venapunctie en infuus inbrengen VPT 4

• NW
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Venapunctie en bloedonderzoek

Periode 1 

3	venapunctie
4	perifeer infuus en medicatie iv
5	perifeer infuus en medicatie iv
6	bijzondere infusen/ bloed transfusie
8	overig / inhalen

Leerdoelen les 1

• indicaties, contra-indicaties venapunctie
• aandachtspunten venapunctie
• complicaties venapunctie 

wat weet jij nog van de tractus circulatorius
(zoveel mogelijk latijn gebruiken)

Wat is een venapunctie?

1. punctie van de slagader
2. punctie van de ader
3. punctie van het beenmerg
4. punctie van het hersenvocht

Indicaties venapunctie

1. stellen van een diagnose
   
2. uitsluiten van aandoeningen
   
3. volgen van het verloop van een behandeling
   
4. instellen, evalueren, bijstellen van een behandeling
   
5. bloedgroepbepaling

Plaatsen met contra-indicatie

• lichaamsdelen met een shunt
• armen en benen met trombose
• lichaamsdelen met infectie
• aan de kant van borstamputatie 

Minder geschikte plekken

• ontstoken gebied
  
• oedeem
  
• hard aanvoelende lichaamsdelen
  
• littekens
  
• wondjes/eczeem

• perifeer infuus
• rood/blauw
• bestraald
• CVA
• operatiegebied 

Complicaties tijdens venapunctie

• ader onvoldoende zichtbaar
• ader voelt hard aan
• ader rolt weg
• ader niet goed aangeprikt -> geen bloed
• zenuwbeschadiging
• flauwvallen
• hyperventileren

Welke gebieden zijn minder geschikt voor perifeer infuus?

1. Bestraald gebied
2. CVA operatiegebied
3. Rood/blauw bestraald
4. Ontstoken gebied

Welke complicaties kunnen optreden tijdens venapunctie?

1. Ader rolt weg
2. Zenuwbeschadiging
3. Ader niet goed aangeprikt
4. Ader voelt hard aan

Welke situaties maken een plek minder geschikt voor venapunctie?

1. Oedeem
2. Wondjes/eczeem
3. Littekens
4. Ontstoken gebied

Wat zijn enkele indicaties voor venapunctie?

1. Bloedgroepbepaling
2. Stellen van een diagnose
3. Uitsluiten van aandoeningen
4. Volgen van het verloop van een behandeling

Aandachtspunten

• niet vaker dan 1x op dezelfde plek
•  arm ondersteunen
• antistolling?
• stuwen

Venapunctie plaatsen

• Binnenkant elleboog
• Onderarm
• Handrug
• Voet (enkel/bovenkant) 
• Prik aan de arm waar geen lopend infuus op loopt.

Baby's moeilijk te prikken

Onder echogeleiding

Prikken met een vlindernaaldje

Wanneer mag je een arm ondersteunen tijdens het prikken?

1. Prik aan de arm waar geen lopend infuus op loopt
2. Niet vaker dan 1x op dezelfde plek
3. Prikken met een vlindernaaldje
4. Antistollingstuwen

Wat is een geschikte methode voor het prikken van baby's?

1. Niet vaker dan 1x op dezelfde plek
2. Arm ondersteunen
3. Prikken onder echogeleiding
4. Prikken met een vlindernaaldje

Waar mag een venapunctie plaatsvinden?

1. Binnenkant elleboog
2. Voet (enkel/bovenkant)
3. Handrug
4. Onderarm

Materiaal

1 systeem

Vlindernaald/ Vleugelnaald

Gesloten systeem

Open systeem

Verschillende soorten buizen

Veilige naalden

volgorde buizen

vloeistof buizen

- Bekijk de loop van het vat.

- Beoordeel de grote van het vat om de grootte van je canule te bepalen.

- Beoordeel of een vat soepel aanvoelt.

Aandachtspunten

• Bestudeer protocol
• ALTIJD naam +geb. datum vragen.
• cva/parese, lymfeklierresectie,shunt
• Anticoagulantia gebruik
• Check of je de juiste buizen klaar hebt liggen voor wat je moet afnemen. 

zet de bloedbuizen in de juiste volgorde van afname

Vullen

Je vult de buis tot aan de aangegeven streep.

Wanneer een buis niet vol genoeg is 

kan deze vaak niet gebruikt worden voor onderzoek. 

