Wie beslist wat?

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

WIE BESLIST WAT?

 in Nederland, in de provincie, in de gemeente en in Europa

LEERDOEL

wie beslist wat in de politiek 

Hoe noem je een land waarin mensen op andere mensen stemmen die hen vertegenwoordigen?

1. Dictatuur
2. Parlementaire democratie
3. Vertegenwoordigersland

DEMOCRATIE

Democratie betekent letterlijk ‘het volk heeft de macht’. In de meeste democratische landen beslissen niet alle mensen overal over mee, maar kiezen we mensen die ons vertegenwoordigen. Dit lijkt op de scholiereninspraak zoals op veel middelbare scholen. Daarbij komt een groepje leerlingen op voor de belangen van alle leerlingen

home.stemwijzer.nl

Voor welke vier organen kiezen wij in Nederland vertegenwoordigers?

1. Tweede Kamer, Europees Parlement, Provinciale Staten en gemeenteraad
2. Tweede Kamer, Koning, ministers en gemeenteraad
3. Europees Parlement, Eerste Kamer, staatssecretarissen, Derde Kamer

STEMRECHT

Alle Nederlanders van achttien jaar en ouder hebben stemrecht. De leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten en Tweede Kamer kiezen we om de vier jaar en de leden van het Europees Parlement om de vijf jaar. 

Daarnaast hebben we in

Nederland ook nog verkiezingen voor de waterschappen.

Wie is de baas in een gemeente?

1. De burgemeester
2. De gemeenteraad
3. Het college van Burgemeester en Wethouders

GEMEENTE

De gemeenteraad beslist of voorstellen wel of niet doorgaan en is daardoor uiteindelijk de baas. Dit is ook niet zo gek, want in de gemeenteraad zitten de mensen die door de inwoners van de gemeente zelf gekozen zijn, terwijl de burgemeester en

wethouders worden benoemd.  

GEMEENTE

Ook op provinciaal, nationaal en Europees niveau hebben de gekozen organen de meeste macht. Het werk van leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer en Europees Parlement is op dat punt vergelijkbaar met elkaar.

Wie beslist in welke meren en rivieren je mag zwemmen?

1. Gemeenteraad
2. Badmeesters
3. Provinciale Staten

PROVINCIE

De provincie heeft als taak te zorgen voor schoon zwemwater, zodat mensen
die willen gaan zwemmen niet ziek worden van het water. Dit is het niet het enige wat de provincie doet. De belangrijkste taak van de provincie is de inrichting van de ruimte. Mag een dorp uitbreiden? Wat is een geschikte plek voor een bedrijventerrein? 

PROVINCIE

Ook zorgt de provincie voor een goede bereikbaarheid van dorpen en steden, denk bijvoorbeeld aan het streekbusvervoer. Deze onderwerpen gaan vaak over gemeentegrenzen heen en worden daarom niet door de gemeenteraad besloten.

De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten.
Hoe noemen we deze vorm van verkiezingen?

1. Sneeuwbalverkiezingen
2. Getrapte verkiezingen
3. Ladderverkiezingen

GETRAPTE VERKIEZINGEN

Getrapte verkiezingen zijn indirecte verkiezingen. Indirect betekent dat er een tussenstap is. Wij kiezen de leden van de Provinciale Staten en zij kiezen dan weer de leden van de Eerste Kamer.  

EERSTE KAMER

De Eerste Kamer controleert (net als de Tweede Kamer) of wetsvoorstellen goed en uitvoerbaar zijn. Wanneer de Tweede Kamer met eencwetsvoorstel heeft ingestemd, gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer. Pas als de Eerste Kamer het ook goedkeurt, kan het een wet worden. 

Wie beslist welke vakken op middelbare scholen gegeven moeten worden?

1. Schooldirectie
2. Gemeenteraad
3. Tweede Kamer

TWEEDE KAMER 

De Tweede Kamer stelt een aantal vakken verplicht, zoals Nederlands en Engels. Ook stelt de Tweede Kamer eisen aan wat leerlingen minimaal moeten hebben geleerd wanneer ze klaar zijn met het vmbo, de havo of een ander opleidingsniveau.

