Presentatie moeizaam schoollopen

Bijeenkomst
Schoolweigering en moeizaam
schoollopen
1 / 64
volgende
Slide 1: Tekstslide
Zorg en WelzijnVoortgezet speciaal onderwijsMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerroute VLLeerroute VBLeerroute VKLeerroute VG

In deze les zitten 64 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 200 min

Onderdelen in deze les

Bijeenkomst
Schoolweigering en moeizaam
schoollopen

Slide 1 - Tekstslide

Definitie moeizaam 
schoollopen
- onrust bij vooruitzicht om naar school te gaan / op school te zijn. --> angstreacties,         psychosomatische klachten, woede-uitbarstingen en/of negatieve / gelaten stemming

- ouders zijn over het algemeen op de hoogte van de schoolweigering

- er is (onderliggend) de wil om naar school te gaan

- geen sprake van (ernstig) antisociaal gedrag, afgezien van de schoolweigering

- er is (in het begin) geen sluitende verklaring of aanleiding voorhanden 

Slide 2 - Tekstslide

15 middelbare scholen in totaal (N=15)
aantal middelbare scholen
aantal middelbare scholen
schoolverzuim in afgelopen 3 jaar
percentage schoolverzuimers in afgelopen 3 jaar op totaal aantal leerlingen van die school

Slide 3 - Tekstslide

15 middelbare scholen in totaal (N=15)
aantal middelbare scholen
aantal middelbare scholen
percentage schoolverzuimers in afgelopen 3 jaar op totaal aantal leerlingen van die school
percentage verzuimleerlingen dat voltijd terugkeert naar die school

Slide 4 - Tekstslide

Wat is er nodig om het moeizaam schoollopen te verbeteren?

Slide 5 - Woordweb

Slide 6 - Tekstslide


gespecialiseerd voortgezet onderwijs
maatwerktrajecten leerlingen die zijn uitgevallen
vaak behandeling bij GGZ
VSO De Kei

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

aantal leerlingen
aantal leerlingen
startniveau van leerlingen op middelbare school voor De Kei
niveau van leerlingen op De Kei

Slide 9 - Tekstslide

Korte uitleg over moeizaam schoollopen

Slide 10 - Tekstslide

Oorzaken
van moeizaam schoollopen
- schoolweigering kan zowel plots als gradueel plaatsvinden

- er zijn uitlokkende factoren die het proces in gang zetten of versnellen
                  separatie, grenzen en veiligheid

- Johnson (1941) noemt dit fenomeen "schoolfobie" en beschrijft het als een emotionele                     stoornis, gepaard met angst

Slide 11 - Tekstslide

Impact schoolverzuim
- gedragsveranderingen

- emotionele onrust

- cognitieve ontwikkeling

- somatische klachten

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

Omgang met deze leerlingen 

Slide 14 - Tekstslide

Woorden doen ertoe!
- erken het lijden
- blijf geloven in de leerling, bekrachtig kleine stapjes
- heb een transparante houding, maar denk in mogelijkheden
- stel gesloten vragen als het gesprek moeizaam loopt
- luister vooral
- blijf verwachtingen stellen
- houd school mentaal aanwezig, school is geen taboe
- docent is steunfiguur, blijf in contact en verbinding
 

Slide 15 - Tekstslide

Connect before correct
Schoolbinding komt in 3 fasen tot stand (Nys, 2019, p. 29)
1. pre-arrival                     Leerling heeft een beeld van de school
2. encounter                    De leerling is op school en ontdekt verschil met                                                                werkelijkheid
3. metamorphosis        Leerling past zich aan binnen de school

Slide 16 - Tekstslide

Bedenk minimaal één manier om de pre-arrival van een leerling te stimuleren in jouw klas/ op deze school.

Slide 17 - Open vraag

Bedenk minimaal één manier om de encounter van een leerling te stimuleren in jouw klas/ op deze school.

Slide 18 - Open vraag

Bedenk minimaal één manier om de metamorphosis van een leerling te stimuleren in jouw klas/ op deze school

Slide 19 - Open vraag

Gelijke kansen = ongelijk behandelen
Schoolbinding (Neyts, 2019, p. 33) komt tot stand door:
          hechting                               zoek contact met de leerling in de pauze
          betrokkenheid                   werk met de ouders samen
          inzet                                       laat de leerling veilig samenwerken
          geloof                                    wees blij met elk stukje huiswerk dat de leerling
                                                           doet en bekrachtig dit. Kijk het (huis)werk actief 
                                                            na

Slide 20 - Tekstslide

Schoolbinding op deze school

Slide 21 - Woordweb

Re-integratie van de leerling

Slide 22 - Tekstslide

Meten = weten
1. Breng de afwezigheid van de leerling goed in kaart (geoorloofd en ongeoorloofd).

