Coachlijn V4 - (omgaan met) STRESS

• LOB
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat is stress?

Heb jij wel eens last van stress?

1. Soms
2. Regelmatig
3. Vaak
4. Altijd

Waar denk je dat mensen in jouw omgeving stress van krijgen?

Optie: leerlingen beantwoorden de vragen individueel. Daarna een aantal klassikaal bespreken. 

Je brein en stress

Stress heeft invloed op je lichaam, maar óók op je brein. Een stressreactie kan zich op verschillende manieren laten zien. Op sommige momenten helpt stress, maar op andere momenten kan het je flink tegenwerken. 

Stress en onze voorouders

Stress Nu

Welke drie reactiepatronen op stress zijn er?

Wat gebeurt er bij jou?

• Hartslag omhoog?
• Ademhaling anders?
  
• Gespannen buik?
  
• Spierspanning?
  
• Zweten? 

Stress is: 

• Individueel en subjectief!
  
• Tot op een bepaald niveau : positief!
  
• Alertheid, concentratie
  
• Leidt tot goede ‘prestaties’
  
• Tijdelijk : vlot herstel mogelijk
  
• Lange termijn of chronisch : draagkracht herstelt traag en moeilijk!
  

Adrenaline

Adrenaline is een super handig hormoon als je direct, in een fractie van een seconde, moet reageren.

Cortisol

Het hormoon wordt aangemaakt in de bijnieren als reactie op een angst- of stressprikkel. Cortisol maakt het juist mogelijk om een langere tijd alert te blijven. Dat je een tijdje op 110% kunt presteren.

Molecule: kleinste deeltje van een stof, dat nog alle eigenschappen van die stof vertoont. 

Lichamelijke en emotionele signalen bij stress

Kennen jullie de verschillende signalen?

Slecht slapen

Veel huilen

Piekeren

Geen eetlust

Hoofdpijn

Angstig zijn

Moe zijn

Snel geïrriteerd

LICHAMELIJK SIGNAAL

EMOTIONEEL SIGNAAL

Langdurige stress

Zorgt voor een disbalans tussen je draagkracht en je draaglast. 

Acute versus chronische stress

Acute stress

Kortdurend, als gevolg van specifieke gebeurtenissen of situaties (ruzie, deadline, ongeluk). Acute stress kan positieve effecten hebben, zoals verhoogde alertheid en verbeterde prestaties, maar kan ook negatieve effecten hebben als het te intens of te frequent is.

Chronische stress  

Acute stresssituaties leiden ertoe  dat je lichaam doorlopend in een staat van paraatheid blijft. 

Gevolg  ->  ernstige mentale gezondheidsproblemen 

Acute versus chronische stress

Chronische stress  

Langdurige vorm van stress die weken, maanden of zelfs jaren kan aanhouden als gevolg van aanhoudende problemen in het leven. Je lichaam blijft doorlopend in een staat van paraatheid.  

Gevolg  ->  ernstige (mentale) gezondheidsproblemen 

Signalen

Klachten: signalen!
Functie: waarschuwing

Op 4 niveaus :

1. Lichamelijke signalen

2. Emotionele signalen

3. Verstandelijke stressklachten vb: snel vergeten, piekeren, verstrooid zijn.

4. Attitudewijziging

Denken - voelen - doen

Tips!

- Praat erover met iemand.

- Beweeg (sporten, wandelen, etc.)

- Slaap

- Eet gezond

- Knuffel (alleen met consent!)

- Haal bewust adem

Zebra shake

Zebras zijn na vlucht heel snel weer rustig.

Ze schudden zich zelf.

Werkt ook bij mens: 30 minuten alles doorschudden

Wat doen bij acute stress?

Activiteit: Oefenen met een regelmatige ademhaling. Volg de instructie op de video.

Deze oefening is een belangrijke oefening, die topsporters ook gebruiken. Door je ademhaling regelmatig te maken, komt je lichaam én je geest tot rust. 

Bespreek hoe dit voelde. Was het makkelijker met je ogen dicht dan met ogen open? Tip: probeer dit ook te doen als je moeite hebt met in slaap vallen. Op welke momenten zou je het nog meer kunnen toepassen?

Activiteit: De bodyscan. Oefenen met de bodyscan video.

Deze oefening kun je ook in je eentje doen. Als je deze oefening kent, kun je daar de rest van je leven plezier van hebben in stressvolle situaties, maar het is ook een goede voorbereiding als je moet focussen. Je zult merken dat je er meer aan hebt, als je hem regelmatig doet. Dan ontdek je je dat steeds makkelijk in een rustige focus komt. Je kunt hem dus ook doen voordat je iets gaat leren.

Langdurige stress

Zorgt voor een disbalans tussen je draagkracht en je draaglast. 

Wat kunnen we doen?

De draagkracht is vaak beter te beïnvloeden dan de draaglast. 

• Leg de lat niet te hoog voor jezelf 
  
• Kleine zaken onmiddellijk afhandelen --> maak een planning 
  
• Doe 1 ding tegelijk en neem er de tijd voor
  
• Stel je grenzen
  
• Maak prioriteiten 
  
• Maak een overzicht van wat voor jou stressvol is
  

Stel je grenzen: je moet bijvoorbeeld studeren voor een toets maar je gezin of vriend wil samen iets doen. Dan ga je je grenzen moeten stellen en prioriteit geven aan het studeren.

Tips

• Aanvaard dat angst en stress heel menselijke gevoelens zijn. Je bent niet de enige op de wereld die zich angstig voelt.
• Leer omgaan met tegenslagen. Het verhoogt je draagkracht.
• Ontdek je denkfouten zo kan je ze corrigeren.
• Leer goede doelen formuleren. Iets willen bereiken is namelijk veel toffer dan iets moeten vermijden.
  

Doorpraten?

• Coach/docent
• Vertrouwenspersoon
• Zorgcoördinator
• Iemand die jij vertrouwt
• Huisarts/schoolarts
• jongerenhulponline.nl
• Kindertelefoon: 0800-0432

Faalangst

Deel 4

Faalangst

Bij faalangst ben je bang dat wat je doet zal mislukken. Veelal gaat dit over het uitvoeren van iets concreets zoals een taak, een examen, een werkopdracht. 

Je bent voortdurend bang om niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van de anderen. De angst om afgekeurd te worden of om te falen is zo groot dat je ofwel blokkeert, uitstelt of net uitermate hard gaat werken.

Artikel faalangst http://bit.ly/3latI8T

Een van de signalen van faalangst is negatieve gedachten hebben over jezelf.

1. Juist
2. Fout

Je probeert je angst onder controle te krijgen door extreem hard je best te doen.

1. Passieve faalangst
2. Actieve faalangst

Geef een voorbeeld van passieve faalangst.

Vicieuze cirkel 

Je komt terecht in een spiraal van irreële angst en onconstructieve gedachten die je zelfbeeld aantasten. Je bent niet meer in staat je eigen kunnen naar behoren in te schatten.

Interessante podcastafleveringen

Tot Slot:

De vijfvingeroefening