De school mag wel zelf bepalen of ze extra vakken aanbieden, zoals Fries en Godsdienst.

Welke van de antwoorden klopt over het verschil tussen een Kamerlid en een minister?

1. Een lid van de Tweede Kamer is gekozen door burgers; een minister niet
2. De leden van de Tweede Kamer horen bij de wetgevende macht; ministers bij de uitvoerende macht
3. Zowel antwoord A als antwoord B klopt

KAMERLID EN MINISTER

Net als de vraag bij de gemeenteraad, neemt ook hier het gekozen orgaan weer de beslissingen. In dit geval is dat de Tweede Kamer. De partijen die de regering gaan vormen, zoeken zelf naar geschikte ministers en deze worden vervolgens benoemd. 

Wat gebeurt er als een minister een voorstel heeft voor een nieuwe wet, maar de meerderheid
van de Tweede Kamer wil die wet niet?

1. De wet komt er toch, want de minister is belangrijker dan de Tweede Kamer
2. De wet komt er niet, want een meerderheid van de Tweede Kamer moet ermee instemmen
3. De wet komt er niet, want zowel de minister als de leden van de Tweede Kamer moeten de wet goed vinden

WETSVOORSTELLEN

 Ministers maken veel wetsvoorstellen, maar deze gaan alleen door als een meerderheid van de Tweede Kamer voor de wet is. In de plenaire (= voltallige) vergadering (die wordt gehouden in de plenaire zaal) stemmen ze hierover. 

Antwoord C klopt niet, want Kamerleden kunnen ook zelf een wetsvoorstel indienen. Staat hier een meerderheid achter, dan moet de minister deze wet uitvoeren. Dus ook wanneer de minister eigenlijk niet zo blij is met de wet.

Wie beslist welke ingrediënten in een breezer moeten of mogen zitten?

1. Tweede Kamer
2. Fabrikant
3. Europese Unie

EUROPESE UNIE

Binnen de Europese Unie maken landen afspraken met elkaar over ingrediënten die in producten zitten. Zij hebben bijvoorbeeld ook de standaardlijst met E-nummers opgesteld. Dit is handig voor iedereen in de Europese Unie, kopers en verkopers. Je weet zo altijd wat je koopt. Zonder deze regels kunnen fabrikanten bijvoorbeeld een drankje ook een breezer noemen wanneer er geen alcohol in zit of juist een hoger alcoholpromillage. Je denkt een breezer te kopen waar je van weet hoe die smaakt,

maar het blijkt dan iets anders te zijn.

Wie beslist of een bus van Heerlen naar Sittard rijdt?

1. De gemeenteraden van Heerlen en Sittard overleggen dit samen
2. Europees Parlement
3. Provinciale Staten van Limburg

PROVINCIALE STATEN

Omdat deze bus door meer dan 

één gemeente rijdt, 

beslist de provincie erover. 

Wie beslist of het dragen van autogordels verplicht moet worden?

1. Tweede Kamer
2. Europese Unie
3. Gemeenteraad

EUROPESE UNIE

Om verschillen tussen EU-landen te voorkomen, beslist de Europese Unie dit.

Anders zou je bij de grens ineens andere regels hebben en dat willen we zo min mogelijk. Wat nu bijvoorbeeld al lastig is, is dat je in Duitsland ’s winters wel verplicht met winterbanden onder je auto moet rijden en in Nederland niet. Dat moet je als Nederlander maar net weten als je met de auto door Duitsland wil rijden. Dezelfde regel in alle landen is makkelijker en daarbij is het in alle landen wel zo veilig om een autogordel te dragen. 

Wie beslist er of het Nederlandse leger deelneemt aan een vredesmissie in een ander land?

1. Europese Unie
2. Tweede Kamer
3. Gemeenteraad

TWEEDE KAMER

Beslissingen over defensie (het leger) worden op landelijk niveau genomen en niet door de Europese Unie of maar een deel van een land. Het gaat immers om het nationale leger. Daarom beslist de Tweede Kamer hierover namens het hele

Nederlandse volk.

THE END