2. Analyseer de afwezigheid en kijk naar de patronen

3. Ga in gesprek met betrokkenen

4. Bedenk samen een plan

5. Betrek steunfiguren bij dit plan

Slide 23 - Tekstslide

Elke interactie is een interventie
- transparante communicatie omtrent taken en toetsen
- stel een plan van aanpak op waarin per situatie de mogelijkheden en                   moeilijkheden staan beschreven
- geef de leerling psycho-
   educatie. Er zijn anderen die 
   hetzelfde ervaren. 

Slide 24 - Tekstslide

Afstand = afwijzing
- voer een klassengesprek om de afstand tussen klas en school te verkleinen
- wissel van klas indien nodig 
- creëer een vluchtheuvel waar de leerling áltijd naar toe kan
- zet zowel docenten als leerlingen in als hulpbronnen
- ga op huisbezoek
- vraag wat de leerling is overkomen en NIET 
    "wat is er mis met jou?"

Slide 25 - Tekstslide

Casus: Na een analyse door de mentor van een leerling uit de tweede klas komt naar voren dat zij bijna elke maandag afwezig is. Moeder meldt haar ziek, vaak heeft de leerling buikpijn en hoofdpijn. Het valt op dat de leerling ook steeds vaker op andere dagen afwezig is, voornamelijk op de dagen wanneer er praktijkvakken zijn. Wat doe je?

Slide 26 - Open vraag

Slide 27 - Video

Benoem gedrag van de "vervelende" leerling

Slide 28 - Woordweb

Slide 29 - Tekstslide

Welke gedachten en emoties roept deze casus bij je op?

Slide 30 - Woordweb

Trauma
sensitief
onderwijs

Slide 31 - Tekstslide

Achtergrondinformatie
- 2/3 van de jongeren tot 18 jaar heeft minimaal één ingrijpende gebeurtenis     meegemaakt
- Kans op trauma is groter bij 
               interpersoonlijke gewelddadige gebeurtenissen
               fysiek letsel of levensbedreiging
               verlies van gehechtheid 
               verraad door hechtingsfiguur 
               ontbreken van sociale steun
               jongere leeftijd

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Video

Kinderen die mishandeld of misbruikt worden,
stoppen niet met
houden van hun 
verzorgers. Ze 
stoppen met 
houden van 
zichzelf. 

Slide 34 - Tekstslide

Lastig gedrag? Onbegrepen gedrag!
verschillende stressreacties mogelijk

Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Video

Bespreek in een groepje een situatie waarin jij het gedrag van de leerling niet begreep

Slide 37 - Tekstslide

Je hoeft geen ander mens te worden om dingen eens anders aan te pakken

Slide 38 - Tekstslide

Zelfregulatie is een betere voorspeller van de schoolontwikkeling dan IQ
Bij vroegkinderlijk trauma kan
een deel van de hersenen zich 
minder ontwikkelen. Er kan 
een ontwikkelingsachterstand
optreden in de executieve 
functies. 

Slide 39 - Tekstslide

Slide 40 - Tekstslide

Hoe zou je een leerling kunnen helpen met de emotieregulatie?

Slide 41 - Open vraag

Planning en prioritering
Metacognitie
Werkgeheugen
Expliciet aangeven wat er in de agenda moet staan.
Gesloten vragen stellen om de reflectievaardigheden te bevorderen.
Samen een samenvatting maken, omdat informatie terughalen lastig is.

Slide 42 - Sleepvraag

Traumasensitief onderwijs gaat in eerste plaats over jezelf
- trauma leidt vaak tot problemen met leren en gedrag
- kinderen nemen hun trauma mee naar school
- gedrag van getraumatiseerde kinderen leidt vaak tot verwarring, wanhoop       en onmacht bij leerkrachten
- kennis over trauma verkleint dit risico
- voor herstel van trauma is heel veel herhaling van nieuwe positieve                     ervaringen nodig, vooral in interactie met volwassenen

Slide 43 - Tekstslide

De sleutel tot het verminderen
van schaamte is het opdoen
van nieuwe, positieve
ervaringen in de relatie met
voorspelbare, betrokken
volwassen.

Slide 44 - Tekstslide

Wat neem je mee uit deze bijeenkomst?

