Het Griekse alfabet

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Het Griekse alfabet

In deze lessonup:

• Het Griekse alfabet
  
• De klinkers
  
• De tweeklanken
  
• De iota subscriptum
• De uitspraak
  
• De accenten
  
• De spiritus asper
  
• De spiritus lenis
  

Twee filmpjes om het makkelijker te maken:

- om de volgorde te onthouden

- om de letters te leren schrijven

bijzonder bij de letter sigma:

ς aan het eind van een woord (slot-sigma): χρας

σ op andere plekken in een woord: σπεκυλαας 

Voorbeeld: een echt Grieks woord met allebei: 

βάσις

Hoeveel letters heeft het Griekse alfabet? Geef het getal in cijfers.

alfa

beta

gamma

theta

epsilon

dzeta

delta

eta

δ

γ

β

ε

θ

η

α

ζ

mu

pi

iota

ksi

omikron

labda

nu

kappa

ν

ι

π

ο

ξ

κ

μ

λ

rho

omega

phi

chi

psi

sigma

upsilon

tau

υ

φ

ω

ψ

χ

τ

ρ

σ/ς

De Griekse ν lijkt op de Nederlandse v; toch is het een hele andere letter - hoe spreek je de ν uit?

1. f
2. u
3. n
4. oe

Bij de kleine letter ω hoort de hoofdletter

1. Ψ
2. Ω
3. Ο
4. Φ

De naam van de letter Χ is

1. phi
2. chi
3. psi
4. ksi

De dertiende letter van het alfabet is de

1. mu
2. nu
3. iota
4. theta

Accenten

Deze hoef je niet zelf op een woord te kunnen schrijven! 

Je moet ze wel kennen.

gravis `

acutus ´

circumflexus ῀

Ze staan niet op woorden in hoofdletters

gravis: 

acutus: 

circumflexus:

μετὰ

Ζεύς 

Γαῖα

Combineer het juiste accentteken met de juiste naam

circumflexus

acutus

gravis

῀

`

´

klinkers

korte klinkers: ε ο 

lange klinkers: η ω

kort of lang (afhankelijk van het woord): α ι υ

Tweeklanken met korte klinker

αι    ai

ει   ei

οι   oi

αυ   au

ευ   ui

ου   oe

Tweeklanken met lange klinker

Let op: de iota gaat onder de andere klinker hangen: 

iota subscriptum

ᾳ   aai 

ῃ   èèi 

ῳ   ooi

spiritus asper/lenis

h-klank (of juist niet)

begint het woord met (een) klinker(s) of de medeklinker ρ: 

een spiritus boven de letter!

spiritus lenis (zachte adem): ᾽ (komma) geen h-klank

spiritus asper (ruige adem): ῾ (omgekeerde komma) wel h-klank

bij tweeklanken: op de tweede klinker

helemaal in hoofdletters: geen spiritus

Voorbeelden gebruik spiritus

ἠχω (op de klinker)

Ἀπολλών (voor de hoofdletter)

ὑάκινθος (geen tweeklank, dus op de eerste klinker)

Ἑρμῆς

ῥυθμός

Ῥόδος

Εὐρώπη (tweeklank, dus op de tweede klinker)

ΕΥΡΩ (helemaal in hoofdletters, dus geen spiritus)

uitspraak medeklinker-combinaties

γγ   ng                ἄγγελος 

γκ   nk                ἄγκυρα 

γχ   nch/nkh   Ἀγχίσης

γξ   nks              λύγξ

Leestekens Nederlands

?

:

;

,

.

Leestekens Grieks

; 

· (= hoge punt)

· (= hoge punt)

,

.

spiritus en accent kunnen naast elkaar staan!

de iota subscriptum staat

1. onder korte klinkers
2. boven lange klinkers
3. achter korte klinkers
4. οnder lange klinkers

Een spiritus asper

1. geeft een h-klank voor de klinker
2. geeft een h-klank na de klinker
3. geeft juist geen h-klank
4. geeft een h-klank voor de medeklinker

γγ spreek je uit als

1. nk
2. ng
3. nch
4. nks

Deze klinker is altijd kort:

1. α
2. ω
3. ε
4. ι

Schrijf op hoe je dit woord uitspreekt:
ἅλμα

vraagteken

spiritus asper

spiritus lenis

dubbele punt

;

῾

᾽

· 

einde lessonup!