werkwoorden: het voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Werkwoorden: voltooid deelwoord

Doelen

• je weet het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden
• je weet wat een voltooid deelwoord is
• je kunt een voltooid deelwoord herkennen in een zin
• je kunt zelf een correct voltooid deelwoord schrijven 

Even herhalen

Hoe maak je de verleden tijd?

Verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden

Bij zwakke werkwoorden blijft de klank 

(de klinker) in de verleden tijd hetzelfde.

bakken - bakten

koken - kookten

stomen - stoomden

zwakke werkwoorden

Zo schrijf je de persoonsvorm van zwakke werkwoorden in de verleden tijd:

enkelvoud: stam + -te of stam + -de 

(speelde, pakte)

meervoud: stam + -ten of stam + den 

(groeiden, werkten)

sterke werkwoorden

Veranderen in de verleden tijd van klank en je schrijft ze zo eenvoudig mogelijk:

Enkelvoud: wijzen - wijst (tt) wees (vt)

                       

Meervoud: lopen - lopen (tt) liepen (vt)

Verleden tijd van 'geloven'

ik geloofde                             want: ik geloof = de stam + de

jij geloofde                             stam van het ww = gelov- de v komt

hij geloofde                            niet voor in 't ex-fokschaap

wij geloofden

jullie geloofden

zij geloofden 

Verleden tijd van 'melden'

ik meldde                                 want ik meld = de stam + de

jij meldde

hij meldde

wij meldden

jullie meldden

zij meldden

Verleden tijd: welke vorm is goed?

barsten - het raam .... door de warmte

1. barste
2. barstte

Voltooid deelwoord: welke vorm is goed?
barsten - het .... raam

1. gebarsten
2. gebarstten

Verleden tijd: welke vorm is goed?
bedriegen - zij .... haar vriend

1. bedriegde
2. bedroog

Voltooid deelwoord: welke vorm is goed?
Bedriegen - het ... vriendje

1. bedriegde
2. bedroogde
3. gebedrogen
4. bedrogen

Het voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord - stappen

1. Haal -en van het werkwoord af
2. Zet er ge- ver- of be- ont- ver- her voor
3. Kijk naar de laatste letter =>  'T EX-FOKSCHAAP | SEXYFOKSCHAAP | EXKOFSCHIPTAXI | ETC> 

Voltooid deelwoord

Bieden - geboden

Vaccineren - gevaccineerd

Dotteren - gedotterd

Fluiten - gefloten

Verbinden - verbonden

Beademen - beademd

Douchen - gedoucht

Raymond heeft zijn been geschaaf...

1. geschaaft
2. geschaafd
3. geschaafdt

Hij werd luid toegejuich..

1. toegejuicht
2. toegejuichd
3. toegejuichdt

Hij is heel beroerd
(camoufleren)

1. gecamoufleerd
2. gecamoufleert

Gelukkig was je goed verzeker….
(verzekeren)

1. verzekert
2. verzekerdt
3. verzekerd
4. geverzekerd

Wat is goed:
Hij heeft mij een nieuwe jas ( beloven)

1. gebeloofd
2. belooft
3. beloofd
4. geloofd

Ik heb gisteren in de tuin (werken)..

1. gewerken
2. gewerkt
3. gewerkd
4. werkte

Hij heeft mij een spannend verhaal... (vertellen)

1. vertelt
2. verteld
3. gevertelt
4. geverteld

Ik heb heel lang (geloven) dat kabouters bestaan.

1. geloofd
2. gelooft
3. geloven
4. geloofde

Hoe herken je een voltooid deelwoord in de zin? 

1. Er staan ALTIJD twee werkwoorden in een zin. 

 

Het hulpwerkwoord is altijd: zijn, hebben of worden.

2. Begint vaak met ge, be, ont, ver, her

Ik HEB GEwerkt 

Ik BEN te laat GEkomen

Hij WERD netjes ONTvangen 

Een voltooid deelwoord kun je ook gebruiken als een bijvoeglijk naamwoord. 

1. Gebruik je het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord spel het dan zo kort mogelijk

 

2. Gebruik alleen een extra -t of -d als je

deze nodig hebt voor de juiste uitspraak

Veel reizigers zijn gestrand.

De gestrande reizigers overnachten in een hotel

In welke zin is het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt?

1. De brief is geschreven
2. De geschreven brief
3. Hij schrijft snel een brief
4. De blauwe brief ligt op de tafel

Vul het bijvoeglijk naamwoord in:
(koken) Jan eet elke avond .......aardappelen.

Engelse werkwoorden vervoegen

Engelse werkwoorden

Werkwoorden die uit het Engels komen, vervoeg je op dezelfde manier als Nederlandse (zwakke) werkwoorden.

joggen - ik jog - hij jogt - hij jogde - hij heeft gejogd

downloaden - ik download - hij downloadt - hij downloadde - hij heeft gedownload

gamen - ik game - hij gamet - hij gamede - hij heeft gegamed

Spelling Engelse werkwoorden

De uitspraak bepaalt of je aan het eind van de ik-vorm één of twee medeklinkers schrijft. 

paintballen > ik paintball - hij paintballt - hij heeft gepaintballd (je hoort 'bol', dus dubbel l) 

whatsappen > ik whatsapp - hij whatsappt - hij heeft gewhatsappt (je hoort 'ep')

Spelling Engelse werkwoorden

Wanneer schrijf je dan geen dubbele klinker aan het einde van de ik-vorm?

Als de dubbele klinker niet bepalend is voor de uitspraak.

Grillen > ik gril - jij grilt - hij heeft gegrild

Stressen > ik stres - jij strest - hij is gestrest

Engelse werkwoorden

• sommige ww behouden -e in de stam, vanwege uitspraak:
  
  gamen > ik game - jij gamet - hij gamede - hij heeft gegamed
  
  deleten >ik delete - jij deletet - hij deletete - hij heeft het bestand gedeletet

Spelling Engelse werkwoorden

Bij de verleden tijd luister je naar de laatste klank.

Hoor je een s-klank, dan schrijf je in de verleden tijd een -t.

racen - ik race - hij racet - hij racete - hij heeft geracet

smashen - ik smash - hij smasht - hij smashte - hij heeft gesmasht

Wat is goed gespeld?

1. Ik heb jaren gevolleybald
2. Ik heb jaren gevolleyballd

Wat is goed gespeld?

1. Els savt de documenten op haar pc
2. Els savet de documenten op haar pc

Want.....

Werkwoorden die uit het Engels komen, vervoeg je op dezelfde manier als Nederlandse (zwakke) werkwoorden.

joggen - ik jog - hij jogt - hij jogde - hij heeft gejogd

downloaden - ik download - hij downloadt - hij downloadde - hij heeft gedownload

gamen - ik game - hij gamet - hij gamede - hij heeft gegamed

Wat is goed gespeld?

1. Job heeft het document gedeleted
2. Job heeft het document gedeletet

einde

Einde