Slide 45 - Woordweb

Samenvatting

woorden doen ertoe
connect before correct
gelijke kansen = ongelijke behandeling
meten = weten
elke interactie is een interventie
afstand = afwijzing
mishandeling = stoppen met houden van jezelf
lastig gedrag? onbegrepen gedrag!
geen ander mens, wel andere aanpak
wil niet? kan niet!



Slide 46 - Tekstslide

Wil je meer weten?

 - Schoolweigering, als schoollopen niet meer lukt van Nele van Driessche
- Schooluitval tegengaan van Sarah Neyts
 - De achterkant van het onderwijs van Marjan Velsink
- Samen schooluitval voorkomen van Elke Cole
- Ontwrichte kinderen in het onderwijs van Willem de Jong
- De traumasensitieve school van Anton Horeweg
- Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen van Leony Coppens. 
   Training is ook mogelijk


Slide 47 - Tekstslide

Bijeenkomst
Schoolweigering en moeizaam
schoollopen

Slide 48 - Tekstslide

Definitie moeizaam 
schoollopen
- onrust bij vooruitzicht om naar school te gaan / op school te zijn. --> angstreacties,         psychosomatische klachten, woede-uitbarstingen en/of negatieve / gelaten stemming

- ouders zijn over het algemeen op de hoogte van de schoolweigering

- er is (onderliggend) de wil om naar school te gaan

- geen sprake van (ernstig) antisociaal gedrag, afgezien van de schoolweigering

- er is (in het begin) geen sluitende verklaring of aanleiding voorhanden 

Slide 49 - Tekstslide

15 middelbare scholen in totaal (N=15)
aantal middelbare scholen
aantal middelbare scholen
schoolverzuim in afgelopen 3 jaar
percentage schoolverzuimers in afgelopen 3 jaar op totaal aantal leerlingen van die school

Slide 50 - Tekstslide

15 middelbare scholen in totaal (N=15)
aantal middelbare scholen
aantal middelbare scholen
percentage schoolverzuimers in afgelopen 3 jaar op totaal aantal leerlingen van die school
percentage verzuimleerlingen dat voltijd terugkeert naar die school

Slide 51 - Tekstslide

Slide 52 - Tekstslide


gespecialiseerd voortgezet onderwijs
maatwerktrajecten leerlingen die zijn uitgevallen
vaak behandeling bij GGZ
VSO De Kei

Slide 53 - Tekstslide

Slide 54 - Tekstslide

aantal leerlingen
aantal leerlingen
startniveau van leerlingen op middelbare school voor De Kei
niveau van leerlingen op De Kei

Slide 55 - Tekstslide

Korte uitleg over moeizaam schoollopen

Slide 56 - Tekstslide

Oorzaken
van moeizaam schoollopen
- schoolweigering kan zowel plots als gradueel plaatsvinden

- er zijn uitlokkende factoren die het proces in gang zetten of versnellen
                  separatie, grenzen en veiligheid

- Johnson (1941) noemt dit fenomeen "schoolfobie" en beschrijft het als een emotionele                     stoornis, gepaard met angst

Slide 57 - Tekstslide

Impact schoolverzuim
- gedragsveranderingen

- emotionele onrust

- cognitieve ontwikkeling

- somatische klachten

Slide 58 - Tekstslide

Omgang met deze leerlingen 

Slide 59 - Tekstslide

Connect before correct
Schoolbinding komt in 3 fasen tot stand (Nys, 2019, p. 29)
1. pre-arrival                     Leerling heeft een beeld van de school
2. encounter                    De leerling is op school en ontdekt verschil met                                                                werkelijkheid
3. metamorphosis        Leerling past zich aan binnen de school

Slide 60 - Tekstslide

Lastig gedrag? Onbegrepen gedrag!
verschillende stressreacties mogelijk

Slide 61 - Tekstslide

Zelfregulatie is een betere voorspeller van de schoolontwikkeling dan IQ
Bij vroegkinderlijk trauma kan
een deel van de hersenen zich 
minder ontwikkelen. Er kan 
een ontwikkelingsachterstand
optreden in de executieve 
functies. 

Slide 62 - Tekstslide

Slide 63 - Tekstslide

Samenvatting

woorden doen ertoe
connect before correct
gelijke kansen = ongelijke behandeling
meten = weten
elke interactie is een interventie
afstand = afwijzing
mishandeling = stoppen met houden van jezelf
lastig gedrag? onbegrepen gedrag!
geen ander mens, wel andere aanpak
wil niet? kan niet!



Slide 64 - Tekstslide