Tijdvak 7: Les 1 introductie

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

Pruiken en Revoluties

Tijdbalk

Tijd van pruiken en revoluties 1700 - 1800

LES 1

De Gouden Eeuw is voorbij.

De republiek is niet meer zo rijk en machtig als in de Gouden Eeuw. Er komen meer grote havens in Duitsland en Engeland. Ze hoeven dus niet meer naar Amsterdam om spullen te verkopen.

Veel mensen in havens en pakhuizen verliezen hun baan.

Waarom noemen wij de 18e eeuw ook wel de zilveren eeuw?

1. De marine van de Republiek verovert de zilvervloot.
2. De mensen betalen alleen met zilveren munten.
3. De Republiek is in de 18e eeuw minder rijk en machtig.

17e eeuw

18e eeuw

Gouden Eeuw

De republiek is machtig

Amsterdam is de grootste haven

Kooplieden gaan naar Londen en Hamburg

Zilveren Eeuw

De republiek is niet mee zo machtig

Veel mensen verliezen hun baan

Engeland en Frankrijk kopen geen wol meer.

Zet in de goede volgorde! Wat doen Wolkammers?

Wolkammers kopen ruwe wol van schapenboeren

Met speciale kammen halen ze de wol uit de war

Er worden draden gemaakt.

Wevers maken daarvan dekens en jassen

Europa bestond uit een standenmaatschappij

in de middeleeuwen

Wie zie je?

Wat is de boodschap van de maker?

Zware levensomstandigheden voor de derde stand. Zij moesten hard werken en betaalden belasting voor de eerste en de tweede stand!

De adel leefde in de mooiste huizen en hadden genoeg geld voor mooie kleding, pruiken en de duurste spullen. 

De adel laat duidelijk zien dat ze niet werken en zij droegen een pruik!

Dit is trouwens Lodewijk de 16e! Hij zegt dat hij zijn macht van God heeft gekregen.

Wat vinden geleerden van Koning Lodewijk de XVI ?

1. Zij geloven niet dat hij zijn macht van God heeft gekregen.
2. Zij vinden het goed dat het volk hem steunt.
3. Zij vinden dat hij goed zorgt voor zijn volk.

Wie was Eise Eisinga?

Eise werd geboren in 1744 in Dronrijp. 

Wie was Eise Eisinga?

De vader van Eise had een beroep dat nu niet meer bestaat. Je ziet het hiernaast. Wat denk je dat hij deed?

Tip

Wie was Eise Eisinga?

De vader van Eise was wolkammer. Als je vader wolkammer was kon je tot je 12e naar school. Daarna moest je het vak van je vader leren. Zo ging dat ook bij Eise. 

Een wolkammer kreeg de wol van de schapen binnen en waste, kamde en verfde de wol. Daarna konden mensen het spinnen en de draden gebruiken om er kleding van te maken. Op de afbeelding zie je twee mannen aan het wolkammen.

Wie was Eise Eisinga?

Maar Eise was heel slim en zijn ouders wisten dat. Dus mocht hij één keer per week naar Franeker lopen om daar les te krijgen in wiskunde en sterrenkunde. 

Vraag

Hoe lang zou het ongeveer duren om van Dronrijp naar Franeker te lopen?

Antwoord

Bijna anderhalf uur!

Wie was Eise Eisinga?

Omdat de vader van Eise 'maar' wolkammer is, kan Eise niet studeren aan de universiteit.  

Wolkammers kamden niet alleen wol, maar verfden dit ook. Hier zie je een brief van Eise waarin hij wol in verschillende kleuren meestuurt, in de hoop deze te verkopen.

In 1786 trouwt Eise en samen met zijn vrouw Pietje verhuist hij naar Franeker, waar hij zijn eigen wolkammerij begint.

Het planetarium

Eise kan dan wel geen sterrenkunde studeren, toch is hij er in zijn vrije tijd veel mee bezig.

In 1774 bedenkt Eise dat hij een planetarium gaat bouwen. Gewoon in zijn eigen woonkamer.

Wat is een planetarium?

1. Een nagebouwd model van de aarde
2. Een nagebouwd model van de zon en de planeten.
3. Een soort klok waarop je de stand van de maan kunt zien.
4. Een soort kalender waarop je kunt zien welke dag het is.

geleerden

Zij willen dat de mensen hun kennis verbeteren, over het heelal, de aarde en de geschiedenis.

Zij schrijven een encyclopedie (28 dikke delen)

De toets

Je mag het boek gebruiken.

Lees de vraag.

Lees de teksten goed.

Onderstreep  de antwoorden in de tekst.

Schrijf dan het antwoord op.