Kamp Vught

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b, k
• Leerjaar 1

Kamp Vught

Wie weet wat Philips met Kamp Vught te maken heeft gehad in de Tweede Wereldoorlog?

Doel van deze les

Ik kom te weten wat het Philips-Kommando in Kamp Vught betekende voor de gevangenen die daar zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het Philips-Kommando in Kamp Vught

Inleiding:

Het is 1943, midden in de Tweede Wereldoorlog. We maken kennis met Gerda Nothmann, 16 jaar en gevangen in Kamp Vught. In dit concentratiekamp is een werkplaats van Philips. De mensen die daar werken worden het Philips-Kommando genoemd.

Je gaat je inleven in Gerda. Ze heeft in de oorlog ook in die werkplaats gewerkt en ze heeft de oorlog overleefd.

Bron 1

Gerda Nothmann

Gerda was 16 jaar toen ze aankwam in Kamp Vught. Ze was een Duits meisje. Haar ouders brachten haar en haar zusje Vera in 1939 onder in Nederland. De zusjes woonden in twee verschillende pleeggezinnen.

Gerda moest met haar pleegouders, pleegzus en pleegbroer op 2 juni 1943 naar Kamp Vught.

Bron 2

Achtergronden van het Philips-Kommando:

Eind 1942 bouwden de nazi’s in Vught (bij Den Bosch) een concentratiekamp. Ruim 31.000 mensen werden hier gevangengezet: mannen, vrouwen en kinderen. Hele families werden vastgezet omdat ze Joods waren, of omdat een familielid iets had gedaan en was ondergedoken. Gerda zat hier omdat ze Joods was. Een jongen, Hans, zat er als gijzelaar. De verschillende groepen gevangenen zaten in aparte afdelingen (mannen en vrouwen apart). Je

De Joden zaten bij elkaar, apart van andere groepen.

Alle gevangenen werkten van zonsopgang tot zonsondergang. Het was altijd zwaar werk. Op verzoek van de Duitse SS richtte Philips in het concentratiekamp een werkplaats in. Dat was heel bijzonder. Slechts 10 procent van alle gevangenen, 3.100 mensen, werkten hier.

Vervolg bron 2

Onder hen waren 600 Joden. Philips mocht zelf de gevangenen uitkiezen. De Philips-werkplaats in Kamp Vught werd een echt bedrijf en de Duitse kampleiding was onder de indruk.

Ondertussen pleegden sommige Philips-werkers stiekem verzet bij de productie. Ze voerden

langzaamaanacties of ze saboteerden, bijvoorbeeld door in een product een onzichtbaar deukje

aan te brengen.

Philips wist dit en liet het toe. Sommige mensen deden onder werktijd zelfs heel ander werk.

Midden 1943 begon Philips met het maken van radiobuizen. Dit werk kon volgens Philips alleen

door Joodse vrouwen worden verricht. Zogenaamd konden alleen Joodse vrouwen goed met een loep werken en hadden alleen zij het juiste gevoel in hun vingers. De Duitse SS’ers geloofden dit verhaal. Zo kwamen Joodse vrouwen bij het Philips-Kommando terecht.

 

Vervolg bron 2

Een jaar ging dit goed. Maar in juni 1944 moesten alle Joodse Philipswerkers toch op transport naar het vernietigingskamp Auschwitz. Ze verdwenen niet in de gaskamers, maar werden doorgestuurd naar andere kampen om te werken. Ze waren immers vakarbeiders van Philips! Die kon je maar beter in leven houden. Zo overleefden 400 van de 600 Joodse werkers van het Philips-Kommando uiteindelijk de oorlog. Ook de meeste andere Philips-werkers overleefden de oorlog.

www.philips-kommando.nl

De opdracht

Je opent de link die je in Magister ziet staan. Je leest zelfstandig het verhaal over Gerda eerst globaal door (niet heel precies dus).

Als iedereen het verhaal heeft doorgelezen, stel ik vier vragen waarop je het antwoord in de tekst gaat zoeken. Je krijgt daar iedere keer even de tijd voor natuurlijk! 

Wat betekent anti-semitisme?

Wat is er met de zus en ouders van Gerda gebeurd?

Welke keuze heeft Gerda gemaakt toen de oorlog was afgelopen?

Wat heeft het Philips-Kommando voor Gerda betekend?

Wat is een 'sperre'?

Hoe komt Gerda bij het Philips-Kommando?

Wat was het grootste trauma van haar leven?

Einde les

SO hoofdstuk 1 taak 1, 2 en 3 ga ik morgen inplannen en vind je snel terug in Magister (eerder gaf ik aan nog aantekeningen uit te delen, maar jullie hebben genoeg aan de bronnen uit taak 1 en 2, ik pas de toets daarop aan!)