Religieus sanctioneren

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ethiek 

Les 2:

Je weet wat cultuur relativisme en universalisme is.

Je begrijpt hoe religies hun ideeën gebruiken als grondslag van hun ethiek

Par 2. Bezit onze moraal universele geldigheid?

Verschillende opvattingen over waarde menselijk leven: stel je komt tot conclusie over verhouding man en vrouw: voor wie geldt dit dan? 

1. Cultureel relativisme: waarden en normen zijn cultuurgebonden en bezitten geldigheid voor een bepaalde plaats en tijd: geen universele normen. Dus tolerantie voor opvattingen dan die van ons. bv vrouwenbesnijdenis.

2. Universalisme: er bestaat een universeel idee van wat goed en juist is. Dus universele waarden en normen. 

 Moraal & Levensbeschouwing

Religieuze sanctionering en de invloed ervan op de wereld

Hoe komt het dat in een samenleving verschillende moraalsystemen ontstaan?

1. Mensen hebben allemaal een eigen mening
2. Nieuwe systemen komen op, terwijl oude blijven voortbestaan
3. Waarden en normen veranderen altijd
4. Iedereen moet zich aan de grondwet houden, maar niet iedereen wil dit

'Religieuze levensbeschouwingen hebben nog weleens de neiging bestaande, traditionele moraalsystemen religieus te sanctioneren. Met religieus sanctioneren wordt bedoeld dat van een moraalsysteem dat in de loop van de geschiedenis is gegroeid, wordt gezegd dat het door God zelf is gewild; die goddelijke wil leest men dan in een belangrijk boek.'

Besef

De afbeelding die je tot nu toe in deze LessonUp ziet staan is van een kerkdienst.

Dit is een zogenoemde megachurch (megakerk). De grootste megachurch staat in Nigeria is 3 bij 3 km! (ja, je leest het goed)

De meeste megachurches ontvangen tussen de 5000 en 150.000 mensen per dienst en houden meerdere diensten per zondag.

De volgende pagina linkt naar een artikel uit de Volkskrant over de grootse megachurch. Je hoeft het niet helemaal te lezen. Scroll er doorheen, bekijk de afbeeldingen en lees de kopjes.

Andere voorbeelden

Dalai Lama

De Paus

Imam

Het filmpje op de volgende pagina laat zien dat deze aantallen in mensen ook in Nederland bereikt worden. En het aantal blijft groeien.

Even wat denkstappen

Levensvragen zijn grote vragen waar geen vast antwoord op is.

Religies geven antwoorden op deze levensvragen.

De volgers van een religie geloven in die specifieke antwoorden.

De antwoorden van de religie worden de waarheid.

Vertegenwoordigers (personen en boeken) van de religie geven dus de waarheid.

Definitie

Religieus sanctioneren is het goedpraten of adviseren van gedrag (waarden, normen, moraal) aan de hand van de religie (en dus dé waarheid).

De mensen die de religie verkondigen hebben hierdoor ontzettend veel macht.

Voorbeeld

Voorbeeld

Een Fatwa is een uitspraak gedaan door islamitische rechtsgeleerden. Dit zijn mannen die het islamitische recht heel goed kennen. Wanneer een Fatwa wordt uitgesproken, dan is dit rechtsgeldig binnen de islam. Niet binnen de seculiere wetten.

Ondanks dat Fatwa's niet rechtsgeldig zijn volgens de meeste grondwetten, worden ze door orthodox gelovigen wél nageleefd.

Voorbeelden

Voorbeeld

Een Fatwa is een uitspraak gedaan door islamitische rechtsgeleerden. Dit zijn mannen die het islamitische recht heel goed kennen. Wanneer een Fatwa wordt uitgesproken, dan is dit rechtsgeldig binnen de islam. Niet binnen de seculiere wetten.

Ondanks dat Fatwa's niet rechtsgeldig zijn volgens de meeste grondwetten, worden ze door orthodox gelovigen wél nageleefd.

Salman Rushdie heeft in de jaren 80 van de 20e eeuw een boek geschreven. Waarin de hoofdpersoon de hel bezoekt. In de hel ontmoet hij Mohammed, de profeet van de islam.

Rushdie heeft altijd duidelijk gemaakt dat het boek fictie was. Ondanks het fictieve karakter van het boek is er een Fatwa uitgesproken over Rushdie.

Rushdie heeft nog steeds 24 uur per dag bewaking.

Voorbeeld

Zowel de Paus als andere geestelijken binnen het katholieke geloof spreken zich uit tegen geboortebeperking (pil, condoom, etc.)

In Afrika zijn heel veel mensen katholiek en luisteren naar de sactioneringen van de Paus

De religieuze sanctionering van de Paus (in dit geval afkeuring) rondom condoomgebruik, is direct te linken aan de hoge mate waarin AIDS zich verspreid in Afrika.

00:27

Luister goed

Welke voorbeelden van positieve én negatieve religieuze sanctionering hoor je?

Aan het einde van het filmpje komen hier open vragen over.

03:06

Er zijn al een paar positieve punten genoemd.

Let nu extra goed op! De religieuze sanctionering schemert subtiel door de antwoorden.

04:16

De heren geven aan dat zij leven en denken zoals de Bijbel hen voorschrijft (en sanctioneert vanuit de religie) en dat zij dit ook doorgeven aan hun volgers.

Ze voegen hier alleen wel iets aan toe dat redelijk nieuw is voor een religieuze groep. Heb jij gevonden wat dit is?

Welke voorbeelden van negatieve religieuze sanctionering heb je gehoord:

Welke voorbeelden van positieve religieuze sanctionering heb je gehoord:

Conclusie

Denken dat religie geen invloed (meer) heeft op de wereld is achterhaald. Religies hadden en hebben ontzettend veel invloed op hoe mensen zich gedragen en hoe ze omgaan met anderen. Deze invloed kan zowel positief als negatief zijn.

Maar...

Had je moeite met het beantwoorden van de laatste twee vragen?

Dat zou eigenlijk wel moeten! Want wie bepaalt wat positief is en wat negatief? Ook dit is onderdeel van ethiek en dus onderhevig aan eigen meningen. Jouw antwoorden zeggen dus vooral wat over jouw ethiek en denkwijzen.