Wanneer je twijfelt kan je overleggen met het lab.

Een buis waar de vacuüm van af is kan je niet 

verder gebruiken.

Pak in dat geval een nieuwe buis!

Zwenken

Is bloedafname uit een groot infuus mogelijk?

Wat is belangrijk bij het afnemen van bloed uit een groot infuus?

1. Snel en onvoorzichtig handelen
2. Negeer infuus en begin direct met afname
3. Zwenken
4. Check of bloedafname mogelijk is

Welke naalden worden aanbevolen voor veilige bloedafname?

1. Gebruikte naalden
2. Veilige naalden
3. Dikke infuusnaalden
4. Vlindernaald/ Vleugelnaald

Wat is een aandachtspunt bij bloedafname?

1. Check juiste buizen klaarliggen
2. Negeer medische geschiedenis van patiënt
3. ALTIJD naam + geb. datum vragen
4. Snel handelen zonder vragen

Waar let je op bij het bepalen van de grootte van de canule?

1. Kleur van het bloed
2. Temperatuur van het vat
3. Bekijk de loop van het vat
4. Beoordeel de grootte van het vat

Wat zijn de kenmerken van een gesloten systeem?

1. Veilige naalden
2. Gebruik van open naalden
3. Voorkomt blootstelling aan bloed
4. Ongecontroleerde blootstelling aan bloed

Inbrengen en aansluiten van een perifeer infuus

Wat is een perifeer infuus?

Een perifeer infuus is een dunne plastic canule die in een ader van de arm, hand of voet wordt ingebracht. Het wordt gebruikt om vloeistoffen, medicijnen of voedingsstoffen toe te dienen.

Leg uit wat een perifeer infuus is en waarvoor het wordt gebruikt.

Indicaties voor het inbrengen van een perifeer infuus

- Vocht- en/of elektrolytenstoornissen 

- Toediening van medicatie 

- Parenterale voeding 

- Bloedtransfusie 

- Diagnostisch onderzoek

- IV toegang houden

Beschrijf de verschillende situaties waarin een perifeer infuus nodig kan zijn.

Contra-indicaties voor het inbrengen van een perifeer infuus

- Slechte doorbloeding van de arm of hand 

- Infectie van de huid op de plaats van inbrengen 

- Aanwezigheid van een bloedprop in de ader 

- Al bestaande aandoeningen, zoals lymfoedeem

Leg uit in welke situaties het beter is om geen perifeer infuus in te brengen.

Techniek infuus prikken

1. Stuwband om, vraag een vuist te maken
2. Je prikt het bloedvat aan onder een hoek van 15-30 graden
3. Als je in het vat zit dan komt er bloed in het kamertje
4. Verklein de hoek naar 5-10 graden en schuif nog enkele mm door
5. Schuif het buisje nu verder op terwijl je de naald op zijn plek houdt
6. Haal de stuwband los, geen vuist meer.
7. Controleer of de venflon goed zit.

Stappenplan voor het inbrengen van een perifeer infuus

1. Bepaal de juiste ader 

2. Desinfecteer de huid op de plaats van inbrengen 

3. Plaats de naald in de ader 

4. Verwijder de naald 

5. Controleer of de venflon goed zit

6. Flush met NaCl 0,9%

7. Sluit eventueel infuus aan.

Laat zien welke stappen er genomen moeten worden om een perifeer infuus in te brengen en te bevestigen.

Hoe weet je dat het infuus goed zit?

1. Wanneer bloed in het kamertje kwam
2. Wanneer bij opschuiven bloed tussen buisje en naald komt
3. Als het opschuiven makkelijk gaat
4. Als je de naald verwijderd komt er bloed
5. Doorspuiten/ Flushen

Verzorging infuus

• Infuussysteem iedere 72 uur wisselen
• Infuuspleister elke 5 dagen minstens verwisselen.
• Inspecteer insteekopening elke dienst op: vocht, bloedingen, lokale warmte, pijn, lokale zwelling, roodheid/hardheid, ligging katheter. 

Oefenen

• Ga in kleine groepjes (2 of 3 personen) oefenen met venapunctie
• Houdt de Vilans-protocollen erbij en neem deze nog even door. Eventueel kan degene die niet prikt de te nemen stappen hardop benoemen.
• Kijk ook goed naar de verpleegkundige aandachtspunten en eventuele complicaties van de handeling!