident = aandoening in de hersenen 

Verschillende benamingen

TIA

2 vormen CVA

Symptomen afhankelijk van waar de uitval plaatsvindt  

 

Figuur Beroerte: a) TIA is een tijdelijke verstopping van de bloedcirculatie. b) een herseninfarct is een permanente verstopping van de bloedcirculatie. c) een hersenbloeding is een lekkage van het bloedvat, waardoor de bloedcirculatie wordt verstoord.

Oorzaken CVA

De 2 meest voorkomende oorzaken van een herseninfarct zijn:

1. bloedprop door slagaderverkalking 

2. bloedprop uit het hart die doorschiet naar een hersenvat

Symptomen CVA

• Verlamming 
  
• Slikstoornissen
  
• Visusstoornissen 
  
• Spraakstoornissen (afasie) 
  
• Incontinentie / obstipatie 
  
• Concentratiestoornissen
  
• Geheugenstoornissen 
  
• Karakterveranderingen
  
• Eerder uit balans (emoties) 
  

Wat kan een helpende plus doen?

Vragen?

Doornemen:

- Hoe ziet het examen eruit?

- Welke protocollen moeten jullie hebben? --> Zie benoemingen handelingen Vilans

Oefenen vaardigheden

- Pak je protocol erbij

- Help elkaar

- Aftekenen zoveel mogelijk in de praktijk!

Even opfrissen

Rapporteren doe je feitelijk en respectvol.
Wat is hier GEEN voorbeeld van

1. Mw heeft 6 glazen water gedronken.
2. Mw heeft 100cc urine in de katheterzak.
3. De stuit van mw. ziet er vreselijk uit.
4. Mw. heeft een smetplek onder de rechterborst.

De ademhaling van Dhr. Hendrik is te langzaam

1. Objectief
2. Subjectief

wat is de wet BIG?

1. Wet langdurige zorg
2. Kwaliteitswet zorginstellingen
3. Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg
4. Wet Zorg en dwang

De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg zorgt ervoor dat

1. verpleegtechnische handelingen goed uitgevoerd worden
2. er geen cliënten tegen hun zin verzorgd kunnen worden
3. de cliënt recht heeft op informatie
4. incidenten gemeld kunnen worden

Waarvoor staan de letters WZD?

1. Wet Zorg en Dwang
2. Wetenschappelijk bureau voor Zorgen en Wonen
3. Wet die de kwaliteit van zorg regelt
4. Wet Zonder Dwang

Wat is een voorbeeld van onvrijwillige zorg

1. Toezicht houden
2. Medicatie aanreiken
3. Hulp bij het eten
4. Bewegingsmelder

Welke uitspraak is goed

1. Je mag geen melding maken van huiselijk geweld als de cliënt geen toestemming geeft.
2. Meldcode huiselijk geweld is ter bescherming van de zorgprofessional
3. Als zorgaanbieder ben je niet verplicht om een meldcode op te stellen
4. financieel misbruik is geen vorm van huiselijk geweld

Hoeveel ademhalingen per minuut heb je gemiddeld?

1. 14
2. 26
3. 6
4. 10

De druk in in de bloedvaten als het hart zich ontspant is de

1. bovendruk
2. onderdruk

kleine bloedsomloop

grote bloedsomloop

Wat is de functie van de grote bloedsomloop

1. zorgen dat het bloed O2 krijgt
2. kloppen van het hart
3. Alle delen van het lichaam voorzien van O2
4. uitwisseling van O2 en CO2

Wat is de normale lichaamstemperatuur?

1. tussen de 36.0 en 37.5
2. tussen de 35.5 en 37.5
3. dat is persoonlijk
4. tussen de 37.5 en 38.5

Welke methode gebruik je als je de meest betrouwbare lichaamstemperatuur wil meten

1. axillair
2. tympaan
3. oraal
4. rectaal

Iemand met diabetes

1. mag geen suiker eten
2. moet heel veel sporten
3. moet regelmatig eten
4. moet weinig eten

wat is een hyperglykemie

1. BLOEDSUIKER TE HOOG
2. BLOEDSUIKER TE LAAG
3. bloeddruk te hoog
4. bloeddruk te laag

CVA
Cerebraal vasculair accident
Wat hoort hier niet bij:

1. herseninfarct
2. TIA
3. hersenbloeding
4. verhoogd cholesterol

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

5x Juist-regel

Zo nodig medicatie malen

Medicatie toedienen

Aftekenen met paraaf/digitaal

Bijwerkingen observeren

Mw de Jong krijgt 4x daags 2 tabletten Paracetamol omdat haar kniegewricht zo pijnlijk is.
Wat is het doel van deze medicatie.

1. Curatief (genezend)
2. Symptoombestrijding (bestrijden van gevolgen
3. Suppletief (aanvullend)
4. Preventief (voorkomend)

Mw. de Jong krijgt bloedverdunners na haar operatie.
Wat is het doel van deze medicatie?

1. Curatief
2. Symptoombestrijding
3. Suppletief
4. Preventief

Waar staat het begrip TIME voor
T= I= M= E=

Hoe moet je een rode wond behandelen

1. hydrateren en beschermen
2. debris verwijderen
3. necrose verwijderen
4. niks meer aan doen, die is genezen

Wanneer spreek je van een te hoge bovendruk?

1. 140
2. 110
3. 120
4. hoger dan 80

Volgende les:

- Jullie eigen presentaties
- Verder oefenen/afronden handelingen