Wie beslist wat?

WIE BESLIST WAT?
 in Nederland, in de provincie, in de gemeente en in Europa



LEERDOEL
wie beslist wat in de politiek 




1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
BurgerschapMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 37 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

WIE BESLIST WAT?
 in Nederland, in de provincie, in de gemeente en in Europa



LEERDOEL
wie beslist wat in de politiek 




Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Video

Hoe noem je een land waarin mensen op andere mensen stemmen die hen vertegenwoordigen?
A
Dictatuur
B
Parlementaire democratie
C
Vertegenwoordigersland

Slide 3 - Quizvraag

DEMOCRATIE
Democratie betekent letterlijk ‘het volk heeft de macht’. In de meeste democratische landen beslissen niet alle mensen overal over mee, maar kiezen we mensen die ons vertegenwoordigen. Dit lijkt op de scholiereninspraak zoals op veel middelbare scholen. Daarbij komt een groepje leerlingen op voor de belangen van alle leerlingen

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Link

Voor welke vier organen kiezen wij in Nederland vertegenwoordigers?
A
Tweede Kamer, Europees Parlement, Provinciale Staten en gemeenteraad
B
Tweede Kamer, Koning, ministers en gemeenteraad
C
Europees Parlement, Eerste Kamer, staatssecretarissen, Derde Kamer

Slide 6 - Quizvraag

STEMRECHT
Alle Nederlanders van achttien jaar en ouder hebben stemrecht. De leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten en Tweede Kamer kiezen we om de vier jaar en de leden van het Europees Parlement om de vijf jaar. 
Daarnaast hebben we in
Nederland ook nog verkiezingen voor de waterschappen.

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Wie is de baas in een gemeente?
A
De burgemeester
B
De gemeenteraad
C
Het college van Burgemeester en Wethouders

Slide 9 - Quizvraag

GEMEENTE
De gemeenteraad beslist of voorstellen wel of niet doorgaan en is daardoor uiteindelijk de baas. Dit is ook niet zo gek, want in de gemeenteraad zitten de mensen die door de inwoners van de gemeente zelf gekozen zijn, terwijl de burgemeester en
wethouders worden benoemd.  

Slide 10 - Tekstslide

GEMEENTE
Ook op provinciaal, nationaal en Europees niveau hebben de gekozen organen de meeste macht. Het werk van leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer en Europees Parlement is op dat punt vergelijkbaar met elkaar.

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Wie beslist in welke meren en rivieren je mag zwemmen?
A
Gemeenteraad
B
Badmeesters
C
Provinciale Staten

Slide 13 - Quizvraag

PROVINCIE
De provincie heeft als taak te zorgen voor schoon zwemwater, zodat mensen
die willen gaan zwemmen niet ziek worden van het water. Dit is het niet het enige wat de provincie doet. De belangrijkste taak van de provincie is de inrichting van de ruimte. Mag een dorp uitbreiden? Wat is een geschikte plek voor een bedrijventerrein? 

Slide 14 - Tekstslide

PROVINCIE
Ook zorgt de provincie voor een goede bereikbaarheid van dorpen en steden, denk bijvoorbeeld aan het streekbusvervoer. Deze onderwerpen gaan vaak over gemeentegrenzen heen en worden daarom niet door de gemeenteraad besloten.

Slide 15 - Tekstslide

De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten.
Hoe noemen we deze vorm van verkiezingen?
A
Sneeuwbalverkiezingen
B
Getrapte verkiezingen
C
Ladderverkiezingen

Slide 16 - Quizvraag

GETRAPTE VERKIEZINGEN
Getrapte verkiezingen zijn indirecte verkiezingen. Indirect betekent dat er een tussenstap is. Wij kiezen de leden van de Provinciale Staten en zij kiezen dan weer de leden van de Eerste Kamer.  

Slide 17 - Tekstslide

EERSTE KAMER
De Eerste Kamer controleert (net als de Tweede Kamer) of wetsvoorstellen goed en uitvoerbaar zijn. Wanneer de Tweede Kamer met eencwetsvoorstel heeft ingestemd, gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer. Pas als de Eerste Kamer het ook goedkeurt, kan het een wet worden. 

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Wie beslist welke vakken op middelbare scholen gegeven moeten worden?
A
Schooldirectie
B
Gemeenteraad
C
Tweede Kamer

Slide 20 - Quizvraag

TWEEDE KAMER 
De Tweede Kamer stelt een aantal vakken verplicht, zoals Nederlands en Engels. Ook stelt de Tweede Kamer eisen aan wat leerlingen minimaal moeten hebben geleerd wanneer ze klaar zijn met het vmbo, de havo of een ander opleidingsniveau.
De school mag wel zelf bepalen of ze extra vakken aanbieden, zoals Fries en Godsdienst.

