Lezen H1 t/m H6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lezen hoofdstuk 1 tot en met hoofdstuk 6.

Deel 1: terugblik op de theorie

Deel 2: de leesquiz

Hoofdstuk 1

Belangrijkste zaak in een tekst: hoofdzaken
Niet zo belangrijke zaken in tekst: bijzaken

Hoofdzaak van een alinea: in de kernzin. 
Meestal de eerste, tweede of laatste zin van een alinea

Waar vind je in een tekst hoofdzaken?

Op voorkeursplaatsen, zoals in de

inleiding en het slot van de tekst.

H2+H3: Tekstverbanden en signaalwoorden 

- concluderend verband (dus, daarom, al met al)

- redengevend verband (omdat, daarom, dus, want)

- oorzakelijk verband ( doordat, daardoor, als gevolg van)

- doel-middelverband (opdat, zodat, door middel van)

- vergelijkend verband (in vergelijking met, net als, evenals, zoals)

- samenvattend verband ( kortom, samengevat, met andere woorden)

Theorie

Een tekst bestaat uit verschillende alinea's. Die vormen samen weer een geheel, ze staan dus niet zomaar bij elkaar. Dat alles bij elkaar hoort, wordt gevormd door verbanden. Deze verbanden breien de alinea's aan elkaar. Hiervoor heb je verbindingswoorden nodig: ook wel signaalwoorden genoemd.

Hoofdstuk 4

Feit: uitspraak over iets wat waar of onwaar is. Je kan het controleren.
Mening/standpunt: uitspraak over wat iemand van iets vindt. Je het met een mening eens of oneens zijn. 

Hoofdstuk 4 (vervolg)

Argument: het 'bewijs' voor je mening. De redenen waarom je een bepaalde mening hebt. 

Signaalwoorden: want, omdat, namelijk

Hoofdstuk 5 - Kritisch lezen

Kritisch lezen doe je zo:

- Bekijk of de auteur deskundig en onpartijdig is

- Wat is de bron van de tekst? Waar is de tekst gepubliceerd?

- Zijn de mensen die geïnterviewd worden betrouwbaar en deskundig? 

-Is de informatie in de tekst niet verouderd / nog actueel?

- Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?

- Gebruikt de auteur sterke argumenten?

Hoofdstuk 6

Waaraan kun je zien voor wie een tekst is bedoeld?
-onderwerp
-lay-out
-taalgebruik
-de bron

Waar staat de hoofdzaak van een alinea?

1. In de inleiding
2. In de kernzin
3. In de conclusie
4. In de kop

Wat is bijzonder aan een feit?

1. Het is waar of niet waar, je kan het controleren
2. Je kan het er eens of oneens over zijn
3. Het is het bewijs voor je standpunt

Van wat voor verband is hier sprake?
Als je goed leert, haal je een goed cijfer

Je kunt aan het onderwerp van een tekst zien voor welke lezers deze tekst is bedoeld.

1. Juist
2. Onjuist

Van wat voor verband is hier sprake?
Eerst pompte ik m'n banden op, daarna fietste ik weg.

1. Redengevend verband
2. Concluderend verband
3. Chronologisch verband
4. Oorzakelijk verband

De hoofdgedachte van een tekst kan ik vinden door...

1. globaal te lezen
2. oriënterend te lezen
3. zoekend te lezen
4. precies te lezen

'Sparta Rotterdam heeft het mooiste shirt van Nederland.'
Dit is een:

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Willem van Oranje is in 1584 in Delft vermoord door Balthasar Gerards.
Dit is een:

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Hoofdzaken van alinea's staan in kernzin. Wat kun je met kernzinnen?

'Doordat' is een signaalwoord dat een oorzakelijk verband aangeeft.

1. Juist
2. Onjuist

Waaraan zie je voor wie een tekst is bedoeld?

1. Aan de titel en het slot
2. Aan de kleur en het lettertype
3. Aan het onderwerp, taalgebruik en de bron
4. Aan signaalwoorden

Soorten verbanden (klas 1)

Er zijn verschillende soorten tekstverbanden:

- chronologisch

- opsommend

- tegenstellend

- toelichtend

Chronologisch

= volgorde van tijd

Signaalwoorden:

voordat, nadat, eerst,

daarna, vroeger, toen, later etc.

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

Opsommend

Signaalwoorden:

ook, verder, bovendien, en, maar ook, ten eerste, als laatste etc.

opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

TIP: Je kan er "punten" van maken

In haar vrije tijd doet zij:

- sport

- televisiekijken

- boeken lezen

Tegenstellend

Signaalwoorden:

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds-anderzijds etc.

tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief. Maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief. Maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

Toelichtend

Signaalwoorden:

bijvoorbeeld, zo, als, denk aan, neem nou

toelichtend - voorbeeld

Adriana kookt graag buitenlandse gerechten, zoals couscous

toelichtend - voorbeeld

Adriana kookt graag buitenlandse gerechten, zoals couscous