2.3.9 Pancreas/ DM

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 2.3.10

Periode 3

Leerjaar 2

Vorige les

Zijn hier nog vragen over?

Lesindeling

1. Welkom + Osiris
2. Vorige les
3. Lesindeling en Lesdoelen 
4. Anatomie en Pathologie Pancreas 
5. DM
6. Maken opdracht hormoonklieren
7. Afsluiting + huiswerk 
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Uitleggen welke hormonen er door de pancreas worden geproduceerd en wat de functie van deze hormonen is.
• Benoemen wat de oorzaken, symptomen en behandeling zijn bij de ziekte Diabetes Mellitus.

Wat weten jullie nog van de pancreas?

amylase; voor de vertering van suikers

lipase; voor de vetvertering

protease; voor de eiwitvertering

Niet leren:

Somatostatine: zorgt ervoor dat voedsel langer in het spijsverteringskanaal blijft, zodat de opname van voedingsstoffen wordt vertraagd. 

Pancreatic polypeptide: Heeft invloed op uitscheiding spijsverteringssappen

Pancreas

Endocriene weefsel belangrijk in hormoonstelsel.

Eilandjes van Langerhans: suikerstofwisseling

• Insuline: Stimuleert lever en spieren om glucose op te slaan in glycogeen en cellen om glucose op te nemen
• Glucagon: Stimuleert lever en spieren om glycogeen om te zetten in glucose
  

Deze hormonen zijn elkaars antagonist.

Diabetes Mellitus

Diabetes Mellitus: Suikerziekte

• Geen/te weinig insuline (type 1) of Insulineresistentie (type 2)
• De 'deurtjes' van de cellen worden niet meer opengemaakt
• Glucose blijft in het bloed (hoge bloedsuiker)

Bloedsuikerspiegel in je lichaam

insuline zet als het ware de deur van cellen open om glucose op te nemen

Diabetes Mellitus

Vroege symptomen:

• Dorst
• veel plassen
• blaasontsteking
• vermoeidheid
• afvallen en 'aceton-adem'

Iemand met onontdekte DM heeft een te hoge bloedsuiker (glucose). Want?

Cellen te weinig brandstof -> vermoeidheid

Cellen gaan over op vetverbranding -> afvallen en 'aceton-adem'

Glucose gaat met urine mee -> veel plassen, dorst, blaasontsteking

Diagnostiek 

Diagnostiek

1. Op basis van klachten
2. Op basis van bloedsuikermetingen: minimaal 2x nuchter > 7.0
3. Op basis van bloedonderzoek naar HbA1c (suiker in rode bloedcellen)
4. Later ook onderzoek naar ogen en neuropathie

Type I:

•  lichaam maakt zeer weinig tot geen insuline aan

•  “absoluut tekort”
•  komt meestal niet in de familie       voor
•  Insuline

Type II:

•  meer insuline nodig door overgewicht óf meer insuline nodig door afnemende gevoeligheid voor insuline door verouderingsproces (ouder worden)
  
•  “relatief tekort”
•  Erfelijkheid speelt een grotere rol
  

•  Insuline of medicatie
  

Behandeling

1. Diabetes zo goed mogelijk instellen om klachten te voorkomen:

• Medicijnen, zoals insuline/metformine
• Gezonde leefstijl (afvallen, bewegen, dieet)

Bloedsuiker zo stabiel mogelijk houden om complicaties te voorkomen

Behandeling

2. Complicaties zo vroeg mogelijk opsporen:

3. Behalve de diabetes andere risicofactoren van hart- en vaatziekten in kaart brengen en indien mogelijk daar iets aan doen 

Driemaandelijkse controle bloedsuiker

Dagelijks controleren van voeten

1/2/3-jaarlijks oogonderzoek

Regelmatig bloeddruk meten

Hyperglykemie: te hoge bloedsuiker

• Te weinig insuline of nog geen behandeling
  

• Kan leiden tot hyperglykemisch coma (lage bloeddruk, acetongeur,

Hypoglykemie: Te lage bloedsuiker

• Teveel sporten, teveel insuline of te weinig eten
• Hongergevoel, bibberen, transpireren, onrust, agressie
• Eventueel een hypoglykemisch coma...

Complicaties 

Hyperglykemisch aciodotisch coma

- Coma met te hoge bloedsuikerspiegel en te zure (‘acid’) samenstelling van het lichaamsvocht

- Ontstaat heel geleidelijk

- Behandeling ingewikkeld en gebeurt in het ziekenhuis

Hypoglykemisch coma

- Patiënt voelt het vaak aankomen

- Kan snel ontstaan

- Suiker eten of intraveneus toedienen suikeroplossing of intramusculair glucagon

Complicaties op lange termijn

Normale functioneren van lichaam is verstoord:

• Verhoogde kans op infecties
• Slechte wondgenezing (open been)
• Oogafwijkingen (blindheid)
• Nierafwijkingen
• Vaatafwijkingen (hart- en vaatziekten,
    necrose aan been)

Opdracht

Hormoonklieren maken

Huiswerk voor volgende week:

• Maken MBO leren: Diabetes 
• Afmaken ‘Opdracht Hormonen’/ Hormoonklieren
• Boek geneesmiddelenkennis mee