Slide 21 - Tekstslide

Welke van de antwoorden klopt over het verschil tussen een Kamerlid en een minister?
A
Een lid van de Tweede Kamer is gekozen door burgers; een minister niet
B
De leden van de Tweede Kamer horen bij de wetgevende macht; ministers bij de uitvoerende macht
C
Zowel antwoord A als antwoord B klopt

Slide 22 - Quizvraag

KAMERLID EN MINISTER
Net als de vraag bij de gemeenteraad, neemt ook hier het gekozen orgaan weer de beslissingen. In dit geval is dat de Tweede Kamer. De partijen die de regering gaan vormen, zoeken zelf naar geschikte ministers en deze worden vervolgens benoemd. 

Slide 23 - Tekstslide

Wat gebeurt er als een minister een voorstel heeft voor een nieuwe wet, maar de meerderheid
van de Tweede Kamer wil die wet niet?

A
De wet komt er toch, want de minister is belangrijker dan de Tweede Kamer
B
De wet komt er niet, want een meerderheid van de Tweede Kamer moet ermee instemmen
C
De wet komt er niet, want zowel de minister als de leden van de Tweede Kamer moeten de wet goed vinden

Slide 24 - Quizvraag

WETSVOORSTELLEN
 Ministers maken veel wetsvoorstellen, maar deze gaan alleen door als een meerderheid van de Tweede Kamer voor de wet is. In de plenaire (= voltallige) vergadering (die wordt gehouden in de plenaire zaal) stemmen ze hierover. 
Antwoord C klopt niet, want Kamerleden kunnen ook zelf een wetsvoorstel indienen. Staat hier een meerderheid achter, dan moet de minister deze wet uitvoeren. Dus ook wanneer de minister eigenlijk niet zo blij is met de wet.

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Slide 27 - Video

Wie beslist welke ingrediënten in een breezer moeten of mogen zitten?
A
Tweede Kamer
B
Fabrikant
C
Europese Unie

Slide 28 - Quizvraag

EUROPESE UNIE
Binnen de Europese Unie maken landen afspraken met elkaar over ingrediënten die in producten zitten. Zij hebben bijvoorbeeld ook de standaardlijst met E-nummers opgesteld. Dit is handig voor iedereen in de Europese Unie, kopers en verkopers. Je weet zo altijd wat je koopt. Zonder deze regels kunnen fabrikanten bijvoorbeeld een drankje ook een breezer noemen wanneer er geen alcohol in zit of juist een hoger alcoholpromillage. Je denkt een breezer te kopen waar je van weet hoe die smaakt,
maar het blijkt dan iets anders te zijn.

Slide 29 - Tekstslide

Wie beslist of een bus van Heerlen naar Sittard rijdt?
A
De gemeenteraden van Heerlen en Sittard overleggen dit samen
B
Europees Parlement
C
Provinciale Staten van Limburg

Slide 30 - Quizvraag

PROVINCIALE STATEN
Omdat deze bus door meer dan 
één gemeente rijdt, 
beslist de provincie erover. 

Slide 31 - Tekstslide

Wie beslist of het dragen van autogordels verplicht moet worden?
A
Tweede Kamer
B
Europese Unie
C
Gemeenteraad

Slide 32 - Quizvraag

EUROPESE UNIE
Om verschillen tussen EU-landen te voorkomen, beslist de Europese Unie dit.
Anders zou je bij de grens ineens andere regels hebben en dat willen we zo min mogelijk. Wat nu bijvoorbeeld al lastig is, is dat je in Duitsland ’s winters wel verplicht met winterbanden onder je auto moet rijden en in Nederland niet. Dat moet je als Nederlander maar net weten als je met de auto door Duitsland wil rijden. Dezelfde regel in alle landen is makkelijker en daarbij is het in alle landen wel zo veilig om een autogordel te dragen. 

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Video

Wie beslist er of het Nederlandse leger deelneemt aan een vredesmissie in een ander land?
A
Europese Unie
B
Tweede Kamer
C
Gemeenteraad

Slide 35 - Quizvraag

TWEEDE KAMER
Beslissingen over defensie (het leger) worden op landelijk niveau genomen en niet door de Europese Unie of maar een deel van een land. Het gaat immers om het nationale leger. Daarom beslist de Tweede Kamer hierover namens het hele
Nederlandse volk.

Slide 36 - Tekstslide

THE END

Slide 37 - Tekstslide